यस वर्षको वर्षायाममा १५ अर्ब २४ करोड रूपैयाँको विद्युत भारततर्फ निर्यात गरिएको छ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरणले देशभित्र खपत गरी बचत भएको वर्षायामको विद्युत यसवर्ष गत २८ जेठबाट भारतीय बजारमा बिक्री सुरू गरेको थियो।
प्राधिकरणले यस वर्षको जेठदेखि २० मंसिरसम्ममा १ अर्ब ७३ करोड ७१ लाख युनिट विद्युत निर्यात गरी १५ अर्ब २३ करोड ८० लाख रूपैयाँ आर्जन गरेको हो।
प्राधिकरणले यसअवधिमा दैनिक रूपमा अधिकतम ७ सय मेगावाटसम्म विद्युत निर्यात गरेको थियो। निर्यात गरिएको विद्युतको औसत बिक्री दर प्रतियुनिट ८ रूपैयाँ ७७ पैसा छ।
चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को साउनदेखि २० मंसिरसम्ममा १३ अर्ब २३ करोड ६७ लाख रूपैयाँको विद्युत निर्यात गरिएको छ। यसअवधिमा १ अर्ब ४७ करोड ६७ लाख युनिट विद्युत निर्यात भएको छ।
निर्यात गरिएको विद्युतको औसत बिक्री दर प्रतियुनिट ८ रूपैयाँ ९६ पैसा छ।
सुख्खायाम सुरू भएसँग खोला तथा नदीहरूमा पानीको बहाव घटी देशभित्रका जल विद्युतगृहहरूबाट उत्पादन घट्न सुरू भएको छ। तर जाडोसँगै आन्तरिक माग बढेपछि त्यसलाई पूर्ति गर्न भारतीय बजारबाट विद्युत आयात सुरू भएको छ। शुक्रबार रातिबाट विद्युत निर्यात बन्द हुनेछ।
प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले अहिले दैनिक रूपमा विद्युतको अधिकतम माग १ हजार ७ सय मेगावाटको हाराहारीमा रहेको र त्यसलाई पूर्ति गर्न आन्तरिक उत्पादनले मात्र नधान्ने हुँदा थोरै परिमाणमा विद्युत आयात सुरू गरिएको बताए।
'अहिले विद्युत उत्पादन र माग करिब–करिब बराबरी छ, हाम्रा अर्धजलाशययुक्त विद्युतगृहहरूमा दिउँसो र राति पानी जम्मा गरी साँझ र बिहानको पिक सययमा चलाइरहेका छौं,' कार्यकारी निर्देशक घिसिङले भने।
'पिक समयमा आयात गर्दा विद्युतको दर महँगो पर्छ भने दिउँसो र रातिको दर सस्तो पर्छ, त्यसैले देशभित्रका अर्धजलाशययुक्त आयोजनाहरूमा दिउँसो र राति पानी जम्मा गरी उक्त समयमा आयात गर्दा सस्तो दरमा पाइने विद्युत थोरै परिमाणमा मात्र आयात सुरू गरिएको छ,' उनले थपे।
उनले चैत्र र वैशाखमा विद्युत आयातको परिणाम केही बढेता पनि यसवर्ष आयातभन्दा निर्यात बढी भई खुद निर्यातकर्ता बन्ने अवस्था प्रक्षेपण गरिएको बताए।
'आगामी वैशाखको दोस्रो हप्ताबाट विद्युत निर्यात पुनः सुरू हुनेछ। यस वर्ष करिब ९ सय मेगावाट राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा थपिँदैछ, त्यसैले अर्को वर्ष २५/३० अर्ब रूपैयाँको विद्युत निर्यात हुनेछ,' घिसिङले भने, 'दुई देशबीचको प्रसारण सञ्चाल सुधारका लागि ठूलो क्षमताका लाइनहरू बनिरहेका छन् भने देशभित्र पनि जलविद्युत आयोजनाहरूको निर्माण भइरहेका छन् त्यसैले आगामी पाँच वर्षभित्रमा वार्षिक रुपमा करिब १ खर्ब रूपैयाँको विद्युत निर्यात हुने अवस्था बनिरहेको छ।'
प्राधिकरणले जेठमा २१ करोड ६० लाख, असारमा १ अर्ब ७८ करोड ५३ लाख, साउनमा २ अर्ब १४ करोड ७६ लाख र भदौमा ३ अर्ब ४७ करोड ८५ लाख रूपैयाँको विद्युत निर्यात गरेको छ।
यसैगरी, असोजमा ४ अर्ब १७ करोड ७७ लाख, कात्तिकमा २ अर्ब ६९ करोड ७० लाख र २० मंसिरसम्ममा ७३ करोड ५९ लाख रूपैयाँको विद्युत निर्यात गरी आर्जन भएको छ।