अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अप्रिल २ देखि भारतीय उत्पादनमा भन्सार नलगाउन भनेर भारत सरकार ट्रम्प निकट धनाड्य इलन मस्कलाई खुशी पार्न लागेको छ।
फेब्रुअरीमा ट्रम्पलाई भेट्न अमेरिका गएका बेलामा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले मस्कलाई पनि भेटेका थिए।
अमेरिकी उत्पादनमा भन्सार लगाउने सबै देशका उत्पादनमा भन्सार लगाउने ट्रम्पको घोषणाले विदेशी उत्पादनमा उच्च भन्सार दर लगाउने भारतलाई अप्ठ्यारो पारेको छ।
त्यसैले मस्कलाई खुशी पारे ट्रम्पले भारतीय उत्पादनमा भन्सार नलगाउलान् भनेर मोदीले आफ्नो सरकारको नीति नै फेरेर टेस्लालाई भारतमा गाडी बेच्न सजिलो पार्न लागेका छन्। मस्ककै संचार कम्पनी स्टारलिंकलाई पनि भारतमा इन्टरनेट सेवा बिस्तार गर्न दिन लागिएको छ।
यसरी मस्क र भारत दुवै आ-आफ्ना स्वार्थका लागि नजिक आइरहेको बेला मस्कले आफ्नो कम्पनी एक्सका कारण भने मोदी सरकारसँग झगडा गर्न थालेका छन्। त्यसै कारणले उनको मोदी सरकारसँगको सम्बन्ध बिग्रिने खतरा बढेको छ।
पहिले ट्विटर भनिने सामाजिक संजाल कम्पनी किनेर मस्कले यसलाई पूर्ण अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको धरोहर बनाउने घोषणा गरेका छन्। यता मोदी सरकारले भने आफ्नो विरोधीहरूको आवाज निषेध गर्नका लागि एक्स लगायत सामाजिक संजालमा गरिने सरकार विरोधी पोस्टहरू हटाउन लगाउने गरेको छ।
आफ्नो सामाजिक संजालमा ‘कन्टेन्ट’ रोक्न आईटी कानूनको दुरूपयोग गरेको भनेर एक्सले कर्नाटका उच्च अदालतमा यसै महिना भारतीय सरकार विरूद्ध मुद्दा हालेको छ। कन्टेन्ट हटाउन आईटी कानूनको धारा ६९(क) मा व्यवस्था हुँदाहुँदै सोही कानूनको धारा ७९(ग) को दुरूपयोग गरेर समानान्तर संरचना निर्माण गरेको एक्सको जिकिर छ।
भारत सरकारले कन्टेन्ट हटाउनका लागि भनेर बनाएको ‘सहयोग पोर्टल’लाई पनि सेन्सरसिपको हतियार भनेर एक्सले सो मुद्दामा गुनासो गरेको छ।
यस्तोमा मस्कले भर्खरै एक्समा जारी गरेको ग्रोक च्याटबोटले झन् अप्ठ्यारो पारेको छ। ग्रोकलाई भारतीय राजनीतिबारे प्रश्न सोध्दा मोदीलाई मन नपर्ने खालका उत्तर दिन्छ। मोदी सरकारका बारेमा सोध्दा उनको सरकारले कसरी विपक्षीहरूको दमन गर्न खोज्छ, मिडियाले कसरी उनको सरकारको समर्थन गर्छ भनेर बुझाउँछ।
त्यति मात्रै नभएर ग्रोकले चलनचल्तीमा बोलिने हिन्दी भाषाका छाडा शब्दहरू प्रयोग गरेर बिना संकोच कुराकानी गर्छ।
त्यसैले भारत सरकारले अहिले ग्रोकले आईटी कानूनका प्रावधानहरूको उल्लंघन गरिरहेको छ कि भनेर पनि हेरिरहेको भनेर द न्यु योर्क टाइम्सले लेखेको छ।
मस्कको व्यापार साम्राज्यमा टेस्ला, स्पेस एक्स, स्टारलिंक लगायत कम्पनीको तुलनामा एक्सको हिस्सा एकदमै सानो छ। तर एक्सको आर्थिक महत्व सानो भए पनि मस्कको व्यक्तिगत प्रभाव विस्तारका लागि यसले ठूलो योगदान गरेको छ। अहिले ट्रम्प सरकारमा सामेल भएर राजनीतिमा होमिए पछि त एक्सको महत्व उनका लागि झन् बढेको छ।
यस्तोमा उनको व्यापारिक स्वार्थका लागि मोदीसँग निकट भइरहेको बेलामा एक्स र ग्रोकका कारणले सम्बन्ध असहज हुने खतरा बढेको छ।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)
