सत्तारूढ नेकपा एमालेले सोमबार मुलुकका ६ हजार ७ सय ४३ वटै वडाहरूमा 'गणतन्त्रको पक्षमा चेतनामूलक कार्यक्रम' सम्पन्न गरेको छ।
सबै वडाहरूमा एमालेले 'राजतन्त्रभन्दा गणतन्त्र के कारणले उन्नत व्यवस्था हो' भनेर कार्यकर्ताहरूलाई प्रशिक्षित पनि गरेको छ।
यसरी वडाहरूमा 'गणतन्त्रका पक्षमा' चेतना अभियान चलाएकै दिन सोमबार विराटनगरमा एमालेले आफूनिकट पत्रकारहरूको संस्था प्रेस चौतारीको नयाँ नेतृत्व चुनेको छ।
तर देशभरिबाट विराटनगरमा भेला भएका चौतारीका प्रतिनिधिहरूले होइन, पार्टी नेतृत्वले एकलौटि रूपमा चौतारी नेतृत्व घोषणा गरेको हो।
पार्टी नेताहरूले हस्तक्षेप गरेर चौतारीका नेताहरूको नाम घोषणा गर्ने भएपछि राजेश राई समर्थक प्रतिनिधिहरूले महाधिवेशन हलमै आँशु खसाए।
'पार्टीले देशभरि गणतन्त्रका पक्षमा चेतना अभियान चलाएकै दिन प्रेस चौतारीमा भने टिके प्रथाबाट नेतृत्व घोषणा भयो,' महाधिवेशनमा सहभागी बन्न विराटनगर आएका चौतारीका पत्रकार माधवप्रसाद तिवारीले भने, 'प्रतिनिधिहरूलाई रूवाएर, नेताले टीका लगाएर नेता छान्ने काम गलत र दुःखद भयो।'
प्रेस चौतारीमा अहिलेका उपाध्यक्षद्वय राजेश राई र गणेश पाण्डे अध्यक्षका दाबेदार थिए।
प्रधानमन्त्री समेत रहेका पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पाण्डेलाई अध्यक्ष बनाउन बालुवाटारबाट निर्देशन जारी गरेका थिए। उनको त्यो निर्देशन कार्यान्वयन गर्न विराटनगरमा खटिएका थिए नेताहरू राजेन्द्र गौतम र भानुभक्त ढकाल।
आइतबार विराटनगरस्थित मनास्लु इन होटलमा उद्घाटन कार्यक्रम चलिरहँदा बाहिर चौतारीमा निर्वाचन माग्दै प्रतिनिधिहरू हस्ताक्षर अभियान चलाइरहेका थिए। त्यही बेला उद्घाटन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै महासचिव शंकर पोखरेलले 'सहमतिमा नेतृत्व छान्न' निर्देशन दिए।
प्रचार विभाग प्रमुख राजेन्द्र गौतमले त 'निर्वाचन भन्दै धेरै बुरूक बुरूक गर्नेलाई कारबाही गर्ने' चेतावनी नै दिए।
चौतारीका अध्यक्ष गणेश बस्नेतले पनि निर्वाचन नगराउने भन्दै चुनाव माग्नेहरूलाई हल बाहिर निकाल्ने धम्की नै दिएका थिए।
यसरी अध्यक्ष ओलीको निर्देशन कार्यान्वयन गर्ने क्रममा निर्वाचन लड्न पाउनुपर्ने उम्मेदवारहरूको माग बेवास्ता गर्दै एमालेले प्रेस चौतारीको नयाँ नेतृत्वको नाम आफैले घोषणा गरेको छ। नेतृत्वमा दाबी गरिरहेका उम्मेदवारहरूलाई उम्मेदवारी फारम नै नदिई पार्टी नेतृत्वले नयाँ नेतृत्वको नामावली घोषणा गरेको हो।
एमाले नेता राजेन्द्र गौतम नेतृत्वको अध्यक्ष मण्डलले चौतारीको अध्यक्षमा गणेश पाण्डेको नाम घोषणा गरेको छ।
उपाध्यक्षमा चेतन अधिकारी र कृपा भण्डारीको नाम घोषणा भएको छ। महासचिवमा हिरामान लामा र उपमहासचिवमा हरिबल्लभ नेपालको नाम घोषणा भएको छ। सचिव पदमा नरेश भण्डारी प्रदीप आचार्य, विष्णु तारूके र विक्रम लुइँटेलको नाम घोषणा भएको छ।
अध्यक्षमा दाबी गरिरहेका राजेश राईले सोमबार साँझ बन्द सत्रमा भावुक भाषण गर्दै आफूले अध्यक्ष पदको दाबी छाडेको घोषणा गरेका थिए। उनले अध्यक्ष छाड्नका लागि आफूले पार्टी नेतृत्वसँग कुनै अर्को पदको सौदाबाजी पनि नगरेको बताएका छन्।
उनले भने, 'अब मेरो पदको दाबी हुने छैन। जे जति गरिन्छ सक्रिय पत्रकारिता गरिन्छ।'
उनले महाविधेशनमा प्रतिनिधिहरूको भावना सम्बोधन नभएको, प्रतिस्पर्धाबाट श्रेष्ठता हासिल गर्न अवरोध गरिएको पनि बताए।
'लोकतान्त्रिक अभ्यास गरिँदा संगठन कमजोर हुन्छ भन्ने भाष्य किन निर्माण हुँदैछ,' उनले भने।
उनले यस्तो सम्बोधन गरेर दाबी छाड्नुअघि भने उम्मेदवारी दर्ताको अवसर समेत पाएका थिएनन्। निर्वाचन समितिले सोमबार मतदानको कार्यक्रम नै नराखी निर्वाचन कार्यक्रम सार्वजनिक गरेको थियो।
४ बजेर २० मिनेटमा उम्मेदवारको अन्तिम नामावली प्रकाशन गरेर साढे चार बजे सोझै निर्वाचन परिणाम घोषणा गर्ने कार्यसूची सहितको सूचना टाँसेको थियो। त्यसअघि २ः४५ बजे उम्मेदवारी दर्ताका लागि निर्वाचन समितिमा पुग्दा आफूलाई फारम नै नदिइएको राईले जानकारी दिएका थिए।
'निर्वाचन समितिले तोकेको शुल्क लिएर म उम्मेदवारी फारम लिन गएको थिएँ, मलाई फारम नै दिइएन,' राईले भनेका थिए।
अध्यक्षमा दाबी गरिरहेका उपाध्यक्ष राईलाई आइतबार बोलाएर महासचिव पोखरेलले अध्यक्षको दाबी छाडेर पार्टी निर्णय मान्न निर्देशन दिएका थिए। यद्यपि उपाध्यक्ष राईले आफू प्रतिनिधिहरू माझ परीक्षा दिन तयार रहेको भन्दै महासचिवको निर्देशन स्वीकार गर्न नसक्ने बताएका थिए।
चौतारीको दसौं राष्ट्रिय महाधिवेशनको पहिलो दिन पार्टीका सबैजसो नेताहरू चुनाव नगराई सहमतिका नेता छान्नुपर्ने कसरतमा लागे पनि आकांक्षी उम्मेदवारहरू भने चुनाव नै मागिरहेका थिए। चुनाव माग्दै हस्ताक्षर अभियान नै चलेको थियो।
'हलका बहुसंख्यक प्रतिनिधिहरूले निर्वाचनमार्फत नयाँ नेतृत्व चयनको माग गर्दा पार्टी हार्ने, अध्यक्ष ओली हार्ने, संगठन नै हार्ने हल्ला किन चलाइयो? मेरो प्रश्न छ,' राईले असन्तोष जाहेर गरेका थिए।
उनले बन्द सत्रलाई भावुक भएर सम्बोधन गरेपछि प्रतिनिधिहरू पनि भावुक बनेका थिए।
यसअघि राजेश राईलाई ओलीले अध्यक्ष बनाउने बचन दिएका थिए। सोही अनुसार पाण्डेलाई प्रचार विभागको सचिव बनाएर शपथ गराइएको थियो। तर वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल सहितका नेताहरूले पाण्डेलाई अध्यक्ष बनाउनुपर्ने भन्दै दबाब बढाएपछि ओलीले बचन फेरेका थिए।
ओलीले यसरी बचन फेरेपछि राई पक्ष जसरी पनि निर्वाचनबाट नेतृत्वमा आउने बताइरहेको थियो।
'हामीलाई अन्तिम समयमा आएर ओलीले जोकर बनाए, यसको प्रतिवाद हलबाट गरिनेछ,' राई पक्षले यसो भन्दै आएको थियो।
अध्यक्षमा लड्न चाहेका तर उम्मेदवारी फारम समेत नपाएका राई एमालेभित्र योगेश भट्टराईका निकट हुन्। यसअघि उनलाई चौतारीको महासचिव बनाउनकै लागि काठमाडौंको आठौं महाधिवेशनमा प्रचार विभाग प्रमुख भट्टराईले चुनाव हुन दिएका थिएनन्।
आफूले अघि सारे पनि भट्टराईले यसपटक राईका पक्षमा दह्रोसित आफूलाई उभ्याएनन्। भट्टराई महाधिवेशन स्थलमा अनुपस्थित नै रहे। उनी निकटका पत्रकारहरूले भने राईका पक्षमा खुला रूपमा आफूलाई उभ्याउँदै आएका थिए।
'ओलीको निर्देशनका अघि हाम्रो केही जोर चलेन,' भट्टराई निकट एक पत्रकारले भने, 'पार्टीमा त १० बुँदे पक्षलाई पेलिएको थियो, भ्रातृ संस्थामा पनि नराम्ररी पेलियो।'
त्यसो त चौतारीको निर्वाचन अघि अहिले अध्यक्षमा दाबी गरिरहेका दुवै जनाले अध्यक्ष ओलीको पक्षमा सामाजिक सञ्जालमा लेख्नेदेखि लेख र पुस्तकसम्म प्रकाशन गर्ने होड चलाएका थिए।
राईले सामाजिक सञ्जालबाटै आफूले यो अवधिमा ३४५ वटा लेख अध्यक्ष ओली र पार्टीको पक्षमा लेखेको बताएका थिए। अध्यक्षमा नाम घोषणा भएका पाण्डेले केही समयअघि ओलीको संघर्ष गाथाले भरिएको पुस्तक प्रकाशन गरेका थिए।