गत शुक्रबारयता मात्रै नेपाली बजारमा सुनको मूल्य प्रतितोला पाँच हजार आठ सय रूपैयाँले घट्यो।
नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार आज छापावाल सुन प्रतितोला एक लाख ७४ हजार पाँच सय रूपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ।
शुक्रबार छापावाल सुन प्रतितोला एक लाख ७६ हजार चार रूपैयाँमा कारोबार भएको थियो।
सुनको मूल्य नेपाली बजारले तय गर्दैन। अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा हुने सुनको मूल्य निर्धारणले नै नेपाली बजारमा पनि मूल्य निर्धारण हुन्छ। नेपाली बजारको मागले मूल्यमा खासै भूमिका खेल्दैन।
नेपालमा रहेका सुन चाँदी व्यवसायी महासंघहरूले जुन दिन सुनको मूल्य तोक्ने हो, सोही दिन ११ बजेसम्म अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा कायम हुने मूल्यलाई आधार लिन्छन्।
बिहीबारसम्म आइपुग्दा विश्व बजारमा सुनको मूल्य हालसम्मको उच्च विन्दुबाट दुई प्रतिशतसम्म घटेको थियो।
सुनको मूल्य केही दिन अघि मात्रै प्रतिऔंस ३१ सय २६ डलर नाघेको थियो। हाल यो प्रतिऔंस तीन हजार ३७ डलरमा कारोबार भइरहेको छ।
बुधबार राति अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो उत्पादनमा विभिन्न मुलुकहरूले जति कर लगाएका छन् त्यति नै कर लगाउने (रेसिप्रोकल ट्याक्स) भन्दै नयाँ कर सार्वजनिक भएसँगै विश्व व्यापारमा तनाव उत्पन्न भएको छ।
अमेरिकाले मुलुक अनुसार १० प्रतिशतदेखि ४९ प्रतिशतसम्म कर लगाउने नीति लिएको थियो। यस नीतिसँगै सुनको मूल्य घट्न थालेको हो।
लगानीकर्ताहरूले अन्य क्षेत्रमा गरेको लगानीबाट भइरहेको घाटाबाट बच्न पनि सुनको बिक्री बढाइरहेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यम रोयटर्सले उल्लेख गरेको छ। यो वर्ष मात्रै सुनको मूल्यमा २० प्रतिशतसम्म वृद्धि भएको छ।
केही समयअघिसम्म त सुनको औसत मूल्य प्रतिऔंस दुई हजार ६ सय १५ डलरदेखि दुई हजार ६ सय ८७ सम्म झर्ने अनुमान गरिएको थियो। सुनको मूल्य प्रतिऔंस दुई हजार ९ सय १५ देखि तीन हजार १५ डलरसम्ममा आउन सक्ने अमेरिकाको एचएसबिसी बैंकको संशोधित प्रक्षेपण छ।
यसअघि कतिपयले भने सुनको मूल्यमा ३८ प्रतिशतसम्म गिरावट आउने प्रक्षेपण समेत गर्न थालेका थिए।
एचएसबिसीको संशोधित प्रक्षेपण अनुसार सुनको मूल्य प्रतिऔंस दुई हजार ९ सय १५ सम्म आएमा नेपाली बजारमा प्रतितोला सुन करिब एक लाख ६५ हजार हाराहारीसम्म आउन सक्छ।
सुनको तौल प्रतिऔंस बराबर ३१.१ ग्राम हुन्छ। सुनबाहेक अन्य वस्तुमा भने प्रतिऔंस बराबर २८.३४ ग्रामले हिसाब गरिन्छ। त्यस्तै प्रतितोला सुन ११.६६४ ग्राम बराबर हुन्छ। अहिले डलरको विनिमयदर एक सय ३६ रूपैयाँ ३८ पैसा छ।
यसरी एक तोला सुनको एक हजार ९२ डलरसम्म पर्न सक्छ। यो भनेको एक लाख ४९ हजार ४८ रूपैयाँ हुन आउँछ।
सरकारले लिने १० प्रतिशत भन्सार शुल्क, बैंक र व्यवसायीले लिने एक प्रतिशत थप शुल्कसहित प्रतितोला सुनको मूल्य एक लाख ८१ हजारसम्म पुग्न सक्छ।
सुनको मूल्य तत्काललाई केही घटे पनि विस्तारै मूल्यमा सुधार हुने सम्भावना पनि विश्लेषकहरूले देखेका छन्।
किनभने ट्रम्पको नीतिसँगै मुलुकहरूले व्यापार, विनिमयको साधन र सञ्चित विदेशी मुद्राको रूपमा डलरलाई निरूत्साहन गर्ने अर्थात् डिडलराइजेसनमा जाने सम्भावना पनि बढ्दै जानसक्छ।
यसअघि पनि रसिया लगायतका केही देशहरूले यसको लागि पहल लिई आएका थिए।
तर, अमेरिकी डलरको तुलनामा अर्को मुद्राले त्यस्तै विश्वास कमाउन नसकेकोले पनि सञ्चितिको रूपमा सुन बढ्ने अनुमान पनि गरिएको छ।
यद्यपि विभिन्न मुलुकहरूको सुन खरिदको परिमाण यसअघिको जस्तै उच्च हुने सम्भावना भने कम हुने एचएसबिसीले बताएको छ।
सुन प्रतिऔंस २८ सय डलर वा सोभन्दा कमसम्म आएमा भने बैंकहरूबाट खरिददारी बढ्ने अनुमान गरिएको छ।
सन् २०२४ मा मात्रै विश्वका केन्द्रीय बैंकहरूले एक हजार ४५ मेट्रिक टन सुन किनेका थिए। सन् २०२३ मा बैंकहरूसँग रहेको सुन करिब ३६ हजार सात सय मेट्रिक टन पुगेको थियो।
