ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्री शक्तिबहादुर बस्नेतले पछिल्लो समय वातावरण बचाउनका साथसाथै खर्च कम गर्न पनि नेपालमा विद्युतीय सवारी साधनको प्रयोग बढाउनु आवश्यक भएको बताएका छन्।
शुक्रबार स्पार्क कारले आयोजना गरेको ‘ग्रीन मोबिलिटी एण्ड टुरिजम प्रोस्पेरिटी’ बारे छलफल कार्यक्रममा बोल्दै यस्तो बताएका हुन्। त्यसकारण आगामी दिनमा विद्युतीय सवारी साधनको प्रयोगलाई बढाउने नीति लिनका लागि सरकारसँग पहल गर्ने समेत बताए।
उनले नेपालीले पर्यावरणलाई स्वच्छ बनाउन मात्र नभई उपभोक्ताले पेट्रोल तथा डिजेलमा गरिरहने खर्च कटौती गर्नका लागि पनि विद्युतीय सवारी साधनको प्रयोग बढाउनुपर्ने बताएका हुन्।
उनले भने, ‘बिजुली गाडी यस कारणले पनि आवश्यक पर्यो कि पेट्रोल किनेर गाडी चलाउनुभन्दा यहीँको जलविद्युत प्रयोग गरेर गाडी चलाउन पाउँदा लागत पनि कम लाग्ने अवस्था आउँछ।’
आगामी १२ वर्षमा २८ हजार ५ सय मेगावाट विद्युत उत्पादनको लक्ष्यसहित अहिले नेपालमा ऊर्जा विकासको मार्गचित्र र कार्ययोजना बनाइएको समेत बताए। यसका लागि भारवहन, प्रसारण लाइन, वितरण प्रणाली लगायत आवश्यक पर्ने पूर्वाधार समेत बनाउने लक्ष्य लिइएकाले आगामी वर्षहरूमा विद्युतीय सवारी साधनको प्रयोग झनै बढ्ने बताए।
बस्नेतले विद्युतको उपयोग कसरी गर्ने वा उपयोग क्षमता बढाउनेतर्फ पनि अगाडि बढ्नेतर्फ पनि योजना बनाइएको उल्लेख गरे।
उनले भने, ‘१२ वर्षमा आर्थिक वृद्धिदर औषत ७ प्रतिशत हाराहारी रहने अवस्था रहँदा १४ हजार मेगावाट विद्युत खपत क्षमता हुन्छ।’
उनले अहिले विद्युतीय सवारी साधनलाई आवश्यक चार्जिङ स्टेसन विस्तार गर्ने काम व्यापक रूपमा भइरहेको समेत सुनाए।
उनले भने, ‘कहिलेकाहीँ अण्डा पहिले कि चल्ला पहिलो जस्तो भयो। तर अब गाडी र चार्जिङ स्टेसन सँगसँगै जान्छ।’
अहिले ५१ वटा चार्जिङ स्टेसन विद्युत प्राधिकरणले बनाइरहेको समेत उनले बताए ।
कार्यक्रममा पर्यटनमन्त्री हितबहादुर तामाङले अहिले नेपालमा पूर्वाधारमा सोचेजस्तो राम्रो अवस्था विकास हुन नसक्दा पर्यटकको आवागमन बढाउन नसकिएको सुनाए।
‘पर्यटन पुर्वाधारका निमित्त जति लगानी गर्नुपर्ने थियो, त्यसकारण पर्यटनमैत्री वातावरण बनाउन सकिएको छैन,’ उनले भने,‘नयाँ पर्यटकीय गन्तव्य बनाउँदै पूर्वाधारहरु वातावरणमैत्री बनाउनेमा जोड दिने मन्त्रालयको नीति छ।’
कार्यक्रममा गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले ग्रीन इनर्जीतर्फ मात्र नभई ग्रीन बैंकिङतर्फ समेत नेपालमा अभ्यास भइरहेको बताए।
राष्ट्र बैंकले वातावरणीय तथा सामाजिक जोखिम व्यवस्थापन (इएसआरएम) गाइडलाइन बैंक वित्तीय संस्थालाई जारी गरेको गभर्नर अधिकारीले बताए।
उनले भने, ‘लगानी गर्दा इआइए रिपोर्ट नहेरिकन उनीहरूले लगानी गर्दैनन्। जसले वातावरणलाई ठूलो प्राथमिकतामा राखेको देखाउँछ।’
अधिकारीले अहिले मुलुकमा नीतिहरू राम्रो भइरहे पनि कार्यान्वयन कमजोर भएको समेत बताए।
शुक्रबार मात्रै जारी भएको मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासको समीक्षामार्फत विद्युतीय गाडी खरिदमा लिने कर्जाको जोखिमभार १२५ प्रतिशतबाट घटाएर शतप्रतिशत कायम गरिएको अधिकारीको भनाइ छ। जसले विद्युतीय गाडी आयातमा झनै सहयोग मिल्ने गभर्नर अधिकारीले बताए।
