दाङको गढवा निवासी १३ वर्षीया जुनु चौधरी शुक्रबार औधी खुसी थिइन्। गढवा गाउँपालिका वडा नं. ७ स्थित जनता माविमा कक्षा ६ मा अध्यनरत चौधरीको खुसीको कारण नयाँ साइकल थियो। जो उनको आवश्यता र चाहाना दुबै थियो।
घरको आर्थिक अवस्थाकै कारण आफूले अभिभावकलाई साईकल किनिदिन भन्न नसकेको जुनुले बताइन्।
वडा नं. ५ स्थित घरबाट जुनुलाई विद्यालय जान मात्रै झन्डै पौने घन्टा पैदल हिड्नुपर्ने बाध्यता छ। विद्यालयसम्म जान जुनुसँग हिड्नुको विकल्प थिएन। साथीहरू सरर साईकलमा चढेर घन्टी बजाउँदै विद्यालय जाने आउने गर्दा जुनको मन खिन्न हुन्थ्यो। ‘म अहिलेसम्म मनमा त्यो रहर पालेरै विद्यालय आउने जाने गर्थे,’ जुनुले सेतोपाटीसँग भनिन्, ‘तर आज मैले नयाँ साईकल उपहार पाएँ अब आइतवारदेखि म पनि मज्जाले साईकल चढेर विद्यालय जान्छु।’
विद्यालय टाढा भएकै कारण कति दिन जुनुको पहिलो घन्टी छुटेको छ। बाबा आमा काममा जाने हुँदा भात भान्सा तथा गृहस्थी जीवनको भार पनि बालवालिकाकै थाप्लो आउने गर्छ।
घरमा काम गरेर भाई बहिनीलाई भात भान्सा गराएर विद्यालय जाँदा समय अभावले धेरै पटक पहिलो घन्टी छुट्ने गरेको जुनुले बतायन्। उनले अब साईकल पाएपछि समयमै स्कुल पुग्ने बताइन्। ‘अब मेरो सानो भाईलाई समेत यही साईकलमा बसाएर विद्यालय जानेछु,’ जुनुले खुसी साटिन्।
गढवाकै राप्ती साउथर्न बोर्डिङ स्कुलमा कक्षा ५ मा अध्यनरत १३ बर्षीया सुशीला चौधरी पनि साईकल उपहार पाउँदा कम्ता खुसी थिइनन्। साईकल उपहार पाएपछि बिहान र बेलुका ट्युशन पढन् जाँन सजिलो हुने उनले बताइन्।
एसईई परीक्षाको तयारीमा रहेका १५ वर्षीय अशोक चौधरी पनि नयाँ साईकल उपहार पाउँदा त्यत्ति नै खुसी थिए। ज्ञानोदय मावि पथरगढवा कक्षा १० मा अध्यनरत चौधरीले पनि उपहार स्वरुप प्राप्त गरेको साईकलले ऊर्जा थपेको प्रतिक्रिया दिए। ‘हाल म दुई वटा विषयको ट्युसन पढिरहेको छु त्यसैले भ्याइ नभ्याइ छ,’ चौधरीले भने, ‘यस्तो अवस्थामा साईकल उपहार पाउनु मेरो लागि ठूलो सौभाग्य हो।’
विद्यालय जाने बालवालिका जस्तै लालीगुराँस महिला समूहकी ४४ बर्षीया लक्ष्मी चौधरी पनि निःशुल्क साईकल उपहार पाउँदा निकै दंग थिइन्। समूह बनाएर च्याउ खेति गर्दै आएकी लक्ष्मीले अहिलेसम्म हिँडेरै बजारसम्म उत्पादित च्याउ बिक्रि गर्दै आएकी थिइन्। तर, नयाँ साईकल उपहार पाएपछि अबदेखि समूहमा उत्पादित च्याउ बजारमा विक्रि गर्न जाँदा साईकलमा लैजान पाउने भन्दै उनी दंग थिइन्। ‘अब मलाई उत्पादित बस्तु बजारमा विक्रि गर्न जान धेरै सहज हुने छ,’ लक्ष्मीले भनिन्।
उनले आफ्नो गाउँ ठाउँमा सहर बजारमा जस्तो मोटर गाडी, मोटरसाईकल तथा स्कुटर नभएको हुँदा साईकल नै यातायातको प्रमुख साधन भएको बताइन्। ‘यहाँ साईकलले नै एम्बुलेन्सको काम गर्दै आएको छ,’ लक्ष्मीले भनिन्, ‘अब म र मेरा सन्तान विरामी हुँदा यही साईकलबाट अस्पताल जान पाउनेछु।’
उनी जस्तै विभिन्न आमा समूहका ५ जना गृहणी महिलालाई पनि साईकल वितरण गरिएको थियो।
५ लाख ८० हजारको साईकल वितरण
क्रिएटिङ पोसिबिलिटिज नेपालले शुक्रबार दाङको देउखुरीस्थित गढवामा मुक्त कमैंया–कमलहरीका, गरिव तथा विपन्न परिवारका सन्तानलाई प्रोत्साहानको लागि साईकल वितरण गरेको संयोजक दिनेश राज सापकोटाले बताए।
मुक्त कमलहरी, गरिब तथा विपन्न परिवारका ६५ स्कूले बालबालिका र ५ जना आमा समूहका महिलाहरुलाई प्रोत्साहान स्वरुप ७० वटा साईकल वितरण गरेको सापकोटाले जानकारी दिए। ५ लाख ६० हजारमा ती साईकल किनेर वितरण गरिएको उनले बताए।
गरिव र विपन्न परिवारलाई लक्षित गरि प्रदान गरिएको साईकलले महिला तथा वालवालिकाको दैनिकी सहज बन्ने उनको भनाई छ। एक डेढ घन्टा हिँडेर विद्यालय जाने बालबालिका र टाउकोमा भारी बोक्ने विपन्न परिवारका गृहणीको प्रोत्साहानको लागि साईकल उपहार दिइएको उनले बताए।
नेदरल्याण्ड र क्यानडाको सहयोगमा विगत ५ बर्षदेखि साईकल वितरण गर्दै आएको सापकोटाले बताए। ५ वर्षको अवधिमा क्रिएटिङ पोसिबिलिटिज नेपालले ४ सय ९६ थान साईकल वितरण गरेको सापकोटाले जानकारी दिए।
पछिल्लो समय राज्यले कमलहरी मुक्ति घोषणा मात्रै गरेको छैन दासत्वको प्रतिकको रुपमा लिइने कमलहरी राख्नेलाई कानुनी रुपमै कारवाहीको प्रवन्ध समेत गरेको छ। त्यसैले अब माघीको अवसरमा पहिले जस्तै कमैया कमलहरीका लागि बालबालिका अरुका घरमा पठाउने कुरिती अन्त्य भइसकेको छ।
