नेकपा एमालेको ११ औं महाधिवेशनबाट अध्यक्षमा तेहेरिएका केपी शर्मा ओलीको निर्वाचन क्षेत्रबाट पार्टी केन्द्रमा प्रतिनिधित्व गर्ने नेताहरूको लर्को लागेको छ।
अध्यक्ष ओली र वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल यसपटक अलग प्यानल बनाएर नेतृत्वको प्रतिस्पर्धामा थिए। त्यस क्रममा ओली पक्षले एकलौटी जित हात पारेको थियो।
दुई जना पदाधिकारीहरू (उपाध्यक्ष गोकर्ण विष्ट र उपमहासचिव योगेश भट्टराई) बाहेक १७ जनै पदाधिकारी र बहुसंख्यक केन्द्रीय सदस्यहरू ओली प्यानलबाट जित्दा उनकै निर्वाचन क्षेत्रका धेरैले केन्द्रीय सदस्य हुने मौका पाएका छन्।
एमाले केन्द्रीय कमिटी र अनुशासन आयोगमा गरी झापा क्षेत्र नम्बर ५ बाट मात्रै १४ जना नेताहरू यसपटक निर्वाचित भएका छन्। तीमध्ये दुई परिवारका मात्रै पाँच जना छन्। अध्यक्ष ओली र सचिव हिक्मत कार्कीसहित दुई जना पदाधिकारी झापा ५ कै हुन्।
अहिलेको एमालेको जग तत्कालीन नेकपा माले हो। २०२८ मा भएको ‘झापा विद्रोह’ पछि को–अर्डिनेशन केन्द्र हुँदै २०३५ सालमा माले बन्दा त्यसको केन्द्रीय कमिटी नै जम्मा १२ सदस्यीय मात्रै थियो।
२०३५ पुस ११ मा मोरङ इटहरास्थित डिफुगाउँमा मालेको स्थापना सम्मेलनले सीपी मैनालीलाई महासचिव चयन गर्दै १२ सदस्यीय केन्द्रीय कमिटी बनाएको थियो। माले हुँदै एमालेमा रूपान्तरण भएर यहाँसम्म आइपुग्दा पार्टी केन्द्रीय कमिटीमा एउटै निर्वाचन क्षेत्रबाट १४ जनाले अवसर पाउने अवस्था भएको छ।
एकै क्षेत्रबाट धेरै जनाले केन्द्रमा अवसर पाएको विषयलाई स्थानीय एमाले कार्यकर्ताहरूले अध्यक्ष ओलीको आशीर्वादको फल भनेका छन्।
‘हाम्रो क्षेत्रमा अहिले हामी बाहिरफेर कतै निस्कियौं भने पनि केन्द्रीय सदस्यसँग ठोक्किने अवस्था बनेको छ,’ एमाले झापा ५ क्षेत्रीय कमिटीका एक नेताले व्यंग्य गर्दै भने, ‘उहाँहरू सबैलाई अध्यक्ष कमरेडले आफ्नो प्यानलबाट उठाउनुभएको थियो। हाम्रै क्षेत्रबाट यतिधेरै नेताहरू हुनु राम्रै कुरा हो।’
मंसिर २७ मा भक्तपुरको सल्लाघारीमा उद्घाटन कार्यक्रम सकेर २८ गते महाधिवेशनको बन्दसत्र हुने कार्यक्रम तय थियो। तर, भृकुटीमण्डपमा बन्दसत्र सुरू हुनुअघि केन्द्रीय कमिटी बैठक राखेर अध्यक्ष ओलीले विधान महाधिवेशनले घटाएको पदाधिकारी र केन्द्रीय सदस्यको संख्या थपेका थिए। आफ्नै टिमका आकांक्षीहरूको व्यवस्थापनका लागि विधान महाधिवेशनको म्यान्डेट लत्याएको भन्दै संस्थापनइतर पक्षले असन्तुष्टि प्रकट गरेको थियो।
त्यसपछि एमाले केन्द्रीय कमिटी ३०१ सदस्यीय बनाइएको थियो। यसपटक छानिएको केन्द्रीय कमिटीमा झापा ५ बाट मात्रै अध्यक्ष ओलीसहित १३ जनाले अवसर पाएका छन्। २५ सदस्सीय अनुशासन आयोगमा पनि सोही क्षेत्रबाट १ जनाको प्रतिनिधित्व छ।
आयोग सदस्यको हैसियत पनि एमालेमा केन्द्रीय सदस्य बराबरी मानिन्छ। यसरी समग्रमा एमाले केन्द्रमा यसपटक झापा ५ बाट पुग्ने नेताहरूको संख्या १४ जना पुगेको छ।
अध्यक्ष ओलीकै प्यानलबाट सचिवमा निर्वाचित हिक्मत कार्की झापा ५ कै बासिन्दा हुन्। गौरादह नगरपालिकाका बासिन्दा कार्की अहिले कोशी प्रदेशको मुख्यमन्त्री समेत हुन्।
मुख्यमन्त्री कार्कीको परिवारका तीन जनाले यसपटक एमाले केन्द्रमा अवसर पाएका छन्। उनका दाजु एवम् संविधान सभा सदस्य दीपक कार्की केन्द्रीय सदस्य बन्दा दीपक पत्नी (भाउजू) लीला कट्टेल कार्की अनुशासन आयोग सदस्य बनेकी छन्।
ओलीकै क्षेत्रबाट एकै परिवारका अरू दुई जना केन्द्रीय सदस्य बनेका छन्। कोशी प्रदेश सभा सदस्य समेत रहेका होमबहादुुर थापा र उनका भाइ गोविन्द थापा केन्द्रीय सदस्य निर्वाचित भएका छन्।
केन्द्रीय कमिटीमा सोही क्षेत्रबाट पर्ने अन्य नेताहरूमा पूर्वमन्त्री देवेन्द्र दाहाल, ओलीकै नातेदार समेत रहेका दमकका पूर्वमेयर रोमनाथ ओली पनि केन्द्रीय सदस्य निर्वाचित भएका छन्। रोमनाथ र केन्द्रीय सदस्यद्वय होमबहादुर र गोविन्द थापाको परिवारबीच पनि पारिवारिक सम्बन्ध छ। रोमनाथ थापा परिवारका ज्वाइँ समेत हुन्।
लामो समय ओलीको स्वकीय सचिव रहेका दमककै इन्द्रप्रसाद भण्डारी, गीता अधिकारी, निर्मला पाठक शिवाकोटी पनि केन्द्रीय सदस्य निर्वाचित भएका छन्। गीता अधिकारीलाई दमकमा मेयर हारेपछि ओलीले योजना आयोग सदस्य बनाएकी थिइन्। त्यसअघि २०७४ मा उनी दमककी उपमेयर हुन्। निर्मला चाहिँ अहिलेसम्म कुनै अवसर नपाएकी पुरानो नेता भनेर दमकमा चिनिने व्यक्ति हुन्।
दमककै नेता अम्बिकाप्रसाद खनाललाई पनि ओलीले यसपटक अनुशासन आयोग सदस्यमा चुनाव उठ्न भनेका थिए। तर, केन्द्रीय कमिटीमा उम्मेदवारी नपाए उठ्दिनँ भन्दै खनालले ओलीको निर्देशन अवज्ञा गरेको एमाले स्रोतको भनाइ छ।
‘उहाँले पनि आयोगमा उठ्न मानेको भए हाम्रो क्षेत्रबाट मात्रै केन्द्रमा १५ जना पुग्ने रहेछन्,’ क्षेत्रीय कमिटीका ती नेताले भने ‘तर, उहाँ आयोगमा जान चाहनुभएन।’
उनीहरूबाहेक झापा ५ बाट एमाले केन्द्रमा प्रतिनिधित्व गर्नेहरूमा सुनिता बराल र जलवर्षा राजवंशी पनि छन्।
गौरादहकी बराल विघटित प्रतिनिधि सभामा समानुपातिक सांसद थिइन्। जलवर्षा राजवंशी गौरादह नगरकी उपमेयर हुन्। सोही क्षेत्रबाट केन्द्रीय सदस्य बनेकी अर्की नेता मेनुका काफ्ले कमल गाउँपालिकाकी पूर्वअध्यक्ष हुन्।
यसरी झापा ५ बाट अध्यक्ष र एक सचिवसहित कूल १४ जनाले पार्टी केन्द्रमा प्रतिनिधित्व गर्ने अवसर पाएका छन्।
झापामा जम्मा ५ वटा निर्वाचन क्षेत्र छन्। सबै क्षेत्रमा गरी यसपटक सदस्यता नविकरण गर्ने एमाले संगठित सदस्य संख्या २० हजार हाराहारी रहेको एमाले झापाका एक नेताले जानकारी दिए।
‘झापा ५ मा ४५ सय हाराहारी सदस्य होलान्,’ ती नेताले भने, ‘झापामा सबैभन्दा धेरै पार्टी सदस्य भएको क्षेत्र झापा २ हो।’
गौरादहकै बासिन्दा अग्नि खरेल पनि एमाले केन्द्रीय सदस्यमा निर्वाचित भएका छन्। लामो समय ओलीकै समूहमा रहेका उनलाई ओलीले सचिवमा उम्मेदवार नबनाएपछि उनी ईश्वर पोखरेल समूहबाट सचिवमा उठेका थिए। उनी सचिवमा पराजित भए। तर, केन्द्रीय सदस्यमा निर्वाचित भएका थिए।
झापाका अरू क्षेत्रबाट केन्द्रमा निर्वाचित हुनेको संख्या भने झापा ५ को दाँजोमा थोरै छ। झापा १ बाट मिना उप्रेती एक जनाले केन्द्रीय सदस्य बन्ने मौका पाउँदा झापा २ बाट चिन्तन पाठक, निता घतानी र एलिसा गौतम गरी तीन जना केन्द्रमा निर्वाचित भएका छन्। झापा ३ बाट केन्द्रमा कोही पनि परेनन्। झापा ४ बाट मनोज ताम्ली केन्द्रीय सदस्य बनेका छन्।
झापा ४ बाट दुई पटक संसद् सदस्य भइसकेका एलपी साँवा केन्द्रीय सदस्य बन्ने दौडमा थिए। तर, ओलीले उनलाई प्यानलमा राख्न नचाहेपछि उनले उम्मेदवार बन्ने आँट नगरेको एमाले नेताहरूको भनाइ छ।
एउटा क्षेत्रबाट धेरै जना र एकै समुदायका व्यक्तिहरू केन्द्रमा प्रतिनिधित्व हुँदा जातीय र क्षेत्रीय सन्तुलन नमिलेको तर त्यसो भन्ने हिम्मत आफूहरूमा नभएको झापाका एमाले कार्यकर्ता बताउँछन्।
‘सन्तुलन मिलाएर गरेको भए राम्रो हुन्थ्यो,’ एक नेताले भने।