नेपाली स्ट्यान्ड-अप कमेडीमा लेखमणि त्रिताल चर्चित नाम हो। उनी एक जना साथीलाई जहिल्यै 'रमेस्या छोरो' भनेर जिस्काउँथे। उनले आफ्नो प्रस्तुतिमा 'रमेस्या छोरो' लाई 'रमेश अंकलको छोरो' बनाइदिए।
कालान्तरमा उनकै पहिचान यही बन्यो। विगत तीन वर्षदेखि लेखमणि आफ्नो नामले भन्दा रमेश अंकलको छोरो उपनामले परिचित छन्।
त्यस्तै नेपग्याज्ममा 'के हेरेको बे' भनेर चर्चा कमाएकी सीता न्यौपाने स्ट्यान्ड-अप कमेडीमा छोटो समयमै स्थापित हुन सफल कमेडियन हुन्। सीताका सबै प्रस्तुति दर्शकले निकै रूचाएका छन्। चितवनकी सीताले पनि दर्शकहरूबाट उपनाम पाएकी छन्- राष्ट्रिय दिदी। (यो पनि पढ्नुहोस्ः 'मेरो नामजस्तै शालीन छैन म')
स्ट्यान्ड-अप कमेडीमा नाम बनाएका यी चर्चित अनुहार पछिल्लो पटक एउटै भिडिओमा देखिएका छन्। उनीहरू नेपग्याज्मको 'रोस्ट एन्ड र्याप ब्याटल' नामक नयाँ कार्यक्रममा एकअर्काका प्रतिस्पर्धी बनेका हुन्।
एकअर्कालाई 'रोस्ट' बनाउन लागि परेका उनीहरूको यो प्रतिस्पर्धा चलनचल्तीको स्वादभन्दा अलि फरक छ। र्याप ब्याटल सामान्यतया आक्रामक हुन्छ। दमदार पन्च लाइनबाट अर्कोलाई हराउने प्रतिस्पर्धा चल्छ। सीता र लेखमणि भने यो ब्याटलमा प्रतिस्पर्धीमाथि हाबी हुन गम्भीर मुद्रामा प्रस्तुत भएका छन्। अर्कोलाई हराएर जित्नेभन्दा पनि दुवैको जोड दर्शक हँसाउनमा छ।
तर ब्याटल भनेको ब्याटलै हो। उनीहरूले एकअर्कालाई पेल्ने र झटारो हान्ने मौका गुमाएका छैनन्।
जुन भिडिओमा पनि भन्छ म त रमेश अंकलको छोरो
गाँजाकै कुरा गरेर बित्नेभो तेरो जिन्दगी गँजेडी मोरो
सीताले लेखमणिलाई यसरी रोस्ट बनाएकी छन्। यसको जवाफ लेखमणिले उही शैलीमा फर्काएका छन्,
आम्मामा दिदी के साह्रो रुड हो
सगरमाथा भन्दा अग्लो त तेरो एटिट्युड हो
अब बोल्ने पालो मेरो एकछिन चैं त म्युट हो
दर्शकलाई मनोरञ्जन दिन तयार पारिएको यो ब्याटलमा गालीगलौजको साटो छेडखानी छ। दिदी र भाइ बनेर यसरी रमाइलो शैलीमा र्याप ब्याटल गरेको सम्भवतः पहिलोपटक हो।
यो रमाइलो आइडिया लेखमणिले फुराएका हुन्। स्ट्यान्ड-अप कमेडीमा एक्लै प्रस्तुति दिने लेखमणि नयाँ केही गर्न पाए हुन्थ्यो भन्ने सोचिरहेका थिए।
'विदेशी रोस्ट र्याप एन्ड ब्याटल हेरेपछि नेपालमा पनि यस्तै काम गर्ने सोच जन्मेको हो,' लेखमणिले सेतोपाटीसँग भने।
उनका अनुसार यो ब्याटल फरक स्वाद लिने–दिने अभ्यास हो। ब्याटलका लागि उनलाई नयाँ काम गर्न उत्साही प्रतिस्पर्धी चाहिएको थियो।
'सीता दिदी र मेरो ट्युनिङ मिल्छ। उहाँ पनि नयाँ काम गरौं भनेर उत्साहित हुने मान्छे। त्यसैले उहाँसँग ब्याटल गरेको हो,' २४ वर्षीय लेखमणिले भने।
यही प्रसंगमा जोड्दै २५ वर्षीया सीताले थपिन्, 'ब्याटलको आइडिया लेखमणिको हो। नौलो अनुभव भयो। एकदमै मज्जा आयो।'
अरूबेला लेखमणिले सीतालाई तपाईं भन्छन्। ब्याटलमा उनले तँ सम्बोधन गरेका छन्। तँ भनेरै पनि उनी प्रतिस्पर्धीलाई सम्मान गरेको महशुस गराउन सफल छन्।
ब्याटलमा सीता र लेखमणि दुवैले एकअर्कालाई ताली बजाएर साथ दिएका छन्। विपक्षीलाई धूलीसात बनाउने लक्ष्य राखिएका र्याप ब्याटलमा अक्सर अश्लील शब्द, बडी शेमिङजस्ता कुरा सामान्य रूपमा प्रस्तुत गरिन्छन्।
'र्याप भन्नेबित्तिकै रफ वर्ड प्रयोग गर्ने हो कि भन्ने हुन्छ। तर हाम्रो ब्याटल परिवारमा बसेर सुन्न र हेर्न मिल्ने खालको छ,' सीताले भनिन्।
सायद यस्तै विशेषताका कारण दर्शकले सीता र लेखमणिको ब्याटल मन पराइरहेका छन्।
एक्लै-एक्लै प्रस्तुति दिएर पहिचान बनाएका उनीहरू दुवै अहिले कम्फर्ट जोनबाट बाहिर निस्केका हुन्। नयाँ कुरा मानिसले मन पराउने अपेक्षा भए पनि जोखिमको डर थियो। भिडिओ ट्रेन्डिङमा परेपछि उनीहरू यो डरबाट मुक्त भएका छन्।
लेखमणिका अनुसार स्ट्यान्ड-अप कमेडी बनाउन लामो समय खर्चिनुपर्छ। यो ब्याटलको भने सबै काम दुई सातामा सकियो। उनका अनुसार यो हाफ-स्क्रिप्टेड ब्याटल हो।
'आउटलाइन पहिल्यै बनाइएको थियो। यी-यी कुरा भन्ने र नभन्ने भनेर छलफल भएकाले सजिलो भयो,' लेखमणिले भने।
सीताले थपिन्, 'राइम मिलाउनेबारे पहिल्यै सोचिएको थियो। फ्रेमवर्क सुरूमा बनाए पनि ब्याटलमा कति कुरा तत्कालै फुराउनु परेको थियो।'
उनीहरू दुवैलाई आफ्नो प्रस्तुतिपछि फेरि जवाफ फर्काउने कुरा भने नयाँ थियो। अझ पहिलोपटक र्याप हान्नु दुवैका लागि चुनौतीपूर्ण पनि। लेखमणिले भने, 'र्याप हान्ने काम गाह्रै भएको थियो।'
'स्ट्यान्ड-अप कमेडीभन्दा थोरै समय लागे पनि कम समयमा धेरै मेहनत गर्नुपरेको थियो,' सीताले यसमै थपिन्।
र्यापको प्राविधिक ज्ञान नभए पनि दुवैको अनुभवमा ब्याटल स्ट्यान्ड-अप कमेडीभन्दा रमाइलो भयो। कोरोनाका कारण सीमित सहभागीबीच भएको ब्याटलको होस्ट उमेश कुमार गौतम (युकेजी) ले गरेका छन्। स्ट्यान्ड-अप कमेडीमा रूचाइएका उमेशको उपस्थितिले ब्याटल रमाइलो बनाएको छ। उमेश र लेखमणिले कालापत्थर, सोलुखुम्बुमा स्ट्यान्ड-अप कमेडी गरेर सबभन्दा धेरै उचाइमा कमेडी गर्ने रेकर्ड पनि बनाएका छन्। उनीहरूको रेकर्ड गिनिज वर्ल्ड रेकर्ड्समा दर्ज भएको छ।
नेपालमा र्याप ब्याटल सुरू गरी यो विधा चर्चित बनाउने श्रेय दिवंगत र्यापर यमबुद्धलाई जान्छ। नेपग्याज्मको यो रोस्ट एन्ड र्याप ब्याटल पनि उनै यमबुद्धप्रति समर्पित गरिएको छ।
'नेपालमा ब्याटलको अवधारणा यमबुद्धले सुरू गरेकाले सम्मान स्वरूप उहाँलाई सम्झिएका हौं।'
रोस्ट एन्ड र्याप ब्याटल शृंखलाको यो पहिलो सामग्री हो। लेखमणिका अनुसार यो शृंखलामा अझै केही ब्याटलहरू प्रसारण हुनेछन्। उनले भने, 'यो ब्याटल दुई-चार भाग अझै चल्छ। तर एक-डेढ वर्षसम्म चाहिँ तन्काइने छैन।'
रोस्ट एन्ड र्याप खाँटी र्याप मन पराउनेका लागि एउटा सामान्य कार्यक्रम मात्र पनि लाग्न सक्छ। लेखमणिले भने, 'तर नयाँ काम र प्रयोग गर्न चाहने हाम्रा लागि भने यो रमाइलो सिकाइ हो। हाम्रो प्रयासलाई धेरैले मनपराएर हौसला थपिदिनुभएको छ।'
स्ट्यान्ड अप कमेडी होस् वा र्याप ब्याटल, महिला उपस्थिति कमै भेटिन्छ। सीता भने दुवैमा आफ्नो छाप छोड्न सफल बनेकी छन्। भन्छिन्, 'महिला भएर ब्याटलमा सहभागी हुनु र माया पाउनु मेरा लागि ठूलो उपलब्धि हो। सकारात्मक प्रतिक्रियाले अझै मेहनत गर्ने दबाब बढाएको छ।'
लेखमणि र सीताले यस पटक नौ मिनेटको ब्याटल लडेका हुन्। भिडिओमा एकअर्काका प्रतिस्पर्धी बनेका यी दुई एकअर्काका प्रशंसक हुन्। सीता लेखमणिको विनम्र र सहयोगी व्यवहारबाट प्रभावित छन्। लेखमणि पनि सीताको आत्मविश्वास र काम गर्ने उत्साहको खुलेर प्रशंसा गर्छन्।
यस्तै कारणले यी दुईमा फेरि सँगै काम गर्ने रहर बाँकी छ। सेतोपाटीसँगको कुराकानीमा दुवैले फेरि नयाँ काममा सहकार्य गर्ने संकेत समेत दिए।
उनीहरूले भने, 'दर्शकले हाम्रो केमेस्ट्री मन पराउनुभएको छ। हाम्रो सँगै काम गर्ने धीत पनि मरेको छैन। फेरि चाँडै तपाईं–हाम्रो भेट हुन सक्छ।'