कोरोना भाइरस संक्रमण नफैलियोस् भनेर सरकारले देशभर 'लकडाउन' गरेको छ। अत्यावश्यक सेवाबाहेक मान्छेलाई बाहिर हिँडडुल गर्न पनि रोक छ।
सडक सुनसान छ, पसल बन्द छन्, मान्छे आ–आफ्ना घरमै। न बटुवा, न बाटा व्यापारी। यस्तोमा सडकका जनावरको विजोग हुने अवस्था छ। विशेषगरी मान्छेकै भरमा बाँचिरहेका सडक कुकुरको।
सात दिनको लकडाउनमै कुकुर खानपिनबिहीन भएका छन्। भोक र तिर्खाले छटपटाएका छन्। यही समस्यालाई मध्यनजर गर्दै सामाजिक कार्यकर्ता तथा सोचाइ संस्थाकी सह–सञ्चालक बोनिता शर्माले आफ्नो बसोबास क्षेत्र वरपरका कुकुरलाई खाना र पानी व्यवस्थाको पहल गरेकी छन्।
उनले यो काम आफ्नी बहिनी स्तुती शर्माको सहयोगमा गरेकी हुन्।
शर्मा दिदीबहिनीले प्लास्टिक बोतलको भाँडो बनाएर सडक छेउको पोलमा बाँधेका छन्। उक्त भाँडोमा खानेकुरा राखिदिएका छन्। भाँडोमाथि कुकुरलाई खाना राखिदिन आग्रह गरेको पत्र पनि टाँसिएको छ। बोनिताले यी सबै तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा राख्दै अरूलाई पनि आफ्नो बसोबास क्षेत्र आसपासका कुकुरलाई खानेकुरा राखिदिन प्रेरित गरेकी छन्।
'लकडाउन बेला खाली समय सदुपयोग गर्ने सोच थियो। यहीँ क्रममा बहिनी स्तुतीले बाटोका कुकुरलाई खुवाउने कुरा गरिन्,' सेतोपाटीसँग कुरा गर्दै बोनिताले भनिन्, 'अब बेलाबेला बाहिर निस्कने कुरा भएन। बहिनीले नै कोकको बोतलको भाँडो बनाएर बत्तीको पोलमा बाँध्ने आइडिया दिएकी हुन्।'
बोनिता र स्तुतीले दुइटा बोतलमा खाना र पानी राखेर आफ्ना वरपरका कुकुरलाई खुवाइरहेका छन्। उनीहरूले मंगलबारदेखि यो काम थालेका हुन्। बिहान र दिउँसो गरी दुई पटक खानेकुरा दिएको बोनिताले बताइन्।
उनीहरूले बोतल कुकुरको मुखले खान सहजै भ्याउनेगरी काटेका छन्।
बोनितकी बहिनी २५ वर्षीय स्तुती यो काममा विशेष संलग्न छन्। सानैदेखि जनावरप्रेमी स्वाभाव भएको र आफूले पहिल्यैदेखि सडक कुकुरलाई खुवाउने गरेको बताइन्। केही महिनाअगाडि इन्टरनेटमा यसैगरी बोतलबाट सडक कुकुरलाई खाना दिएको उनले देखेकी थिइन्। त्यहीँबाट प्ररित भएर यो काम थालेको उनी बताउँछिन्।
'हामी बौद्ध बस्छौं। आसपास धेरै सडक कुकुर छन्। घर वरिपरिका मासु पसल र रेस्टुरेन्ट बाहिर खान पाउने आशाले बसिरहेका हुन्थे,' स्तुतीले भनिन्, 'तिनीहरूलाई अरू बेला बिस्कुट दिन्थेँ। लकडाउन भएपछि त केही खान पाएका थिएनन्। अहिले पनि कोही मान्छे बाहिर निस्केको देखेँ भने खाना पाउने आशाले पछि लाग्छन्।'
स्तुतीका कुरामा जोड दिँदै बोनिताले भनिन्, 'लकडाउनमा हामी त जसोतसो खानेकुरा पाइरहेको छौं। कति मान्छेलाई मुश्किल पनि होला। तर सक्नेहरूले मान्छेकै भरमा बाँचिरहेका यी कुकुरलाई खुवाउनुपर्छ। नभए भोकै हुन्छन्। यो काममा कुनै ठूलो मिहिनेत र खर्च लाग्ने होइन। इच्छा हुनेले गर्न सकिन्छ। यो बेला धेरै टाढा गएर खुवाउनु भनेको होइन। आफ्नै घरबाहिर वा टोलका भोका कुकुरलाई दिऔं भनेको हो।'
केही मान्छेले मात्रै यसरी आफ्ना घर-टोलका कुकुरलाई खान दिने हो भने धेरै क्षेत्रका कुकुर समेटिने उनीहरूको भनाइ छ।
'यस्तो समयमा तिनका बारे पनि सोच्नुपर्छ। जीवन मान्छेको होस् वा जनावर, दुवैको उत्तिकै महत्वपूर्ण छ,' स्तुती भन्छिन्।
यसैगरी कलाकार मिलन राईले पनि लकडाउनको मारमा परेका आफ्ना घरछेउका सडक कुकुरलाई खानेकुरा बाँडिरहेका छन्। उनले व्यक्तिगत खर्चमा आफ्नो समुदायका कुकुरलाई रोटी र बिस्कुट दिइरहेको बताए।
'म घरमा चिया खाँदै थिएँ, त्यही बेला बाहिर कुकुर भुकेको सुनेँ। हामी त आफ्नो घरभित्र बसेर खाइरहेका छौं, तिनीहरूलाई कसले दिने?,' मिलनले सेतोपाटीसँग भने, 'अरू प्राणीभन्दा कुकुर मान्छेमा धेरै निर्भर हुन्छन्। मैले अलिकति, यहीँ बसेर बाँडे भने यसरी अरूले पनि आफ्ना वरपरका कुकुरलाई बाँड्छन् भनेर पनि सुरू गरेको हुँ।'
उनले यसबारे सामाजिक सञ्जालहरूमा भने बताएका छैनन्।
भन्छन्, 'अहिले एक साता लकडाउन अवस्था कस्तो हुन्छ हेरौं। लम्बियो वा अवस्था अनुसार अरू योजना बनाउने सोचेको छु।'