नेपालका विश्वविद्यालयहरूमा पाठ्यक्रमको एक रूपता सुनिश्चित गरी उच्च शिक्षाको गुणस्तर अभिवृद्धि सहितका दस बुँदे घोषणापत्र जारी गर्दै उपकुलपतिहरूको अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन लुम्बिनीमा सकिएको छ।
लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयको आयोजना, विश्वविद्यालय अनुदान आयोगको सहयोग र ग्लोबल युनिभर्सिटी नेटवर्कको सहकार्यमा लुम्बिनीमा अन्तर्राष्ट्रिय उपकुलपति र १८ औं न्यूज (पूर्व, पश्चिम, उत्तर, दक्षिण) सम्मेलन बुधबारबाट लुम्बिनीमा सुरू भएको थियो।
सम्मेलनले उच्च शिक्षामा नैतिक नेतृत्वको विकास गर्दै प्रविधि र एआईको उपयोगद्वारा शैक्षिक उत्कृष्टता कायम गर्ने घोषणा गरेको छ।
समावेशी र पहुँचयोग्य शिक्षाको सुनिश्चितताको प्रतिबद्धता उपकुलपतिहरूले जनाएका छन्। उपकुलपतिहरूले तार्किक नक्साङ्कन, मानव संसाधनको पूर्वानुमान गरी आवश्यकताका आधारमा मात्रै विश्वविद्यालय स्थापना गर्न सुझाव दिएका छन्।
नेपाल र भारतका गरी १४ जना उपकुलपति, पूर्वउपकुलपतिहरूले जारी गरेको घोषणा पत्रमा बजारमुखी र नैतिकतामा आधारित पाठ्यक्रमको विकास गर्नका लागि पूर्वीय दर्शन र नैतिक सिद्धान्तलाई सबै विश्वविद्यालयका पाठ्यक्रममा समावेश गर्ने उल्लेख गरिएको छ।
एआईको उपयोगद्वारा उच्च शिक्षाको गुणस्तरमा सुधार गर्ने, एआईसम्बन्धी तनाव व्यवस्थापनका लागि योग तथा ध्यान कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने उल्लेख गरिएको छ।
उच्च शिक्षाको मापदण्डीकरण र लगानीमा वृद्धि गर्न उपकुलपतिहरूले सुझाव दिएका छन्। मापदण्ड निर्धारणका लागि अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको मूल्याङ्कन गर्ने निकायको माग गरिएको छ।
राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा संकाय आदान प्रदान कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने तथा क्रेडिट बैंक, क्रेडिट ट्रान्सफर र संयुक्त डिग्री कार्यक्रमलाई प्रवर्द्धन गर्ने प्रतिबद्धता घोषणा पत्रमा उल्लेख गरिएको छ।
मौलिक ज्ञान र सांस्कृतिक एकीकरणको प्रवर्द्धन गर्न परम्परागत चिकित्सा प्रणालीलाई आधुनिक अध्ययनमा समावेश गर्दै अनुसन्धान र विकासका लागि सहकार्य गर्ने उपकुलपतिहरूको घोषणा छ।
पर्यटन केन्द्रित शैक्षिक कार्यक्रम विकास गर्ने, पर्यटकहरूलाई छोटो अवधिका शैक्षिक तालिमहरू उपलब्ध गराउने घोषणा पत्रमा उल्लेख छ।
त्यस्तै, रोजगारमुखी शिक्षाद्वारा प्रतिभा पलायन रोकथाम गर्नका लागि सीपमूलक पाठयक्रम लागू गर्ने र विद्यार्थीहरूलाई परामर्श तथा रोजगारमुखी तालिम प्रदान गर्ने घोषणा पनि उपकुलपतिहरूले गरेका छन्।
उपकुलपतिहरूले चालु ०८० को दशकलाई प्राज्ञिक र सिर्जनात्मक शिक्षाको दशकका रूपमा प्राथमिकता दिने घोषणा गरेका छन्।
घोषणपत्रमा विश्वविद्यालय अनुदान आयोगका अध्यक्ष प्रा.डा देवराज अधिकारी, लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. सुवर्णलाल बज्राचार्य, नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. धनेश्वर नेपाल, मध्यपश्चिम विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. धुब्रकुमार गौतम, राजर्षी जनक विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. अमरप्रसाद यादव, पोखरा विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. बेदराज केसी, पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. बिजुकुमार थपलिया, मदन भण्डारी एकेडेमी अफ हेल्थ साइन्सका उपकुलपति डा. प्रदीप ज्ञवाली, लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयका पूर्व उपकुलपति प्रा.डा. त्रिरत्न मानन्धर, प्रा.डा. हृदयरत्न बज्राचार्य, मध्यपश्चिम विश्वविद्यालयका पूर्व उपकुलपति प्रा.डा. उपेन्द्र कुमार कोइराला, लुम्बिनी प्राविधिक विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा बिनोद प्रसाद ढकाल, भारतको नालान्दा विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. अभयकुमार सिंह, सिद्धार्थ विश्वविद्यालयका उपकुलपति प्रा.डा. कविता शाह हस्ताक्षर गरेका छन्।
उच्च शिक्षामा बौद्ध दर्शन अन्तर्राष्ट्रिकरण, प्राज्ञिक नेतृत्वमा बौद्ध दर्शन र नैतिकता, चौथो औद्योगिक क्रान्तिमा उच्च शिक्षाको अन्तर्राष्ट्रियकरण, नेपालको उच्च शिक्षाका चुनौति र अवसर विषयमा केन्द्रित रही उपकुलपति सम्मेलन आयोजना गरिएको थियो।
सोही अवसरमा लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयले स्वदेशी र विदेशी गरी १४ वटा विश्वविद्यालयसँग सहकार्य सम्झौता गरेको छ।
लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयका रजिष्ट्रार डा. तिलकराम आचार्यले अनुसन्धानसहित प्राज्ञिक उन्नयका क्रियाकलापहरू सहकार्यमा सञ्चालन गर्नका लागि सम्झौता गरिएको बताए।
दुई दिने सम्मेलनमा नेपाल, कम्बोडिया, चीन, जर्मनी, भारत, जापान, लाओस्, म्यानमार, श्रीलंका, थाइल्याण्ड र भियतनामका विज्ञ तथा अध्येताहरूको सहभागिता रहेको थियो।
