सरकार र मुक्कुमलुङ संरक्षक संस्थाबीच पहिलो दिन भएको वार्ता बिना निष्कर्ष टुंगिएको छ।
सोमबार अपराह्न साढे ४ बजेदेखि राती साढे नौ बजेसम्म काठमाडौंको एउटा होटलमा चलेको वार्ता सहमतिमा नपुगेको आन्दोलनकारीका तर्फबाट गठित वार्ता टोली संयोजक अमर तुम्याहाङले जानकारी दिए।
'हामीले मुख्यतः दुई वटा माग अघि सार्यौं,' उनले भने, 'एउटा अल्पकालीन र अर्को दीर्घकालीन माग राख्यौं। सरकारी टोलीले अल्पकालीन माग नै पूरा गर्न नसक्ने भनेपछि वार्तामा कुनै सहमति भएन। मंगलबार बिहान ११ बजे फेरि वार्तामा बस्ने सहमति चाहिँ भएको छ।'
तुम्याहाङले दिएको जानकारी अनुसार आन्दोलनकारीका तर्फबाट अल्पकालीन माग स्वरूप चार वटा माग अघि सारिएको थियो।
'केवलकार निर्माण स्थगन, पाथीभरा क्षेत्रबाट सुरक्षाकर्मी फिर्ता, पक्राउ परेका आन्दोलनकारी रिहा र घाइतेको उपचारसहित क्षतिपूर्तिको माग हामीले अल्पकालीन मागका रुपमा अघि सार्यौं,' वार्ता टोली संयोजक तुम्याहाङले भने, 'दीर्घकालीन मागमा भने यो योजना नै खारेज गरौं भन्ने थियो। तर, सरकारी टोली अहिले चलिरहेको निर्माण रोक्न नै तयार भएन। त्यसैले सहमति हुन सकेन।'
तुम्याहाङको दाबी अनुसार गृह मन्त्रालयका सहसचिव प्रेमप्रसाद भट्टराई नेतृत्वको सरकारी वार्ता टोलीले भने निर्माण रोक्दा अहिलेको ताप्लेजुङ पुर्याइएको निर्माण सामग्री बिग्रिने, फाउन्डेसनको काम नरोकौं, बरू माथिल्लो क्षेत्रमा अहिले काम नगरौंला भन्ने जबाफ दिएको थियो।
'पहिलो मागमै सरकारी टोली नकारात्मक भएपछि आजको वार्तामा सहमति जुट्न सकेन,' तुम्याहाङले भने, 'सरकारी टोलीले मान्छेको भन्दा बढी चिन्ता निर्माण सामग्रीको लिएको जस्तो देखियो। एकपटक भोलि राम्रोसँग सोचेर आउनुस् भनेका छौं।'
सरकारले आइतबार गृह मन्त्रालयका सहसचिव प्रेमप्रसाद भट्टराईको नेतृत्वमा वार्ता समिति गठन गरेपछि आन्दोलनकारीका तर्फबाट 'मुक्कुमलुङ संरक्षक संस्थाका तर्फबाट वार्ता समिति गठन गरेको जानकारी सोमबार सार्वजनिक गरेको थियो।
आन्दोलनकारीका वार्ता संयोजक तुम्याहाङ उपत्यकामा बसेर प्राध्यापन गरिरहेका व्यक्ति हुन्। उनी माओवादीको ताप्लेजुङ जिल्ला कमिटी सदस्य हुन्। वार्ता टोलीका राम मादेन र सरू सिङ्घक आदिवासी, जनजाति अभियन्ता हुन् भने शंकर सुब्बा पनि उपत्यकामै बसेर वकालत गरिरहेका कानुन व्यवसायी हुन्।
पाथिभरामा केवलकार निर्माणको विषयलाई लिएर विवाद जारी छ। ताप्लेजुङको प्रसिद्ध धार्मिकस्थल पाथीभरामा केबलकार निर्माणको काम अघि बढेपछि त्यसको विरोधमा उत्रिएको 'नो केबलकार' समूह र प्रहरीबीच अघिल्लो शनिबार भएको झडपमा प्रहरी र प्रदर्शनकारी घाइते भएका थिए।
झडप क्रममा गोली लागेका भनिएका दुई आन्दोलनकारीसहित तीन जनालाई आइतबार विराटनगर विमानस्थलबाट नेपाली सेनाको स्काई ट्रकमार्फत थप उपचारका लागि काठमाडौं लगिएको थियो। गएको शनिबार बेलुका ६ बजेपछि भएको झडपमा कम्तिमा १९ प्रहरी घाइते भएका थिए। उक्त घटनामा तेह्रथुमको म्याङलुङ बजारका ३६ वर्षीय यामबहादुर लिम्बूको तिघ्रा र पाँचथरको मिक्लाजुङका १८ वर्षीय सगुन लावतीको कुममा प्रहरीले चलाएको गोली लागेको थियो।
झडपका क्रममा भीरबाट लडेका ताप्लेजुङ बस्ने धर्म पालुङ्वाको कुममा चोट लागेका कारण उनी पनि गम्भीर छन्।
फुङ्लिङ नगरपालिका–११ मा केबुलकारको संरचना निर्माण कार्य सुरू भएपछि घरेलु हातहतियारसहित ठूलो संख्यामा रहेको आन्दोलनकारी समूहले बलजफ्ती गरेको र खटिएका प्रहरी अधिकृतहरूमाथि समेत अन्धाधुन्ध आक्रमण गरेको प्रहरीको दाबी थियो।
आन्दोलनकारी पक्षले भने आफूमाथि बल प्रयोग भएपछि झडपको अवस्था बनेको दाबी गरेका थिए। सोही घटनाको विरोधमा आन्दोलनरत विभिन्न संघसंस्थाहरूले मेची राजमार्ग र तमोर करिडोरको सडकमा अनिश्चितकालका लागि यातायात बन्द घोषणा गरेका छन्। वार्ताबाट शान्तिपूर्ण समाधान निकाल्न तयार रहेको बताए पनि समितिले बन्द फिर्ता भने लिएको छैन।