हामी सबैको जीवन एक यात्रा जस्तो हो जसको मार्ग छान्न धेरै पटक हामीलाई अन्योल र द्वन्द्वका बिचबाट गुज्रनुपर्छ। खास गरी, स्नातक उत्तीर्ण गरेपछि जीवनका विकल्पहरूमा अड्किने एक साधारण अवस्था हो।
म पनि यही अन्योल र द्वन्द्वका बिच थिएँ जसलाई मैले साथी र परिवारसँग सल्लाह गरेर समाधान गर्न खोजेँ। यो यात्रा मैले सँगै बस्ने साथी र मबिच शंखमूल स्थित दारी भाइको चिया पसलको चियाबाट सुरु गरेको थिएँ।
दारी भाइको चिया पसलमा बिताएका पलहरूले मलाई जीवनका बारेमा धेरै गहिरा विचारहरू दिन थाले। ऊसँगको बारम्बारको कुराकानीले मलाई थाहा भयो कि हामी सबै जीवनका विभिन्न अवस्थितिमा पुग्न सक्छौँ तर सन्तुष्टिको स्तर भने व्यक्तिगत छ।
साथीले बारम्बार मलाई भनिरहेको थियो कि- ‘यदि लोक सेवा आयोगको परीक्षा पास गर्न सकिनँ भने म के गरौँ होला?’
यो प्रश्नले मलाई चिन्तित बनायो र उसलाई सल्लाह दिने कोसिस गरेँ। मैले भनेको थिएँ, ‘जति पनि जीवनका विकल्पहरू छन्, तिनीहरूको महत्त्व भने त्यति छैन। जे गर्दा पनि यदि हामी त्यसमा खुसी रहन्छौँ भने, त्यही साँचो सफलता हो।’
यो कुराले मलाई आफ्नै जीवन बारे सोच्न बाध्य बनायो। मैले आफ्ना साथीहरूसँग सल्लाह गरेर के गर्ने भन्ने कुरा विचार गरेको थिएँ। राजन, युवराज र सर्वेन्द्रको कुराकानीमा मैले स्पष्टै थाहा पाएँ कि, हरेकको अनुभव फरक छ।
सर्वेन्द्र भने सरकारी जागिरको पक्षमा थियो। ‘सरकारी जागिरले मर्न दिँदैन तर उँभो लाग्न पनि दिँदैन,’ उसले भनेको थियो।।
युवराजले बैंकिङ सिस्टममा काम गर्ने विषयमा असन्तुष्टि व्यक्त गर्दै विदेश जानु राम्रो भन्ने राय दियो। तर राजनले ‘विदेशमा धेरै दुःख हुन्छ, केही व्यापार गर’ भनेर सम्झाउँदै भन्यो।
यसरी सबै साथीहरूले मलाई विदेश जान सल्लाह दिएनन् तर मैले आफ्नै मार्ग चुन्ने निर्णय गरेँ। यसले मलाई एउटा महत्त्वपूर्ण पाठ सिकायो; हाम्रो जीवन केबल हाम्रो सोच र दृष्टिकोणमा निर्भर गर्दछ।
नेपालको समाज अहिले दुई वटा प्रमुख मार्गमा फसेको देखिन्छ। एकातिर सरकारी जागिर र विदेशी रोजगारको उत्साह छ भने अर्कोतिर व्यावसायिक मार्ग र आत्मनिर्भरता। सरकारी जागिरको बारेमा भन्न सकिन्छ कि यो स्थिरता र इज्जतको प्रतीक मानिएको छ तर त्यहाँको जीवनशैली पनि केही हदसम्म सिक्न र उब्जाउँदै गर्न गाह्रो छ। विदेश जानु भनेको एउटा सपना जस्तो हुन्छ तर त्यहाँको वास्तविकता धेरैजसो समय हदबन्दी, परिवारबाट टाढा र एक्लो रहने खालको हुन्छ।
आज थुप्रै युवाहरू सरकारी जागिरको पछि लागिरहेका छन् तर यथार्थमा त्यो मार्ग यति सजिलो छैन जति देख्दा लाग्छ। लोक सेवा आयोगको परीक्षा उत्तीर्ण गर्न अत्यधिक मेहनत र समय चाहिन्छ, जसका कारण धेरैजसो मानिसहरूको मनोबल गुम्न थाल्छ। अझ विदेश जाने सोच्नेहरूलाई पनि त्यहाँको जीवनको कठिनाइ बुझ्नै पर्छ। सायद हामी हाम्रो मुलुकमा नै धेरै अवसरहरूको खोजी गर्न सक्छौँ। यसले हामीलाई हाम्रो पेसा र जीवनको विकल्पलाई पुनः विचार गर्न आग्रह गर्दछ।
जीवनको मार्ग चयन गर्दा हामीलाई थुप्रै विकल्पहरू भेटिन्छन् र प्रत्येक विकल्पसँगै आउने चुनौतीहरू र अवसरहरू पनि छन्। हामी प्रायः बाह्य सफलतामा केन्द्रित भएर, अरूसँगको तुलना गरेर आफ्नो मार्ग निर्धारण गर्न चाहन्छौँ। तर सत्य भनेको जीवनको साँचो सफलता भनेकै आन्तरिक शान्ति र सन्तुष्टि हो। यी सबै विकल्पमा कठिनाइ र चुनौती छन् तर सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा भनेको हामीलाई के चाहिन्छ भन्ने कुरा आफैँ थाहा पाउनु हो।
जब हामी हाम्रो जीवनका विकल्पहरूमा अन्योलगत हुन्छौँ, तब हाम्रो सबैभन्दा ठुलो मार्गदर्शन भनेको हाम्रो आन्तरिक आवाज र मूल्य प्रणाली हो। हामी सबैलाई जीवनमा कठिनाइहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ तर यिनीहरूलाई पराजयको रूपमा नलिनुहोस्। हरेस नगर्नुहोस्, संघर्ष गर्नुहोस् र अघि बढ्नुहोस्।
‘मरुभूमिमा पनि फूल फुल्न सक्छ’ भन्ने भनाइले हामीलाई प्रेरित गर्छ कि असम्भव जस्तो देखिने परिस्थितिमा पनि हामीले आशा र संघर्ष गर्नुपर्छ। हाम्रो यात्रा कहिले सजिलो हुँदैन तर यदि हामी मनबाट खुसी र सन्तुष्टि खोज्छौँ भने हामी साँचो सफलता प्राप्त गर्न सक्छौँ।
अन्ततः जीवनको अर्थ भनेको आफूलाई चिनेर, आफ्ना सपनाहरू पछ्याउने र सबैको नजरमा सफलता मात्र नभई आन्तरिक शान्ति र खुसी पाउनु हो। यही साँचो मार्ग हो र यही साँचो जीवन हो।
प्यारे साथी,
मलाई थाहा छ, अहिले तिमीलाई जीवनका लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न कठिनाइ महसुस भइरहेको छ र तिमीलाई लाग्छ कि लोक सेवा जस्तो ठुलो उद्देश्य तिमीका लागि असम्भव छ। यद्यपि, तिमीले ‘दारी भाइको पसलमा’ बसेर विकल्पका बारेमा सोचेको कुरा मलाई राम्रो लाग्छ। त्यो एउटा व्यावसायिक मार्ग हो र त्यसमा पनि तिमी सफलता प्राप्त गर्न सक्छौ। तर लोक सेवाको सपना पनि कुनै कारणले तिमीलाई नजिक आइपुगेको छ भने यसलाई असम्भव नमान। यो सम्भव छ, यदि तिमीले आफ्नो हिम्मत र आत्मविश्वासलाई बलियो बनाइराख्यौ भने।
तिमीलाई थाहा छ कि जीवनमा चुनौतीहरू आउँछन् र तिमीले असफलता अनुभव गरेका छौ भने त्यो असफलता जीवनको यात्रा मात्र हो। हरेक असफलताबाट केही न केही नयाँ कुरा सिक्न सकिन्छ। लोक सेवा आयोगको परीक्षा जित्नका लागि समय र मेहनत चाहिन्छ तर तिमीमा त्यो क्षमता र तागत छ। यो कुरा म जान्दछु। तिमीलाई आफ्नो आत्मविश्वास बढाएर निरन्तर मेहनत गरेर लक्ष्यमा पुग्न सक्छौ।
हामी सबैको यात्रा फरक हुन्छ तर साँचो कुरा भनेको आफ्नो उद्देश्यको पछाडि साँचो माया र लगाव राख्नु हो। साथी, यदि तिमी हिम्मत गरेर यो यात्रा जारी राख्यौ भने कुनै पनि अवरोधले तिमीलाई रोक्न सक्दैन। जीवनमा जसरी दुःख र संघर्ष आउँछन्, त्यस्तै तिनीहरूले हामीलाई बलियो बनाउँछन्। तिमी असम्भवलाई सम्भव बनाउन सक्छौ, विश्वास राख।
तिमीले सफलता प्राप्त गर्नको लागि सबै कुरा तिम्रो हातमा छ। आत्मविश्वास राख र आफ्नो लक्ष्यमा दृढ रह। तिमी सफल हुनेछौ, यो केवल समयको कुरा हो।
हामी सबैलाई जीवनमा चुनौतीहरूको सामना गर्नु पर्छ तर जब हामी सही दृष्टिकोण र मेहनत राख्छौँ, तब हामी कुनै पनि कठिनाइलाई पार गर्न सक्छौँ। नेपाली युवाहरूलाई अहिले धेरै विकल्पहरू छन् र सबैले आफ्नै बाटो छान्नु पर्छ। कस्ता पनि विकल्पहरू छन् तर सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा भनेको आफूलाई चिनेर, आफ्नो मनको आवाज सुनेर र साँचो सफलता प्राप्त गर्नका लागि आन्तरिक शान्ति र खुसी खोज्नु हो।
शक्ति सधैँ संघर्षबाट आउँछ, यहाँसम्म कि पीडा पनि तपाईंको आफ्नै हुन सक्छ। जीवनका हरेक कठिनाइ र चुनौतीले हामीलाई बलियो बनाउँछ। जब हामी आफ्नो लक्ष्यको लागि संघर्ष गर्छौँ, तब हरेक पीडा र असफलता हामीलाई नयाँ सिकाइ र अनुभव दिन्छ।
एउटा असफलता कहिल्यै अन्त्य होइन, यो सफलता प्राप्त गर्नको लागि एउटा नयाँ अवसर हो। त्यसैले तपाईंलाई जुनसुकै समस्यामा पनि आफ्नो लक्ष्यलाई कहिल्यै छोड्नु हुँदैन। संघर्षको माध्यमबाट प्राप्त सफलता साँचो र अनमोल हुन्छ। विश्वास राख्नुहोस्, मेहनत गर्नुहोस् र तपाईंको सपनालाई पूरा गर्न कुनै पनि परिस्थिति रोक्न सक्दैन।
