नेप्से सुधार कार्यदलले पुँजी बजार सुधारको लागि आवश्यक कदम चल्न विभिन्न सुझाव दिएको छ। गत शुक्रबार अर्थमन्त्री रामेश्वर खनालले पुँजी बजार सुधारको लागि चार सदस्यीय कार्यदल गठन गरेका थिए।
नेपाल धितोपत्र बोर्डको कायम मुकायम कार्यकारी निर्देशक रुपेश केसी संयोजक रहेको कार्यदलमा नेपाल राष्ट्र बैंकका निर्देशक शरण अधिकारी, नेप्सेका कामु नायब प्रमुख कार्यकारी अधिकृत निरञ्जन फुयाल र अर्थ मन्त्रालयका उपसचिव शरद निरौला सदस्य थिए।
मध्यकालमा गर्नुपर्ने सुधार
- नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेडको पुनर्संरचना गर्न प्रारम्भिक सार्वजनिक निष्काशन प्रक्रिया मार्फत पुँजी वृद्धि गर्ने प्रक्रिया सुरूआत गर्ने
- प्राकृतिक व्यक्तिको कर निर्धारणको क्रममा आय वर्षभित्र सामूहिक लगानी योजनामा लगानी गरेको निश्चित रकम कट्टी गर्न पाउने गरी आयकर ऐनमा व्यवस्था गर्ने
- धितोपत्र बाँडफाँट सम्बन्धी विद्यमान व्यवस्थालाई समसामयिक पुनरावलोकन गर्ने
- संगठित संस्थाले जारी पुँजीको न्यूनतम १० प्रतिशत प्रारम्भिक सार्वजनिक सेयर निष्काशनको सीमालाई पुनरावलोकन गर्न नियमावली संशोधन गर्ने
- आवश्यक विनियम निर्माण र प्रणालीको विकास गरी साना तथा मझौला कम्पनीको सेयर कारोबार प्लाटर्फम सञ्चालनमा ल्याउने
- सामाजिक सञ्चालको प्रयोग गरी सर्वसाधारण लगानीकर्ताबाट प्रारम्भिक सार्वजनिक निष्काशन (आइपिओ) अघि प्रि आइपिओको नाममा पुँजी संकलनलाई नियमन गर्न आवश्यक व्यवस्था गर्ने
- गैर आवासिय नेपालीहरूबाट दोस्रो बजारमा विदेशी मुद्रामा गर्ने लगानी र फिर्ता लाने सम्बन्धमा स्पष्ट नीतिगत व्यवस्था गर्ने
- राफसाफ सुनिश्चत गर्ने कोष र अक्सन बजार सञ्चालनमा ल्याउने
- यथार्थपरक मूल्य निर्धारणका लागि बुक बिल्डिङ विधिलाई प्रभावकारी बनाउने र यस सम्बन्धी नीतिगत व्यवस्था परिमार्जन गरी समसामयिक बनाउने
- प्रारम्भिक सार्वजनिक निष्काशन र हकप्रद सेयर निष्काशन सम्बन्धमा निश्चित मापदण्ड बनाएर लागू गर्ने
- संस्थापक सेयरधनीहरूको सेयर बिक्रीमा राखिने लक”इन अवधि चरणबद्ध रूपमा मात्रै खुलाउने गरी धितोपत्र दर्ता तथा निष्काशन नियमावली संशोधन गर्ने
- बीमा कम्पनीको सहायक कम्पनीलाई धितोपत्र व्यापारीको रूपमा कार्य गर्न दिने
- धितोपत्र कारोबार विनियमावलीमा रहेको कारोबार व्यवस्थापन प्रणाली सम्बन्धी व्यवस्थामा सुधार गर्ने
- बैंक तथा वित्तीय संस्था र बीमा कम्पनीको संस्थापक सेयर खरिद विक्री प्रक्रियाको विद्यमान व्यवस्था पुनरावलोकन गर्ने
- पुँजी बजारमा लगानीकर्ताको व्ययभार न्यूनीकरण गरी लागत प्रभावी बनाउन आवश्यक पुनरावलोकन गर्ने
दीर्घकालमा गर्नुपर्ने सुधार
- धितोपत्र बजार सञ्चालन र नियमन सम्बन्धी छुट्टाछुट्टै विशिष्टीकृत ऐन, वित्तीय क्षेत्र सम्बन्धी ट्रष्टी ऐन, धितोपत्र सम्बन्धी कसुर तथा सजाय सम्बन्धी नियमावली, लगानी परामर्श, रिसर्च एनालिष्ट सम्बन्धी कानूनी व्यवस्था गर्ने
- नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेडमा रणनीतिक साझेदार भित्र्याएर पुर्नसंरचना गर्ने
- नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेडमा अन्तर्राष्ट्रय मापदण्ड बमोजिमको कारोवार प्रणाली भित्र्याउने
- नेपालको धितोपत्र बजारमा अन्तरदिन मै सेयर कारोबार गर्न सकिने र सेयर सापटी लिन सकिने व्यवस्थाको लागि आवश्यक नीतिगत, संस्थागत तथा प्रणालीगत व्यवस्था गर्ने
- सरकारी तथा संस्थागत ऋणपत्र कारोबारको लागि नीतिगत तथा प्रणालीगत व्यवस्था गर्ने
- संगठित संस्थाहरूले जारी गर्ने हकप्रद सेयर सम्बन्धित सेयर लगानीकर्ताले नकिनेमा त्यसको बिक्रीको लागि आवश्यक विनियम तयार गरी लागू गर्ने
- जीवन बीमा कम्पनीले निर्जीवन बीमाको र निर्जीवन बीमाले जीवन बीमा कम्पनीको सेयर किन्न सक्ने व्यवस्था गर्ने गरी बीमा ऐनमा संशोधन गर्ने