ग्लोबल नेपाली
सुरूमा म अमेरिका गएर मिडिया क्षेत्रमै काम गरिरहेको थिएँ। मिडिया क्षेत्रमा काम गरेर आम नेपाली समुदायसँग धेरैसँग चिनजान अनि जनसम्पर्क पनि धेरै भयो।
अलिकति फरक केही गरौं भन्ने सोचिरहेको थिएँ। विशेष गरेर रियल स्टेट नै गर्नुपर्छ भन्ने मेरी श्रीमतीको सल्लाह अनुसार यतातिर लागेको हो। म लगभग ५ वर्षदेखि पूर्ण रूपमा रियल स्टेटमै कार्यरत छु।
रियल स्टेट कारोबारको लागि टेक्सस र लुजियानाको लाइसेन्स लिएको छु। तर घरजग्गा किन्ने कुरा स्थानीयतासँग जोडिने भएकाले मैले काम गर्ने क्षेत्र भने डालास हो।
रियल स्टेट संसारभरकै एउटै हो जस्तो लाग्छ मलाई लाग्छ। किनभने मान्छेलाई आखिर घर पनि चाहिन्छ, जग्गा पनि चाहिन्छ। मान्छे एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा चलायमान पनि हुन्छ। अमेरिकामा एउटा अध्ययनले के देखाएको छ भने ५ देखि ७ वर्षको बीचमा मान्छेहरू एउटा घरबाट अर्को घरमा सर्ने देखिन्छ।
मलाई धेरैले सोध्ने एउटा जिज्ञासा के हो भने अमेरिकामा घर किन्न के गर्नुपर्छ? अमेरिकामा कसैले घर किन्न चाहन्छ भने उसले अमेरिका नगइकन पनि किन्न सक्छ। अर्थात् कसैले नेपालबाटै घर किन्न चाह्यो भने पनि सक्छ। यसको मतलब के हो भने संसारको जुनसुकै कुनाबाट पनि अमेरिकामा घर किन्न सकिन्छ। त्यहाँ गएर घर लिनु भनेको 'अमेरिकन ड्रिम' पनि हो।
अमेरिका र नेपालमा घर किन्ने सवालमा के फरक छ भने नेपालमा घर किन्न पैसा चाहिन्छ। त्यहाँ पनि पैसा नचाहिने भन्ने होइन तर अमेरिकामा अलि फरक प्रावधान हुन्छ। कसैले एकैपटक पैसा तिरेर घर किन्न पनि सक्यो। त्यहाँ लोनको प्रक्रिया नेपालमा भन्दा धेरै सहज छ। यद्यपि अमेरिका भन्दा बाहिरबाट घर खरिद गर्नेलाई यो सुविधा छैन। अमेरिकामा तपाईंको कमाइ, क्रेडिट स्कोरको आधारमा घर किन्न सकिन्छ। न्यूनतम रकम सुरूमा दिएर किस्तामा किन्न पाइन्छ। जुन प्रक्रिया नेपालमा त्यति सहज छैन भन्ने मलाई लाग्छ। अमेरिकामा बस्नुहुन्छ, नियमित ट्याक्स तिर्नुभएको छ भने घर किन्न तपाईंलाई धेरै सहज हुन्छ।
अमेरिकामा नेपाली समुदाय ठूलो भएसँगै हाम्रो व्यवसाय पनि नेपाली केन्द्रित धेरै छ। अमेरिका आफैमा आप्रवासीहरूको देश हो। संसारभरका मानिसहरू त्यहाँ बस्ने भएकाले विभिन्न समुदायसँग हामी पुग्छौं। हामीले लिने लाइसेन्सले पनि यो समुदायलाई घर बेच्ने अर्कोलाई नबेच्ने भन्दैन। तर म नेपाली भएका कारण मेरा ग्राहक पनि नेपाली हुनु स्वाभाविक हो।
अर्को कुरा १०/१२ वर्ष अगाडिसम्म पनि घर किन्ने नेपालीहरू निकै कम थिए। घर किन्नुलाई धेरै ठूलो सपनाको रूपमा लिन्थे। नेपालीको कमाउने क्षमता पनि बढ्दै गएको छ। उनीहरू विभिन्न पेसा व्यवसायमा सक्रिय छन्। जसले गर्दा घर किन्नेको संख्या पनि बढ्दो छ।
अहिले के भइरहेको छ भने नेपालीमा चेतना पनि बढेको छ भने घर किन्ने क्रम पनि बढेको छ।
नेपालीहरूले घर किन्ने क्रम बढेसँगै उनीहरूले गर्ने गल्ती पनि स्वाभाविक रूपमा बढ्ने नै भयो। कहिलेकाहीँ हामी अलि भावुक बन्छौं।
साथीले, आफन्तले घर किन्यो भन्दैमा आफ्नो लोकेसन, आफ्नो काम, बच्चाको स्कुल अनि अफिस सबै नहेरी बहकिन्छौं। जसले गर्दा भोलिका दिनमा अप्ठ्यारो पर्न सक्छ। कतिलाई यस्तो भइरहेको पनि छ। घर किन्दा आफूलाई सुहाउने मूल्य, बेच्न परेको अवस्थामा के हुन्छ अनि भाडामा लगाउन मिल्छ कि मिल्दैन यस्ता कुरामा समेत ख्याल गर्नुपर्छ।
अमेरिका जाने हामी धेरैले २ वटा सुटकेस, एउटा हाते झोला अनि ५००/१००० डलर बोकेर गएका हुन्छौं। जसले जति गफ लगाए पनि लाखौं डलर लिएर अमेरिका कोही गएका हुँदैनन्। त्यही गएर, संघर्ष गरेर सबै नेपालीले जे उपलब्धि पाएका छन् उतै गएर पाएका हुन्। त्यसले हामी सबैको कथा एउटै हो। मैले त्यहाँ गएर सुरूका दिनमा गरेका कामहरू, संघर्षहरू अरूले गरेका संघर्ष र कामहरू उस्तै/उस्तै हुन्छन्। त्यो क्रममा काम र चुनौती फरक फरक छन्।
रियल स्टेटमा मानिसहरूले आफूहरूले दुःख गरेर कमाएको सपना देखेका हुन्छन्। त्यसले गर्दा यसमा धेरै चुनौती पनि छ। उनीहरूको सपना रियल्टरले समाउनु पर्छ। उसको सपनालाई उचित ठाउँमा लगानी गर्नुपर्छ। हरेक कामको चुनौती सँगै रमाइलो पनि छ। त्यसले गर्दा मैले यसमा मजा लिइरहेको छु। घर किन्ने व्यक्तिको मुहार खुसी देखेर हामीलाई धेरै ऊर्जा मिल्छ।
नेपालमा घरजग्गा बिक्रीमा व्यवस्थित नीति नियम छैन। कसैले घरजग्गा बेच्छु भन्यो भने एउटा बीचको व्यक्ति खोजेर काम गर्नुपर्छ। त्यस्तो व्यक्ति कुनै लाइसेन्स भएको पनि हुनुपरेन। सरकारको कुनै नियममा बाँधिनु परेन। त्यसले गर्दा उहाँहरूले आफ्नै हिसाबले कमिसनको डिल गर्न सक्नुहुन्छ भन्ने लाग्छ। तर अमेरिकामा रियल्टरको लाइसेन्स लिँदै गर्दा उसको पृष्ठभूमिदेखि धेरै पक्ष हेरिन्छ। त्यहाँको नियम कानुन पढेर पास गरेपछि मात्र लाइसेन्स दिइन्छ।
अमेरिकामा हामी धेरै कानुनले बाँधिएका हुन्छौं। त्यसले गर्दा मूल्यमा तलमाथि या एउटालाई एउटा मूल्य अर्कोलाई अर्को मूल्य गराउने सम्भावना हुँदैन।
(अमेरिकामा घर किन्दा कस्ता प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्छ अनि कस्तो होसियारी अपनाउनुपर्छ भन्ने विषयमा रियल्टर सूर्य थापासँग हामीले भिडिओ कुराकानी गरेका छौं।)
-1746009348.jpg)
