युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले आफ्नो नियन्त्रणमा रहेको भूमि रूसलाई हस्तान्तरण नगर्ने लामो समय देखिको अडानबाट पछि नहट्ने घोषणा गरेका छन्।
फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुअल म्याक्रों, बेलायती प्रधानमन्त्री कियर स्टार्मर र जर्मनीका चान्सलर फ्रेडरिच मर्जसँग सोमबार लन्डनमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको शान्ति योजनाबारे छलफल गरेपछि जेलेन्स्कीले त्यस्तो घोषणा गरेका हुन्।
'हाम्रो कानुन, अन्तर्राष्ट्रिय कानुन र नैतिक कानुनअनुसार पनि हामीसँग केही पनि सुम्पने अधिकार छैन,' प्रमुख युरोपेली नेताहरूसँग भेट गरेपछि सोमबार जेलेन्स्कीले भने, 'हामी लडिरहेको कारण यही हो।'
युक्रेनी नियन्त्रणमा रहेको भूमि रूसलाई दिएर भए पनि शान्ति सम्झौता गर्न अमेरिकाले जेलेन्सकीलाई दबाब दिइरहेको छ।
सो विषयमा जेलेन्सकीले ट्रम्पका विशेष दूत स्टिभ विटकफले ज्वाइँ जेरेड कुश्नरसँग रूस र युक्रेनको युद्ध अन्त्य गर्नेबारे शनिबार दुई घण्टा फोनमा कुरा गरेका थिए।
रूस र युक्रेनको युद्ध अन्त्य गर्ने ट्रम्पको शान्ति योजनाबारे ट्रम्पका ज्वाइँ कुश्नर र विटकफले गत मंगलबार रूसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग मस्कोमा छलफल गरेका थिए। पुटिनसँग मंगलबार पाँच घण्टा भएको छलफल निष्कर्षविहीन टुंगियो।
कुराकानीपछि पुटिनका सहयोगी युरी उशाकोभले समाधान नभएका भूमिजन्य विषयहरूलाई मुख्य अवरोधका रूपमा औंल्याएका थिए।
त्यसपछि अमेरिका फर्केर विटकफ र कुश्नरले बिहीबारदेखि पुटिनसँगको छलफलबारे युक्रेनी टोलीलाई अवगत गराए र भूमि लगायत अरू विवादित विषयमा कुरा गरे।
तीन दिनसम्म चलेको सो वार्तापछि शनिबार विटकफ र कुश्नरले जेलेन्स्कीसँग फोनमा कुरा गरेका थिए। सो कुराकानीमा मुख्यतः भूमिजन्य विषय र फेरि रूसले आक्रमण नगर्ने सुरक्षा प्रत्याभूतिबारे चर्चा भएको थियो।
विटकफ र कुश्नरले रूस र युक्रेन दुवै पक्षका मागहरू सुने अनि युद्ध रोक्न पुटिन र जेलेन्स्कीलाई अर्को पक्षको मागको सम्बोधन गर्न दबाव दिए।
ट्रम्प सरकारले युक्रेनसँग सल्लाह नगरी रूससँग मात्रै परामर्श गरेर २८ बुँदे शान्ति योजना बनाएको छ।
सो योजनाको व्यापक विरोध भएपछि अमेरिकी र युक्रेनी अधिकारीले गत जेनेभामा छलफल गरेका थिए। सो छलफलपछि दुई देशले १९ बुँदे मस्यौदा तयार पारेका थिए। ट्रम्पको योजनाका सबभन्दा संवेदनशील विषयहरू भने ट्रम्प र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले छलफल गरेर टुंग्याउने गरी सो सहमति भएको थियो।
युक्रेनी भूमि रूसलाई दिने र नेटो लगायत सबभन्दा विवादास्पद विषय ट्रम्प र जेलेन्स्कीले निर्णय गर्ने गरी जेनेभामा सहमति भएको थियो। त्यसपछि गत आइतबार अमेरिकामा फेरि अमेरिकी र युक्रेनी अधिकारीले सो योजनामा घनिभूत छलफल गरे।
सो छलफलमा के सहमति भयो भनेर अहिलेसम्म खुलाइएको छैन। तर पनि मुख्यतः युक्रेनले त्याग्नुपर्ने भूमिबारे कुरा भएको मानिन्छ। सोही छलफलबारे पुटिनलाई ब्रिफिङ गर्न ट्रम्पले विट्कफलाई रूस पठाएका थिए। अमेरिका र युक्रेनबीच सहमति भएका बुँदामा पुटिनको प्रतिक्रिया पछि अमेरिकाले फेरि युक्रेनसँग छलफल गर्यो।
ट्रम्प सरकारले युक्रेनसँग सल्लाह नगरी बनाएको योजनाको युरोपमा मात्रै नभएर ट्रम्पकै रिपब्लिकन पार्टीका नेताहरूले समेत विरोध गरिरहेका छन्।
यसैक्रममा सो दस्तावेज ट्रम्प सरकारले नभएर रूसले बनाएको भनेर अमेरिकी विदेश मन्त्री मार्को रूबियोले आफूलाई बताएको केही अमेरिकी सांसदले दाबी गरेका छन्।
सो योजनाको व्यापक विरोध भएपछि ट्रम्पले त्यो प्रस्ताव युक्रेनका लागि अन्तिम विकल्प नरहेको र त्यसमा परिमार्जन गर्न सकिने बताएका छन्। ट्रम्पको २८ बुँदे योजनामा मुख्यतः लामो समयदेखि रूसले राख्दै आएका माग छन्।
युक्रेनले आफ्नो भूभाग रूसलाई सुम्पने, आफ्ना सेनाको आकार सीमित गर्ने र युद्धविरामपछि पश्चिमी शान्ति सेनाको लागि कुनै पनि भूमिका नहुने कुराहरू त्यसमा समावेश छन्।
युद्ध अन्त्यका लागि आफ्नो कब्जामा रहेको क्राइमिया र डोनबास क्षेत्रका युक्रेनी भूभाग मात्रै नभएर आफ्नो नियन्त्रणमा नभएका केही भागको पनि स्वामित्व दिनुपर्ने पुटिनले माग गर्दै आएका छन्।
झण्डै एक दशकदेखि लगातार आक्रमण गरे पनि पुटिनले डोनबास क्षेत्र पूर्ण रूपमा कब्जा गर्न सकेको छैन। लुहान्स्क र दोनेत्स्कलाई संयुक्त रूपमा डोनबास क्षेत्र भन्ने गरिन्छ।
लुहान्स्कको लगभग सबैजसो भाग रूसले कब्जा गरे पनि दोनेत्स्कको १० प्रतिशत भन्दा बढी भाग युक्रेनकै नियन्त्रणमा छ। त्यहाँ युक्रेनले वर्षौंदेखि बलियो रक्षात्मक संरचना बनाएकाले रूसले युद्ध गरेर लिन निकै मुस्किल हुने मानिन्छ। सो भूभाग रूसलाई दिए रूसले त्यहाँबाट अगाडि बढ्न फेरि आक्रमण गरे रोक्न नसकिने भएकाले युक्रेनले सो सर्त अस्वीकार गर्दै आएको छ।
जेलेन्स्कीले ती सर्त ठाडै अस्वीकार गरे ट्रम्प रिसाउलान् भनेर हाललाई सो योजनामा इमानदारीपूर्वक संलग्न हुने भनेका थिए।
उनले त्यसो भने पनि युरोपेली देशहरूले भने सो योजनाको विरोध गरेका छन्। अमेरिकाभित्रै पनि त्यसको विरोध भएपछि ट्रम्पले समेत त्यसमा परिमार्जन गर्न सकिने बताएका थिए।
त्यसपछि जेनेभामा भएको छलफलमा अमेरिका र युक्रेनले १९ बुँदे मस्यौदा तयार पारे। त्सपछि फेरि अमेरिकामा दुई देशले छलफल गरेका छन्।
विट्कफले सो वार्ताबारे पुटिनलाई अवगत गराए पछि पुटिनका माग बारे फेरि अमेरिका र युक्रेनले छलफल गरे। सो छलफल पछि रूसका माग सम्बोधन गर्न मनाउन कुश्नर र विटकफले जेलेन्सकीसँग फोनमा कुरा गरेका थिए।
तर त्यसपछि पनि जेलेन्स्कीले आफ्नो नियन्त्रणमा रहेको भूमि रूसलाई हस्तान्तरण नगर्ने अडान दोहोर्याएका छन्।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)
-1763886130.jpeg)
-1746009348.jpg)
