भूतपूर्व गोर्खाहरुको माग सम्बोधन गर्ने उद्धेश्यले बेलायत सरकारले बृहत गोर्खा प्याकेज घोषणा गरेको छ ।
गोर्खाहरुको समस्या समाधानका लागि गठित त्रिपक्षीय प्राविधिक संयन्त्रले गरेको सिफारिसका आधारमा बेलायत सरकारको यो घोषणा भएको हो। बेलायती रक्षा राज्यमन्त्री मार्क लांकास्टर नेपाल भ्मणबाट फर्किएको केहि दिनमै यो घोषणा गरेका छन् ।
घोषित प्याकेजमा सन् २०१६ देखि नै लागू हुने गरी भूपू गोर्खाहरुको पेन्सन वृद्धि, ८० वर्ष उमेर पुगेकाहरुको पेन्सनमा विशेष वृद्धि, आउँदो १० वर्षको अवधिमा नेपालका ५ वटा शहरमा गोर्खाहरुको लागि मेडिकल सेन्टर स्थापना गर्ने तथा यसअघि गोर्खा पेन्सन वापतको रकम भारतको बैंक हुँदै नेपाल पठाउने व्यवस्था भएकोमा अबदेखि सिधै नेपालका बैकिङ्ग सेवामार्फत पठाइने लगायतका घोषणा गरिएको छ।
त्यस्तै, गोर्खा व्रिगेडमा ४ वर्षभन्दा कम अवधि सेवा गरी स्वास्थ्यको कारणले नेपाल फर्केकाहरुलाई समेत बेलायतमा आई बसोबास गर्न सक्ने व्यवस्थाको लागि आवश्यक कार्य अघि बढाइने समेत प्याकेजमा उल्लेख छ ।
३० वर्षका माथिका सन्तानलाई आवासीय अधिकार दिनुपर्ने, बेलायतमा बस्ने भूपू गोर्खाहरु नेपाल गएर बिताउने बिदाको अवधि बढाउनुपर्ने लगायतका विषयमा भने प्याकेजमा उल्लेख छैन ।
लण्डनस्थित नेपाली दूतावासले भूतपूर्व गोर्खा सैनिकहरुका मागहरु सम्बोधन गर्न बेलायत सरकारबाट ७ मार्च २०१९ मा जारी गरिएको वृहत गोर्खा प्याकेजमा निम्नानुसारका विषयहरु उल्लेख रहेको जनाएको छ ।
१) भूतपूर्व गोर्खा सैनिकहरुलाई सन् २०१६ को १ जनवरी देखि नै ३४ प्रतिशतसम्मका दरले पेन्सन वृद्धि गरी गुडविल प्याकेजका रुपमा यो वृद्धि एकमुष्ट उपलव्ध गराउनको लागि ४६ मिलियन पाउण्ड ( ने.रु ६ अर्व ७० करोड) व्यवस्था गरिएको ।
२) सन् २०१९ को १ अप्रिल देखि ३४ प्रतिशतसम्मको पेन्सन वृद्धिको अलवा नेपालको मुद्रास्फिति अनुसार थप ३.७ प्रतिशत वृद्धि हुने र सो को लागि प्रतिवर्ष १५ मिलियन पाउण्ड( ने.रु २ अर्व २५ करोड) छुट्टयाईएको ।
३) अहिलेको पेन्सन वृद्धिले सबैभन्दा कम पेन्सन पाउने भूतपूर्व गोर्खाले समेत वार्षिक रु ७ लाख ३० हजार पाउने ।
४) भूतपूर्व गोर्खा सैनिक र उनीहरुका परिवार लगायतलाई सहज तवरले औषधोपचारको व्यवस्था गर्न १० वर्षको अवधिमा नेपालका पाँच वटा शहरहरु दमक, धरान, पोखरा, बुटवल र काठमाडौंमा स्वास्थ्य केन्द्र स्थापना गर्ने र सो प्रयोजनको लागि थप २५ मिलियन पाउण्ड ( ने.रु ३ अर्व ६० करोड) को व्यवस्था गरिएको ।
५) यस अघि गोर्खा व्रिगेडमा ४ वर्षभन्दा कम अवधि सेवा गरी स्वास्थ्यको कारणले नेपाल फर्केकाहरुलाई समेत वेलायतमा आई बसोबास गर्न सक्ने व्यवस्थाको लागि आवश्यक कार्य अघि बढाइने बताईएको ।
६) ८० वर्ष पुगेका भूतपूर्व गोर्खाहरुलाई पेन्सनमा विशेष वृद्धि गरिने ।
७) यस अघि गोर्खा पेन्सन वापतको रकम भारतको बैंक हुँदै नेपाल पठाउने व्यवस्था भएकोमा अबदेखि सिधै नेपालका बैकिङ्ग सेवामार्फत पेन्सन रकम पठाइने व्यवस्था घोषणा गरिएको ।
८) भूतपूर्व गोर्खाहरु बेलायतमा स्थायी बसोबासलगायतका सुविधाहरु ब्रिटिश सरकारले यस अघि पनि व्यवस्था गरेकोमा दुई देशका सरकार र भूतपूर्व गोर्खाका प्रतिनिधिहरुसँग वार्ता गरेर पेन्सन वृद्धि सहितको वृहत गोर्खा प्याकेज घोषणा भएको यो पहिलो पटक हो ।
भूपू गोर्खाहरुले भने यो घोषणाबाट समान पेन्सन लगायतका आफ्ना मागहरु ओझेलमा पार्ने षडयन्त्र भएको भन्दै असन्तुष्टी जनाएका छन् ।
