घरमा कुनै पनि किसिमको दुर्घटना हुन सक्छ। एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा जाँदा लडेर नलीखुट्टाको हड्डी भाँचिने, पाङ्ग्राको हड्डी भाँचिने, धेरै उमेर भएका मानिसको तिग्राको हड्डी समेत भाँचिने खतरा हुन्छ। हीपको फ्य्राक्चर जुनसुकै उमेरका व्यक्तिलाई हुन सक्छ। त्यस्तै नाडीको, कुहिनाको अनि औंलाको हड्डी भाँचिने हुन सक्छ। कहिले घरबाहिर थोरै ठाउँ फड्किन खोज्दा समेत घुँडामा चोट लाग्न सक्छ।
सहर बजारमा बाथरूममा लडेर धेरै घटना हुन्छन्। जति उमेर बढ्दै गयो शरीरमा सन्तुलनको मात्रा कम हुँदै जान्छ। त्यसैले बाथरूमलाई राम्रोसँग व्यवस्थापन गर्न सकिएन भने लड्न सक्ने सम्भावना पनि धेरै हुन्छ। बाथरूममा लडेर संसारभरी नै दुर्घटना भइरहेको हुन्छ।
सबै उमेर समूहका मान्छेहरूमा फरक/फरक किसिमका चोटहरू लाग्छन्। बच्चाहरू धेरै दौडने, उफ्रने गर्दा चोट लाग्छ। तर बच्चाहरूको हड्डी भाँचिने सम्भावना कम हुन्छ। वृद्धहरूको भने हिँडाइमा सन्तुलन नमिले पनि हड्डी भाँचिन सक्छ। अर्थात् जति उमेर बढ्दै गयो, शरीरको सन्तुलन बिग्रिँदै जाने खतरा हुन्छ।
शरीरको चोटको आधारमा त्यसको उपचार गरिन्छ। सामान्य चोट लाग्यो भने औषधी खाएर, मलम लगाए पुग्छ। मर्किएको छ भने प्लास्टर समेत गर्नुपर्छ। कतिपय चोटमा अपरेसन नै गर्नुपर्छ। प्रविधिले गर्दा यस्ता अपरेसन भने सहज बनाएको छ। कतिपय अवस्थामा फिजियोथेरापी गरेर समेत थप उपचार गरिन्छ।
घरमा हुने यस्ता दुर्घटनबाट जोगिने उमेर अनुसारको उपाय हुन्छ। जस्तो: बच्चाहरूको लागि नदौड अनि नखेल भनेर हुँदैन। त्यसैले घरकै वातावरण सुरक्षित राख्नुपर्छ भने अभिभावकले राम्रो ख्याल गर्नुपर्छ। उमेर बढ्दै गएपछि शरीरको सन्तुलन घट्दै जान्छ। त्यसैले शरीरलाई सन्तुलनमा राख्ने व्यायाम गर्नुपर्छ। बढ्दो उमेर अनि शरीरको पनि सन्तुलन राम्रो छैन भने लठ्ठीको साहरा लिन हिच्किचाउन हुँदैन।
त्यस्तै, बाथरूमलाई कसरी सुरक्षित बनाउने भन्नेमा ध्यान दिनुपर्छ। बाथरूममा टायल राख्न धेरै खतरनाक हो। टायल हेर्दा राम्रो देखिए पनि हानिकारक छ। त्यसैले टायल राख्दा समेत धेरै विचार पुर्याउनुपर्छ। घरवरपर खाल्डाखुल्डी बनाउन भएन। अनि लेउ जम्न दिन भएन। भुइँ सुरक्षित बनाउनु पर्छ। महिलाहरूले साडी लगाउँदा ध्यान दिन जरूरी छ। साडी लगाउँदा तलसम्म लगाउने बानी हुन्छ। त्यस्तो गर्दा आफ्नै साडीमा अल्झिएर लड्ने खतरा हुन्छ। त्यसैले महिलाहरूले धेरै तलसम्म साडी लगाउन हुँदैन। घर वरपर हुने दुर्घटनाबाट बच्ने पहिलो उपाय भनेकै सावधानी हो।
(वरिष्ठ अर्थोपेडिक सर्जन प्रा.डा.सिशिर लाखे नेपाल मेडिसिटी अस्पतालमा कार्यरत छन्।)
