बझाङका २५ वर्षीय सत्य थापा र काठमाडौँका २७ वर्षीय विशाल चौलागाईंलाई युवा अवस्थामा नै केही फरक पेशा, व्यवसाय गर्ने हुटहुटी जागी रहन्थ्यो। आ–आफ्नै पेशामा रहेका उनीहरुको मनमा एक दिन नयाँ कल्पना फुर्यो, यार्सागुम्बासहितको कफी व्यवसाय गर्ने।
के युवा, के वृद्ध, सबैमाझ लोकप्रिय बन्दै गएको ‘कफी संस्कृति’ लाई नयाँ आयाम प्रदान गर्न उनीहरु कफीको साथमा यार्सागुम्बा ‘सर्भ’ गर्ने निष्कर्षमा पुगे र खुल्यो ‘यार्सा–जाभा क्याफे प्रालि’। उनीहरुको क्याफेको नामबाटै प्रष्ट थाहा हुने भइहाल्यो, कफीमा यार्साको स्वाद।
व्यवसाय त गर्ने, तर कहाँ कसरी शुरु गर्ने, यार्सागुम्बा र कफीको व्यवस्थापन कसरी गर्ने? थापा र चौलागाईंले जुक्ति निकाले। थापाले यार्सागुम्बा र चौलागाईंले उपयुक्त स्थान खोज्ने निर्णय गरे। थापा–चौलागाईंको सामूहिक प्रयत्नबाट यार्सागुम्बा र कफी तथा स्थान सहजै व्यवस्थापन भयो।
उनीहरूले तत्कालका लागि बझाङबाट यार्सागुम्बा ल्याउने र काठमाडौँ मलमा राख्ने तयारी गरे। अब बाँकी रह्यो कफी उपलब्ध गराउने कार्य। दुवै जना विश्वमै उत्कृष्ट कफीको मान्यता पाएको नेपाली कफी खोजीमा लागे। उनीहरुले ठमेलबाट अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा बिक्री वितरण हुँदै आएको नेपाली कफी खरीद गर्ने निर्णय गरे।
विश्वमा यार्सा मिश्रित मदिरा पाइए पनि ‘यार्सागुम्बा विथ कफी’ पहिलो भएको उनीहरुको दाबी छ। आफूहरुले व्यवसाय शुरु गरेपछि विश्वकै ‘कफी कल्चर र ट्रेन्ड’ मा फड्को मारेको उनीहरुको जिकिर छ। विश्वका थोरै मात्र देशमा यार्सागुम्बा पाइन्छ। नेपाल अग्रस्थानमा आउँछ। त्यस्तै विश्व बजारमा नेपालको प्राङ्गारीक कफीको माग उच्च छ।
“हाम्रै देशमा यार्सागुम्बा र विश्वस्तरको कफी पाइन्छ भने ‘यार्सागुम्बा विथ कफी’ व्यवसाय किन शुरु नगर्ने भन्ने सोचका कारण व्यवसाय थालेका हौँ”– सञ्चालक थापाले भने। जनआन्दोलन र संविधान जारी हुँदाका विभिन्न आरोह र अवरोहका साक्षी थापा र चौलागाईंले संविधान जारी भएको दिन पारेर आफ्नो व्यवसाय शुरु गरे। देशले फड्को मारेको महाउत्सवका दिन अर्थात् असोज ३ गते ती दुवै जनाले नेपालबाट विश्वलाई ‘कफी कल्चर’मा फड्को मारेको नयाँ सन्देश दिए। चौलागाईं भन्छन्, “हामी यही सन्देश दिन चाहन्थ्यौं।”
थापा र चौलागाईं कफी प्रविधि र स्वादमा नयाँपन दिन लागि परेका छन्। यार्सा जाभा क्याफेमार्फत कफीसँगै यार्सागुम्बाको स्वाद लिन सकिन्छ। प्रविधिको उच्चतम् प्रयोग गरेको क्याफेले ‘कफी प्रिन्टिङ मेसिन’मार्फत खानेकै तस्बिर कफीमा राखेर प्रदान गर्ने गरेको छ। उनीहरुले उक्त मेसिन सिङ्गापुरबाट ल्याएका हुन्।
व्यवसाय सञ्चालन गरेकै दिनदेखि उनीहरुलाई अन्य व्यवसायिक साझेदारी गर्ने प्रस्ताव आउन थालेको छ। सञ्चालक थापाले भने “धनगढीमा हाम्रो ‘आउटलेट’ खोल्नका लागि प्रस्ताव आएको छ।” उनीहरुले स्थानीय बजार र अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा समेत आउटलेट खोल्ने बारेमा सोच बनाइसकेका छन्। कलङ्की, पोखरा, धनगढीमा आउटलेट खोल्ने उनीहरको तयारी छ।
‘यार्सागुम्बा’ भन्ने बित्तिकै नाक खुम्च्याउने र यसको प्रयोगको गलत अर्थ लगाउनेलाई व्यवसायमार्फत नयाँ सोच पस्कने उनीहरुको तर्क छ। आममानिसमा अझै पनि यार्सागुम्बाको प्रयोग यौन क्षमता बढाउने ‘शक्तिबर्धक खुराक’ मात्र हो भन्ने बुझाइ छ। उक्त बुझाइलाई चिर्नुपर्ने चुनौतीका बाबजुद उनीहरु व्यवसाय प्रवर्द्धनमा लागेका हुन्।
उसो भए किन नखाने त ?
सञ्चालक चौलागाईं भन्छन् “यार्सागुम्बा मानिसको शरीरमा शक्ति प्रदान गर्ने सत्य हो, यसले हाम्रो शरीरमा ताकत पनि दिन्छ र शरीरलाई ‘रिफ्रेस’ बनाउँछ। त्यस्तै यसबाट हाम्रो शरीरलाई चाहिने विभिन्न पोषणसमेत प्राप्त हुन्छ। यसलाई जनमानसमा बुझाउनु हाम्रो मुख्य चुनौती हो।”
यार्सा–जाभाले प्रदान गर्ने एक कप कफीमा ३ ग्राम यार्सा र ७ ग्राम कफी मिश्रण गरिने उनीहरु बताउँछन्। यार्सा मिश्रित एक कप कफी ५०० रुपैयाँ सम्ममा बिक्री भइरहेको छ। एउटा यार्साबाट कम्तीमा तीन कप कफी बनाउने गरिएको छ।
त्यसो त यार्सा–जाभाको ‘यार्सागुम्बा विथ कफी’लाई अमेरिकाको कृषि विभागस्थित खाद्य सुरक्षा परीक्षण संस्थाले प्रमाणित गरिदिएको छ। क्याफेमा करीब ६० लाख रुपैयाँको लगानी भइसकेको छ। ‘यार्सा विथ कफी’ को ट्रेडमार्क लिनका लागि थापा र चौलागाईंले प्रक्रियासमेत अघि बढाइसकेका छन्।