तीन वर्षअघि बाढीले बगाएर भारत पुर्याएको एउटा गैँडाको उद्धार गरिएको छ। नवलपरासीको बर्दघाट सुस्तापश्चिम नर्सहीमा आएको अवस्थामा सो गैंडालाई उद्धार गरिएको हो। चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत नारायण रुपाखेतीका अनुसार मङ्गलबार दिउँसो तीन बजे डार्ट गरी मध्यरातमा निकुञ्ज ल्याएर छाडिएको हो। उनका अनुसार राति १ बजेतिर निकुञ्जको कसरा नजिकै थपलिया तालको छेउमा गैंडालाई छाडिएको हो।
अन्दाजी १२ वर्षको पोथी गैंडालाई तीनवटा हात्ती, २५ प्राविधिक कर्मचारीको सहयोगमा उद्धार गरी ल्याइएको रुपाखेतीले जानकारी दिए। २०७४ साउन २७ गते आएको बाढीले राप्ती वा नारायणी नदीले बगाएर सो गैंडालाई भारतको बाल्मिकी टाइगर रिजर्भ पुर्याएको थियो।
सो गैंडा चर्न बेलाबेलामा नेपालतर्फ आउने गरेको थियो। गत पुसमा पनि नेपालतर्फ देखिएपछि उद्धार गर्ने प्रयास गरिएको भए पनि असफल भएको रुपाखेतीले बताए। यही साउन १५ गतेदेखि गैंडा नर्सही क्षेत्रमा रहेको सूचना प्राप्त भएपछि निकुञ्ज कर्मचारी, नेपाली सेना, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका कर्मचारी, डिभिजन वन कार्यालय नवलपुरका कर्मचारी एवं प्राविधिकको सहयोगमा गैंडाको उद्धार गर्न सकिएको रूपाखेतीले बताए। नारायणी नदी बढेपछि भारततर्फ जान नसकेर अड्किएको गैंडालाई उद्धार गरिएको हो।
निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत प्रकाश उप्रेतीका अनुसार बाढीपछि उद्धार गरिएको यो ११औं गैंडा हो। बाढीपछि भारततर्फको भूमिबाट नौ वटा र नेपालतर्फको भूमिबाट योसहित दुई गैंडा उद्धार गरिएको उप्रेतीले जानकारी दिए। बाढीले बगाएर भारत पुर्याएका अरू केही गैंडा भारतमा रहेको र नेपाल ल्याउन आवश्यक वातावरण मिलाइदिन भारतलाई पत्राचार गरिएको भए पनि भारतले कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन। त्यस वर्ष बाढीका कारण दुर्लभ एकसिङ्गे गैंडासहितका जनावर बगेका थिए।
