प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता एवम् पूर्वमन्त्री अर्जुननरसिंह केसीले कांग्रेसलाई नेकपा वा सरकारबाट भन्दा पनि पार्टीभित्रकै कुरीति र कुसंस्कारबाट बढी चुनौती रहेको बताएका छन्।
सोमबार राजधानीमा आयोजित साक्षात्कारमा बोल्दै उनले भने,‘कांग्रेसलाई अरुबाट चुनौती छैन। आफ्नै पार्टीभित्रको आन्तरिक कुरीतिबाट चुनौती छ। ती सबै कुसंस्कारलाई सुधार गर्नुपर्छ।’
मुलुक संघीय संरचनामा गैसकेकोले अब विधान बनाउन मस्यौता समिति गठन भएको र समितिले प्रारम्भिक मस्यौदा तयार पारेको केसीले सुनाए। उनले भने,‘अब ७ वटै प्रदेशमा १२ वटा भेला हुँदैछ ।’
कांग्रेसको लागि अहिलेसम्मकै जटिल एवम् चुनौतीपूर्ण कालखण्ड भएकोले पार्टी अब नेतामुखी नभएर जनतामुखी र संस्थामुखी हुनुपर्ने पनि केसीले बताए।
साक्षात्कारमा बोल्दै उनले भने,‘पार्टीलाई सामूहिक नेतृत्व पद्धतिमा लैजानुपर्छ। निर्वाचन पद्धतिबाट पदाधिकारी नियुक्त गर्नुपर्छ। अब पनि पार्टी हुकुमी शैलीबाट चल्न सक्दैन। गुट/उपगुट, गिरोह/उपगिरोहको अब काम छैन। पार्टीभित्र १५ प्रतिशतमात्रै मनोनित गर्नुपर्छ। अरु सबैमा निर्वाचन पद्धतिबाट टुंगो लगाउनुपर्छ।’
१२ औं महाधिवेशन हुँदै गर्दा आफू पार्टीको सह–महामन्त्री र प्रवक्ता रहेको उल्लेख गर्दै नेता केसीले त्यतिबेलाको कुरा सुनाए,‘सभापति गिरिजाबाबुले सबैभन्दा पहिले भाषण गरेर नै उद्धघाट्न गर्नुभयो। त्यो बेलामा पनि मैले यो पार्टीलाई सामूहिक नेतृत्वबाट नै लैजानुपर्छ भनेको थिएँ। तर, गिरिजाबाबुले विपीले बनाएको विधान हो, सभापति पद्धतिबाटै पार्टीलाई लैजानुपर्छ भन्नुयो। फेरि पनि मैले असहमति राखेको थिएँ ।’
एउटा व्यक्तिलाई सिंगारेर बलियो बनाउने पद्धति लिनु सर्वथा गलत हुने उनको तर्क छ।
लोकतन्त्रलाई अझै मजबुत र सशक्त बनाउने प्रक्रियामा पार्टीको विधानमा निर्वाचन गर्ने र निर्वाचित प्रतिनिधिहरूबाट (महाधिवेशनबाट) नै पदाधिकारी, संसदीय समिति र अनुशासन समितिजस्ता समितिहरू निर्माण हुनुपर्छ भन्ने आफ्नो मान्यता रहेको केसीले बताए।
अधिकार नभएर काम गर्न सकिएन भनेर सभापतिले भनेको आफूले सुनेको बताउँदै उनले भने,‘गर्न खोज्ने सभापतिलाई अधिकारले रोक्दैन। कम्युनिष्ट पार्टीमा अहिले पनि १० प्रतिशित मनोनित हुन्छ। त्यो पनि केन्द्रीय कार्य समितिबाट हुन्छ। तर पनि खोई काम गर्न त रोकिएको छैन। धेरै व्यक्ति, धेरै विचार हुन्छ। विचारको घर्षणबाट लोकतन्त्र चल्छ। त्यसकारण निर्वाचन पद्धतिमात्रै उपयुक्त पद्धति हो।’
गिरिजाबाबु र सुशील कोइराला हुँदा पनि सभापति पद्धतिको कुरा गरेको उल्लेख गर्दै उनले भने,‘देउवाजीमात्रै होइन, एकचोटी सभापति हुनेहरूले सधैँभरि सभापति ‘मै हुन्छु’ भन्ने अहंकार र स्वप्न देखेका छन्, त्यो स्वप्न महाधिवेशनले नै भोलि टुंगो लगाउँछ । म कसैको पक्ष र विपक्षमा भन्दिन्। तर महाधिवेशनबाट कुनै पनि पदाधिकारीमा जित्यो भने त्यो कुरा मैले पार्टीको जिम्मेवार कार्यकर्ताको हैसियतले स्वीकार गर्नुपर्छ ।’
पार्टीमा एउटै विचार जसले जे राख्छ त्यसैलाईमात्रै मानेर हिँड्नु भनेको अधिनायकवादी शासन पद्धति हुने बताउँदै भने,‘अधिनायवादको दुर्गन्धित वातावरणबाट पार्टीलाई सम्पूर्ण रूपमा मुक्त गराउन निर्वाचन पद्धतिबाट पदाधिकारी, निर्वाचन समिति, अनुशासन समिति सबै निर्वाचित गर्नुपर्छ । अहिले विधानको कुरामा मेरो यही हो दृष्टिकोण।’
