राजधानीको दक्षिण पश्चिमी भेगमा रहेको ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक, पुरातात्विक र पर्यटकीय दृष्टिले महत्वपूर्ण दक्षिणकाली मन्दिर क्षेत्र प्रदूषित बन्न थालेको छ।
मन्दिर क्षेत्रको व्यवस्थापन गर्न दक्षिणकाली क्षेत्र प्रबन्ध समिति गठन गरिए पनि सरसफाइको काम हुन छोडेको यहाँ आउने धार्मिक पर्यटकको गुनासो छ। मन्दिर क्षेत्र प्रवेश गर्ने फर्पिङस्थित दक्षिणकाली नगरपालिकाको कार्यालयबाट अगाडि मूल सडकबाटै प्लास्टिकलगायत फोहर फालेको थुप्रो देखिन्छ ।
मन्दिर क्षेत्रमुनिको वनभोजस्थलमा फालिएका प्लास्टिक, कागजलगायत सामग्रीले पवित्र धार्मिक स्थलको गरिमामा आँच आएको दर्शन गर्न आउनुभएका रामशरण बञ्जाराले बताए। धार्मिक पर्यटकीयस्थललाई सफा राखी आन्तरिक एवं बाह्य पर्यटक आकर्षित गर्नुपर्नेमा भगाउने वातावरण बनाइएको दर्शनार्थीको भनाइ छ ।
शिखरापुरको घना जङ्गलमा भेटिएको शिलाको मूर्तिलाई करीब ४०० वर्षअघि राजा प्रताप मल्लले पूर्णावती र उद्धारवती नदीको सङ्गममा दक्षिणकालीको मूर्ति स्थापना गर्न लगाएको पूजारी राजेशमान कर्माचार्यले जानकारी दिए। त्यही समयदेखि यो क्षेत्र शक्तिपीठका रुपमा प्रसिद्ध छ।
राजा प्रताप मल्ललाई सपनामा मूर्ति दुई नदीको सङ्गममा स्थापना गरेपछि राज्यमा फैलिएको महामारी र सङ्कट निवारण हुन्छ भनी सन्देश प्राप्त भएको किंवदन्ती छ।
चामुण्डास्वरूपकी दक्षिणकालीसँगै यहाँ गणेश, भैरव, ब्रह्मायणी, महेश्वरी, कौमशरी, वैष्णवी, बाराही, इन्द्रायणी, नारसिंहीको मूर्ति पनि स्थापना भएको थियो ।
मन्दिर स्थापना हुँदा तान्त्रिक लम्बकर्ण भट्टले चलाएको परम्परा अनुसार अहिले पनि यहाँ दैनिक तान्त्रिक विधिले पूजाअर्चना हुने गरेको छ। ऐतिहासिक महत्वको मन्दिर क्षेत्रमा भौतिक पूर्वाधारको विकास गर्न एकदशक अघि शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग अन्तर्गत विशेष योजना शुरु भएको थियो ।
योजनाको काम अझै चलिरहेको समितिको कार्यालयले जनाएको छ। कार्यालय प्रमुख दयाराम पाण्डेले विभागले प्राविधिक सहयोग गरी स्रोत आन्तरिकरूपमै जुटाउनुपर्ने भएकाले दशक बित्दा पनि काम नसकिएको बताए। आन्तरिक स्रोतबाटै यहाँ कार्यरत कर्मचारीको सेवा सुविधाको व्यवस्थापन हुने गरेको छ ।
मन्दिर क्षेत्रलाई सफा बनाउन यसै वर्ष पनि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट नगरपालिकामार्फत ढल विच्छ्याउने प्रयोजनका लागि रु २५ लाख प्राप्त भएको उनले सुनाए। मन्दिर क्षेत्रमा दर्शन, वनभोज गर्न आउने र केही स्थानीयवासीले पूर्णावती एवं उद्धारवती नदी किनारमा फोहर फाल्ने गरेको कार्यालय प्रमुख पाण्डेले सुनाए।
पछिल्लोपटक माघ १ गते वनभोज गर्न आएकाले फालेको फोहर अझै सफाइ गरी नसकिएको कार्यालयले जनाएको छ । समितिको कार्यालयमा २१ कर्मचारी छन् । सातजना भने सफाइकै लागि राखिएको छ।
