गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) भन्नसाथ उपेन्द्र महतोको नाम कसैले बिर्सन सक्दैन। विश्वभर छरिएर रहेका नेपालीलाई गोलबन्द गराएको जस महतोलाई जान्छ, उनी यसका हकदार पनि हुन्।
सन् २००३ मा उनकै नेतृत्वमा एनआरएनए गठन भएको छ। रसियामा पढ्न गएर उतै व्यवसायमा जमेका महतोले सुरू गरेको अभियानकै कारण विश्वभर रहेका नेपालीले धेरैथोर लगानी नेपालमा गरे।
महतो आफूले नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्र सहित धेरैतिर लगानी गरेका छन्। सामाजिक काममा समेत उनी उत्तिकै सक्रिय छन्। तर तिनै महतोको घरमा भदौ २४ गते प्रदर्शकनकारीहरूले तोडफोड र आगलागी गरे। जसले गर्दा १ सय ५० वर्ष इतिहास बोकेको त्यो घर अहिले खण्डहरमा परिणत भएको छ।
त्यही खण्डहरको अनुगमन गर्न र महतो परिवारलाई सहानुभूति दिन गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) का अध्यक्ष बद्री केसी सहितको टोली भाटभटेनीस्थित घरमा पुगेको थियो।
२० रोपनीभन्दा धेरै क्षेत्रमा रहेको कम्पाउण्डका सबै बिल्डिङमा क्षति भएको छ। त्यहाँ रहेका सवारी साधनहरू जलाइएका छन्। घरभित्र छिर्नसाथ जतासुकै सिसाका टुक्रा अनि जलेर ध्वस्त भएका सामग्री देखिन्छन्।
एनआरएनएको टोलीसँग उनले आफूले २४ गते भोगेको पीडा समेत सुनाए। उनका अनुसार घर जलाउनु भन्दा अघि घरका सामग्री लुटिएको थियो। त्यसपछि मात्र घर जलाइएको थियो।
'घर जलाउनुभन्दा २/३ घण्टा अघि धेरै सामग्री लुटिएका छन्। त्यो बेला धेरैले मुखमा मास्क लगाएका थिए। जब घर जलाइयो त्यो बेला भने धेरैले मास्क लगाएका थिएनन्,' महतोले भने, 'साँच्चै आन्दोलनकारी हो भने उसले आगलागी र तोडफोड गर्न सक्ला तर लुटपाट गर्दैन। त्यसैले सबैभन्दा पहिला आन्दोलनकारी र लुटेराको पहिचान हुनुपर्छ।'
उनलाई सबैभन्दा ठूलो पीडा भने छोराछोरी सहित घर छोडेर भाग्न परेको क्षण सम्झिँदा हुन्छ। आन्दोलनकारीहरूले घर तोडफोड गर्न सुरू गर्दा महतो परिवार सहित घरमै थिए। आक्रमणकारीहरू घर छिरेपछि उनीहरू पछाडिको सानो गेटबाट भागेर बाँच्न सफल भएका थिए।
'मैले देश सम्झिएर सधैंभरि नेपालकै पासपोर्ट लिएँ। मेरा छोराछोरीलाई समेत नेपालमै राखेँ। विदेशको व्यवसाय बेचेर नेपालमा लगानी ल्याएँ। मेरो के दोष थियो,' उनले भने, 'आज म आफ्नै देश अनि आफ्नै घरमा म र मेरो छोराछोरी बस्न पाएनौं। हामी साथीभाइको घरमा बस्न परेको छ।'
कहिलेकाहीँ शरणर्थीका पीडा के हुन्छन् होला जस्तो लाग्ने भन्दै उनले अहिले आफैले भोगेको अनुभव गरेको बताए।
भग्नावशेष घरहरू घुम्दै गर्दा एनआरएनए अध्यक्ष बद्री केसी सहितका अभियानीले महतोको घरमाथिको आक्रमणले विदेशमा रहेका नेपालीले गरेको लगानीमाथि अपमान भएको बताए।
एनआरएनए अध्यक्ष केसीले यो बेला विदेशी लगानी आउन गाह्रो हुने भएकाले गैरआवासीय नेपाली नै आड भरोसा रहेको बताए।
संस्थापक अध्यक्ष माथिको आक्रमणले आफूहरूलाई मानसिक रूपमा चोट परेको एनआरएनए अध्यक्ष केसीको भनाइ थियो।
'विदेशमा बस्नेहरूलाई एक ठाउँमा ल्याउनुभएको उपेन्द्र दाइले हो। हामी सबैले यसकै आधारमा काम गरेको हो। यो घर हाम्रो पनि इतिहास हो,' उनले भने, 'एकातिर हामी संकटमा छौं। अर्कोतिर हामी भित्रकै एकता कायम गर्न जरूरी छ। त्यसकै लागि हामीले अक्टोबरको महाधिवेशन ६ महिना सारेका छौं।'
विदेशी लगानीलाई एनआरएनले मात्र प्रोत्साहन गर्न सक्नेमा महतोको जोड छ।
एनआरएनए भित्रको एकता कायम राख्न सके मात्र काम गर्न पनि सहज हुने उनले बताए। भत्किएका संरचनाहरूको पुनर्निर्माणभन्दा पनि रोगजारी हुने गरी काम गर्न उनले एनआरएनए अभियानीलाई सुझाव दिए।
'भत्काइएका संरचना ढिलो चाँडो आफै बन्छन्। तपाईं हामीले रोजगारी दिने गरी काम गर्ने हो। मान्छे व्यस्त भयो भने तोडफोडमा जाने सोच पनि आउँदैन,' उनले भने, 'एनआरएनए भित्रको एकता कायम गर्न सक्दा मात्र सरकारले पनि यसको महत्व बुझ्न सक्छ। हामी एक हुन सकिएन भने सरकारले पनि हल्का रूपमा लिन्छ।'
निजी क्षेत्रका सबै संघ संस्थालाई सरकारले छलफलमा बोलाइरहँदा एनआरएनएलाई भने चासो नदिएकोमा उनले असन्तुष्टि जनाए। यस्तै अवस्था रहेमा एकातिर एनआरएनएका एजेण्डा ओझेलमा पर्ने अनि अर्कोतिर आफूहरूको लगानी पनि सुरक्षित नहुने उनले बताए।
जबाफमा एनआरएनए अध्यक्ष बद्री केसीले एनआरएनए एकताका लागि आफू हदैसम्मको लचिलो हुने बताए। एकताको लागि आफ्नो कार्यसमितिबाट म्याण्डेट लिएर आएको समेत उनको भनाइ छ।
यस पटकको एनआरएनए दिवसका दिन अर्थात अक्टोबर ११ मा महतो निवासबाटै एकताको सन्देश दिने एनआरएनए अभियानीको प्रतिबद्धता समेत छ।
-1746009348.jpg)
