प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्लाको विद्युत आपूर्तिलाई व्यवस्थित,भरपर्दो र प्रभावकारी बनाउन डडेल्धुराको स्याउलेमा निर्माण गरिएको सबस्टेसनको उद्घाटन गरेका छन्।
प्रधानमन्त्री ओलीले मंगलबार अमरगढी नगरपालिका वडा नं. १ दुधकाँडेमा नेपाल सरकारको लगानीमा निर्माण भएको १३२/३३ केभी सवस्टेशनको उद्घाटन गरेका हुन्।
सवस्टेशन सञ्चालनमा आएसँगै सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्लामा आगामी दिनमा निर्माण हुने जलविद्युत आयोजनाबाट उत्पादन हुने विद्युत त्यहीँमार्फत् राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा प्रवाह गराउन पूर्वाधार पनि तयार भएको छ। यसले त्यस क्षेत्रको विद्युत विकासका लागि सहज वातावरणको निर्माण हुनेछ।
प्रधानमन्त्री ओलीले सवस्टेशनको निर्माणपछि सुदूरपश्चिमको विद्युत् आपूर्तिलाई नियमित र भरपर्दो बनाउने अत्यन्त महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको बताए।
आफ्नो पहिलो कार्यकालमा सवस्टेशनको ठेक्का प्रक्रिया सुरू भएको उल्लेख गर्दै ओलीले ७५० मेगावाटको पश्चिम सेती आयोजना पनि आफ्नै कार्यकाल निर्माण सुरू गर्ने घोषणा गरे।
‘सुदूपश्चिमको आर्थिक विकाससँग जोडिएको पश्चिम सेती मेरै कार्यकालमा निर्माण सुरू हुन्छ’,उनले भने,‘विद्युत् नपुगेको क्षेत्रमा पनि व्यापक रूपमा विद्युतीकरण गर्नेछौं।’
कार्यक्रममा ऊर्जा,जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्री वर्षमान पुनले सवस्टेशनको निर्माणले सुदूरपश्चिमको ऊर्जा क्षेत्रको लागि महत्वपूर्ण पूर्वाधार तयार गरेको बताए।
‘पश्चिम सेतीलाई अगाडि बढाउन अहिले लगानी बोर्डमा छलफल भइरहेको छ, यस क्षेत्रका जनताको भावनालाई समेटेर पश्चिम सेती उपयुक्त लगानी मोडलमा तत्काल निर्माणमा लैजान ऊर्जा मन्त्रालय प्रतिवद्ध छ।’
प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले स्याउले सवस्टेशन सञ्चालनमा आएपछि सुदूरपश्चिमका पहाडी जिल्लाहरूमा विद्युत प्रवाहको गुणस्तरलाई पनि बढाएको बताए।
‘स्याउले सवस्टेशन निर्माण हुनुभन्दा पहिला अत्तरिया सवस्टेशनबाट पहाडी जिल्लाहरूमा एउटा ३३ के.भी. फिडरमार्फत् विद्युत वितरण गरिन्थ्यो, जसले गर्दा कुनै एक ठाउँमा फल्ट भए पनि सबै जिल्लाहरू अन्धकारमा बस्नुपर्ने बाध्यता थियो,’ घिसिङले भने,‘स्याउले सवस्टेशनबाट विद्युत् आपूर्ति हुन थालेपछि यस्तो अवस्था हटेको छ, त्यस क्षेत्रको विद्युत प्रवाहको गुणस्तर तथा विश्वसनियता पनि पहिला भन्दा मजबुत भएको छ।’
३० मेगावाटको चमेलिया र नौगाड जलविद्युत केन्द्रबाट उत्पादन भएको करिब ३८ मेगावाट विद्युतमध्येबाट स्याउले सबस्टेसनमार्फत डडेलधुरा, बैतडी,बझाङ, अछाम, डोटी र बाजुराका करिब १२ लाख जनतालाई नियमित र भरपर्दो विद्युत् आपूर्ति गरी बाँकी राष्टिय प्रवाह भइरहेको उनले जानकारी दिए।
सवस्टेशन अहिले आफ्नो क्षमताको करिब ३० प्रतिशत मात्रै सञ्चालनमा भइरहेकाले सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरूमा खुल्ने उद्योगलाई पर्याप्त मात्रामा विद्युत् आपूर्ति गर्न सकिने प्राधिकरणले जनाएको छ।
अत्तरिया–डडेल्धुरा–दिपायल ३३ केभी प्रसारण लाइनमार्फत् डडेल्धुरा र डोटीको दिपायलमा भएका ३३/११ केभीका सवस्टेशनमार्फत् विद्युतलाई ११ केभीमा परिणत गरी वितरण हुँदै आएको थियो।
प्राधिकरणले डडेल्धुराबाट बैतडी हुँदै दार्चुलासम्म र डडेल्धुराबाट दिपायल हुँदै अछामसम्म विद्युत आपूर्ति गर्दै आएको छ। अब ती क्षेत्रमा चमेलियाको विद्युत स्याउले सबस्टेशनमार्फत् आपूर्ति हुनेछ।
३३ केभी प्रसारण लाइन धेरै लामो हुँदा प्रसारण चुहावट बढी हुने र ‘भोल्टेज ड्रप’ हुने समस्या थियो।
यी सबै समस्याको समाधान गर्न चमेलिया–अत्तरिया १३२ केभी प्रसारण लाइनमुनि पर्ने स्याउलेमा सब स्टेसन निर्माण गरी सञ्चालनमा ल्याइएको हो। सवस्टेशनमा १३२/३३ केभीको एउटा पावर ट्रान्सफर्मर र ३३/११ केभीको एउटा वितरण ट्रान्सफर्मर राखिएको छ।
सवस्टेशनको निर्माण आर्थिक वर्ष ०७२/७३ मा सुरू गरिएको थियो। प्रसारण लाइनको निर्माणका लागि ८ पुस २०७२ मा इष्ट इन्डिया उद्योग/वाइबा इन्फ्राटेक जेभीसँग ठेक्का सम्झौता भएको थियो। कम्पनीले ८ असार २०७५ मा निर्माण सकी सवस्टेशन सञ्चालनमा आएको थियो।
जग्गाको मुआब्जा,नेपाल सरकारको ऋणको ब्याज र आयोजनाको प्रशासनिक खर्चसमेत गरी सवस्टेशनको ४५ करोड रुपैयाँमा निर्माण सम्पन्न भएको प्राधिकरणले जनाएको छ।
