भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलाई खुसी बनाउन उनीसँग भेटघाट अगाडि अमेरिकी सामानमा लगाउने भन्सार महसुल घटाउने तयारी थालेका छन्।
मोदी भारतमा अमेरिकी निर्यात बढाएर अमेरिकासँगको सम्भावित 'व्यापार युद्ध' बाट जोगिन चाहन्छन्।
ट्रम्पको निमन्त्रणामा मोदी बुधबार र बिहीबार अमेरिका भ्रमण गर्दैछन्। ट्रम्पसँगको भेटघाट अगाडि नै अमेरिकी सामानहरूमा कसरी महसुल कटौती गर्ने कसरत मोदीले सुरू गरेको समाचार संस्था रोयटर्सले जनाएको छ।
ट्रम्पले मंगलबार र बुधबार संसारका सबै मुलकमाथि 'रेसिप्रोकल' महसुलको घोषणा गर्ने बताएका छन्। रेसिप्रोकल महसुल भनेको अमेरिकी समानमा कुनै देशले जति महसुल लगाउँछन्, ती देशका सामान अमेरिकामा आयात हुँदा त्यति नै भन्सार दर लगाउने भनेको हो।
ट्रम्पले सुरूको चरणमा कुन देशहरूमाथि महसुलको अस्त्र प्रहार गर्छन् भन्ने यकिन छैन।
तर मोदीले पहिल्यैदेखि भारतलाई व्यापारमा 'धेरै ठूलो दुरूपयोगकर्ता' भन्ने गरेका छन्। उनको पहिलो कार्यकालमा पनि भारतले अमेरिकी सामानमाथि लगाएको महसुल दरको विरोध गरेका थिए।
द्विपक्षीय व्यापारलाई न्यायोचित बनाउन भारतले अमेरिमा बनेका सुरक्षा सामग्रीहरू धेरै मात्रामा किन्नुपर्ने बताउँदै आएका छन्। भारतीय बजारमा अमेरिकी सामानलाई सहज बनाउन मोदीले कम्तीमा एक दर्जन क्षेत्रहरूमा महसुल घटाउने तयारी गरिरहेका छन्।
ती सामानमा इलेक्ट्रोनिक, चिकित्सा र शल्यक्रिया उपकरणहरू साथै केही रसायनहरू समावेश रहेको रोयटर्सले उल्लेख गरेको छ।
अर्को हप्ता ट्रम्पसँग हुने वार्तामा भारत अमेरिकासँग सानो व्यापार सम्झौताका लागि पनि खुला रहेको बताइएको छ। प्रधानमन्त्री मोदी ट्रम्पसँग सहमतिमा पुगेर अमेरिकासँगको सम्भावित व्यापार युद्धबाट भारतलाई जोगाउन चाहन्छन्। मोदी र ट्रम्पबीचको भेट व्यापार, रक्षा सहयोग र प्रविधिमा केन्द्रित हुनेछ जनाइएको छ।
अमेरिका भारतको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार हो। सन् २०२३/२४ मा दुई मुलुकबीच ११८ अर्ब डलरको व्यापार भएको थियो। भारतका पक्षमा ३२ अर्ब डलरको व्यापार नाफा छ।
संसारभरका देशसँग 'व्यापार युद्ध' गर्ने तयारीमा ट्रम्प
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले संसारभरिका मुलुकहरूबाट आउने सामानमा 'रेसिप्रोकल' भन्सार महसुल लगाउने तयारी गरेका छन्।
यसले अमेरिकालाई अभूतपूर्व रूपमा विश्वका अन्य मुलुकसँग व्यापार युद्धमा धकेल्ने खतरा छ।
समाचार संस्था रोयटर्सले जनाए अनुसार, आइतबार पत्रकारहरूसँग बोल्दै उनले अमेरिकामा आउने सबै मुलुकका स्टिल र आलमिनियमको आयातमा सोमबारदेखि थप २५ प्रतिशत महसुल लगाउने पनि बताएका छन्।
योसँगै उनले सबै मुलुकबाट आउने सामानमा 'रेसिप्रोकल' भन्सार दर लगाउने गरी मंगलबार र बुधबार आफूले घोषणा गर्ने बताएका छन्। रेसिप्रोकल भन्सार दर भनेको कुनै पनि मुलुकले अमेरिकी सामान आयातमा जति औसत भन्सार दर लगाउँछ, त्यो मुलुकबाट अमेरिकामा सामान आउँदा पनि त्यति नै भन्सार दर लगाउने भनेको हो।
अमेरिकामा औसत भन्सार दर एकदमै कम छ, र संसारका लगभग सबै मुलुकमा औसत भन्सार दर अमेरिकाको भन्दा धेरै छ। त्यसैले ट्रम्पले रेसिप्रोकल महसुल साँच्चै नै लागू गरे भने यसले संसारका लगभग सबै मुलुकलाई असर गर्नेछ।
ट्रम्पले भनेका छन्, 'यदि उनीहरूले हाम्रा सामानमा महसुल लगाउँछन् भने हामी पनि उनीहरूका सामानमा त्यति नै महसुल लगाउँछौं, यो सामान्य कुरा हो।'
विश्व व्यापार संगठनका अनुसार, अमेरिकाको औसत महसुल लगभग २.२ प्रतिशत छ, जबकि भारतको १२ प्रतिशत, ब्राजिलको ६.७ प्रतिशत, भियतनामको ५.१ प्रतिशत र युरोपेली संघका देशहरूको २.७ प्रतिशत छ।
युरोपेली संघले अमेरिकी कार आयातमा १० प्रतिशत महसुल लगाउँदै आएको छ तर अमेरिकाले युरोपेली कारहरूमा २.५० प्रतिशत मात्र महसुल लगाउँदै आएको थियो।
ट्रम्पले रेसिप्रोकल महसुलबाट गरिब तथा अल्पविकसित मुलुकहरूले छुट पाउने कुरा अहिलेसम्म गरेका छैनन्। त्यसो हो भने नेपाल लगायतका मुलुकबाट अमेरिका जाने सामानमा पनि महसुल दर बढ्न सक्नेछ।
ट्रम्पले स्टिल तथा आलमिनियममा लगाउने थप २५ प्रतिशत भन्सार महसुलले भने सबैभन्दा धेरै उसका दुई छिमेकी र ठूला व्यापारिक साझेदारहरू मेक्सिको र क्यानडालाई असर गर्नेछ। अमेरिकामा स्टिल निर्यात गर्ने मुख्य देशहरूमा क्यानडा, ब्राजिल, मेक्सिको, दक्षिण कोरिया र भियतनाम पर्छन्।
अमेरिकामा प्राथमिक आलमिनियम धातुको सबैभन्दा ठूलो आपूर्तिकर्ता क्यानडा हो। उसले २०२४ को पहिलो ११ महिनामा अमेरिकाको कुल आयातको ७९ प्रतिशत ओगटेको थियो।
