ग्लोबल नेपाली
चितवनका डिला खरेल सन् २००६ मा अस्ट्रेलिया गएका थिए। जाने बेलामा दुई वर्ष उता पढेर फर्किने सोच थियो।
उनले सिड्नीको एक कलेजबाट व्यवसाय विषयमा स्नातकोत्तर र एमबिए सके।
सन् २००९ देखि कहिले इन्टर्न, कहिले पार्टटाइम गर्दै अकाउन्टिङ (लेखा) काम गरे। सन् २०११ मा भने उनले आफ्नै फर्म 'इनोभेटिभ एसोसिएट्स' सुरू गरे। सो फर्म अहिलेसम्म चलिरहेको छ।
'फर्किने भनेर गएको थिएँ। काम गर्दै पढ्दै जाँदा यतै बस्ने अवस्था हुने रहेछ,' डिलाले भने, 'दुइटा विषयमा मास्टर्स र आधा दर्जन विषयमा डिप्लोमा समेत गरेँ। जागिर, पढाइ, परिवार अनि कमाउने भन्दाभन्दै उतै बसियो।'
उनको फर्मले सुरूमा ६ वटा राज्यमा काम गर्थ्यो। कोरोनापछि भने चार राज्य; सिड्नी, मेलवर्न, क्यानभेरा र ब्रिसबेनमा छ।
फर्मले मुख्य रूपमा अकाउन्टिङ र मोर्गेज ब्रोकिङको क्षेत्रमा काम गर्छ। व्यवसायका लागि चाहिने ऋण, बीमाको समेत काम गर्ने उनले बताए। यसबाहेक डिला प्राध्यापन पनि गरिरहेका छन्।
१६ वर्षदेखि अकाउन्टिङको क्षेत्रमा काम गरेका डिलाले अस्ट्रेलियामा अकाउन्टिङको राम्रो भविष्य देखेका छन्। अकाउन्टिङ पढ्ने विद्यार्थीका लागि सुरूआती समय कठिन भए पनि पढाइ सकेपछि काम पाउन सजिलो हुने उनी बताउँछन्।
उनका अनुसार अस्ट्रेलियामा नेपालीले खोलेका करिब ५० वटा अकाउन्टिङ फर्महरू सञ्चालनमा छन्। त्यस्तै ५ सयको हाराहारीमा अकाउन्टेन्टहरू कार्यरत छन्। अकाउन्टिङ र म्यानेजमेन्ट पढ्न जानेलाई कामको दुःख नहुने उनको भनाइ छ। तर लेखा तथा वित्तीय कानुनसँगै फर्महरूले चलाउने प्रविधिबारे जानकारी लिएर जान उपयुक्त हुने उनले बताए।
कतिपय नेपालीहरूले कर प्रणालीमा गल्ती गरिरहेको उनी बताउँछन्। आफ्नो काम र कामको प्रकृतिबारे हरेकलाई जानकारी हुनुपर्ने उनले बताए।
'तपाईंको काम पार्ट टाइम/फुल टाइम के हो भनेर सोध्दा प्रस्ट भइएन भने धेरै कर तिर्नुपर्ने हुन सक्छ। अनि प्राविधिक रूपमा खर्च धेरै देखाएर पैसा फिर्ता लिन खोजिन्छ। यस्ता गल्ती गर्नु हुँदैन,' उनले भने, 'फर्महरूसँग जोडियो भने त्यहाँ अकाउन्टेन्ट हुन्छन्। उनीहरूबाट गरिएको काममा गल्ती कमै मात्रामा हुन्छ। गल्ती भइहाल्यो र त्यो नियतवस रहेछ भने कारबाही हुनसक्छ। भुलवस गल्तीमा भने मौका पाउन सकिन्छ।'
डिला अस्ट्रेलिया र नेपाललाई व्यवसायमा जोड्न समेत सक्रिय छन्। उनले अस्ट्रेलिया नेपाल चेम्बर अफ कमर्सको माध्यमबाट अस्ट्रेलियामा रहेका नेपाली समुदायका साना व्यवसायीको हक हितमा काम गर्दै आएका छन्।
'कोभिडका कारण अस्ट्रेलियामा रहेका व्यवसायीहरूले सरकारी सहुलियत पाए। सरकारी सुविधाबारे बुझाउनुपर्छ भनेर यो गैर नाफामूलक संस्था स्थापना भएको हो,' उनले भने, 'व्यवसाय गर्नेहरूले कर तिरेका हुन्छन्। तर सरकारले दिने सेवा सुविधाबारे थाहा पाउँदैनन्। हामीले त्यस्ता व्यवसायीको हकहितमा काम समेत गर्छौं।'
नेपाली समुदायले अस्ट्रेलियाभरि १६ हजार व्यावसायिक कम्पनी दर्ता गराएका उनले बताए। तीमध्ये कतिले सक्रिय रूपमा व्यवसाय गरेका होलान्, कतिले दर्ता मात्र गरेका हुन सक्छन्।
'कतिले व्यवसाय गरेर पनि हामीसँग सम्पर्क गर्न नचाहेका हुन सक्छन्। हामीले हाम्रो सदस्य कम्तीमा दुई जनालाई रोजगारी दिएको हुनपर्ने प्रावधान राखेका छौं,' उनले भने, 'अस्ट्रेलियामा नेपालीहरूको संख्या दुई लाख पुगिसकेको छ। हाम्रो उद्देश्य भनेको नेपालीहरूका व्यवसाय माथि उठाउने हो। नेपालीको प्रतिनिधित्व बलियो बनाउने हो। नेपालीले अस्ट्रेलियाको कर प्रणालीमा ठूलो योगदान गरेका छन्।'
प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानीमार्फत नेपालमा लगानी ल्याउन आफूहरूले पहल गर्ने उनले बताए। अस्ट्रेलिया–नेपाल चेम्बर अफ कमर्सले दुई देशको आर्थिक सम्बन्ध अघि बढाउन 'अस्ट्रेलिया–नेपाल इकोनोमिक समिट' गर्ने तयारी गरेको पनि उनले बताए।
डिला 'नेपालका लागि १ डलर अभियान' चलाउने संस्था हेल्प नेपाल नेटवर्कमा ग्लोबल कोअर्डिनेटरका रूपमा काम गरिरहेका छन्। गैर आवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) मा समेत सक्रिय छन्।
सेतोपाटी ग्लोबलका अन्य सामग्री पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस्
ग्लोबल नेपालीबारे यो इमेलमा सम्पर्क गर्नुहोस्- setopatidebate@gmail.com
