प्ला कार्डमा ‘ट्रान्सपरेन्सी अफ ह्वाट, हाउ एन्ड हु?, खबरदार यो बलिदान खेर नजाओस्’ लेखिएको छ। त्यसैको छेउमा बसेकी छन् २३ वर्षीया सरिष्मा थापा।
उनी काठमाडौं माइतीघर मण्डलमा भदौ २९ गतेदेखि धर्ना बसिरहेको हुन्। उनी चौबीसै घन्टा त्यहीँ बस्छिन्।
पानी पर्दा नजिकैको पसल र होटलमा ओत लाग्छिन्। पानी नपरेका बेला त्यही सडकमा आएर बस्छिन्। मौन रूपमा उनी आफ्नो कुरा सुनाइरहेकी छन्।
आइतबारसम्म आइपुग्दा ८ दिन भइसक्यो। उनी शारीरिक रूपमा कमजोर भएको महसुस गरेकी छन्। तर पनि आफ्नो माग पूरा नभएसम्म सडक नछाड्ने अडान लिएकी छन्।
उनले आफ्ना मागहरू बुझाउनका लागि हातमा सिसा बोकेर बसेकी छन्।
‘अन्तरिम सरकार बने पनि यो सिसाजस्तै पारदर्शी हुनुपर्यो,’ उनले सिसामा आफ्नो अनुहार देखाउँदै भनिन्, ‘अनुहारमा जे छ त्यही देखिएको छ नि, हामीलाई पनि सरकार त्यस्तै चाहियो।’
भ्रष्टाचारमुक्त समाज निर्माण गर्ने भनेर भदौ २३ गते जेन–जीहरूको देशव्यापी आन्दोलन भयो। त्यो दिन काठमाडौंमा १७ सहित गरेर १९ जनाको मृत्यु भयो। २४ गते भएको आन्दोलनमा ५५ जनाको ज्यान गयो।
७४ जनाको मृत्यु भएर नेताहरू परिवर्तन गर्नका लागि मात्र जेन–जीले रगत नबगाएको उनले बताइन्। अब बन्ने सरकार भ्रष्टाचारमुक्त हुनुपर्ने उनको भनाइ छ। त्यही अनुसारले सरकार बन्नुपर्ने पनि उनले बताइन्।
‘नयाँ देश बनाउन हिँडेका हामीले हतारमा पारदर्शी मानिसलाई छानेनौं कि भन्ने लाग्छ,’ उनले भनिन्।
उनका अनुसार हालै नवनियुक्त प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीले पनि तीन जनालाई मन्त्री बनाइसकेकी छन्। केही मन्त्री बन्ने सूचीमा छन्। ती सूचीमाथि छलफल भइरहेको छ।
उनले बनाएका मन्त्रीहरू आन्तरिक रूपमा कुनै न कुनै पार्टीसँग जोडिएका व्यक्ति भएको उनको ठम्याइ छ। उनीहरूको देश परिवर्तन गर्न ल्याइएको हो भने उनीहरूमाथि छानबिन हुने र सम्पत्ति विवरणहरू सार्वजनिक गर्नुपर्ने पनि उनले बताइन्।
साथै, प्रधानमन्त्री, मन्त्री र उच्च अधिकारीहरूले ३० दिनभित्र प्रमाणित सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्नुपर्ने, प्रत्येक मन्त्रालयले ३–६ महिनाको छोटो योजना र खर्च प्राथमिकता सार्वजनिक गर्नुपर्ने,अन्तरिम सरकारले राजनीतिक नियुक्ति वा लामो अवधि नीति निर्णय नगर्नुपर्नेलगायत माग राखेकी छन्।
सरकारमा जोडिने हरेक व्यक्तिको सम्पत्ति र कामबारे प्रष्ट पार्दै जानुपर्छ। उनीहरू सुरूआती दिनदेखि नै पारदर्शी हुनुपर्ने उनको भनाइ छ।
‘हामीले चुनाव र प्रधानमन्त्री र मन्त्रीको मुहार फेर्नमात्र रगतको खोला बगाएका होइनौं,’ सरिष्माले भनिन्, ‘नेताको होइन देशको मुहार फेर्न आएका हौं।’
उनी अहिले माइतीघरमा एक्लै बसिरहेकी छन्। तर दिउँसो जेन–जीका साथीहरू आएर साथ दिन्छन्।
उनी सडकमा एक्लै बसिरहे पनि माग जायज भएकाले बिस्तारै जेन–जीहरू अन्तरिम सरकार पारदर्शी हुनुपर्छ भनेर जोडिरहेको दाबी गर्छिन्।
उदयपुर गाईघाट घर भएकी सरिष्मा कक्षा–६ देखि काठमाडौंमा पढ्न थालेकी हुन्। उनको पढाइ यहीँ पूरा भयो।
प्लस टु पास गरेर रोजगारीका लागि माल्दिभ्स गएकी थिइन्। तीन वर्ष त्यहाँ बसेर दुई÷तीन महिनाअघिमात्र फर्किएकी उनी बताउँछिन्।
‘पुनः विदेश जानको लागि प्रयास गर्दै थिए, भदौ २३ र २४ गते धेरै युवाहरू मारिएपछि आफूलाई बोल्नुपर्छ भन्ने लाग्यो,’ उनले भनिन्,‘७४ जनाले ज्यान गुमाएर पनि यिनै पुरानै अनुहार देखिएपछि चुपचाप बसिरहन सकिनँ।’