उद्योगी तथा नेपाली कांग्रेसका सांसद विनोद चौधरीले अहिलेको व्यापार घाटा डरलाग्दो स्थितिमा रहेको औंल्याउँदै घाटा न्यून गर्ने एकमात्र उपाय विद्युतको निर्यात रहेको बताएका छन्।
शुक्रबार बजेटमाथिको छलफलमा भाग लिँदै सांसद चौधरीले कम्तिमा पाँच हजार मेगावाट विजुली निर्यात गर्न सकेमा घाटा न्यून हुने बताए।
चालू आर्थिक बर्षमा ब्यापार घाटा ११ खर्ब रूपैयाँ पुग्ने अनुमान गरिएको छ। बढ्दो ब्यापार घाटाले नेपालको राष्ट्रिय बजेटको कुल आकार र ब्यापार घाटा बराबरी हुने अवस्थामा पुग्ने देखिएको छ। हाल नेपालको बार्षिक बजेट १३ खर्बको छ।
२०६१/०६२ मा कुल ब्यापारमा वस्तु आयातको अंश ७१.८ र निर्यातको अंश २८.२ प्रतिशत रहेकोमा चालू आर्थिक बर्षमा वस्तु आयातको अंश ९३.५ र निर्यातको अंश ६.५ प्रतिशत पुगेको छ।
सो तथ्याङ्क सार्वजनिक गर्दै सांसद चौधरीले यो समस्या समाधानका लागि ठूलै शल्यक्रिया आवश्यकता रहेको बताए।
‘हामीसँग विकल्प भनेको जलविद्युत्को निर्यात नै हो, कम्तिमा पाँच हजार मेगावाट विजुली निर्यात गर्न सक्ने हो भने भारतसँगको ब्यापार घाटा सन्तुलनमा आउनेछ’ उनले भने।
निजी क्षेत्रले सफलतापूर्व अगाडि बढाइरहेका शिक्षा, स्वास्थ्य, उर्जा, बैंक तथा वित्तीय सेवा, हवाई एवं यातायात र रियल स्टेट लगायतका क्षेत्रलाई प्रोत्साहित गर्दै लगानी प्रवर्धन गर्न उनले सरकारलाई आग्रह गरे।
यि क्षेत्रमा निजी क्षेत्रले करिब ३३ खर्ब रूपैयाँ लगानी गरेको र कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा ३२ प्रतिशतको योगदान पुर्याइरहेको उनको दावी छ।
बजेटमा करको दरहरूमा भएको वृद्धिले अन्तर्राष्ट्रिय लगानीकर्ताहरू झस्किन सक्ने उनको भनाइ छ। ‘आज प्रतिस्पर्धी करका दरहरू कायम गरी लगानी आकर्षित गर्न विश्वका राष्ट्रहरू लागिपरेका छन्, तर हामी भने करका दर बढाएका छौँ’ उनले भने।
विकास बजेट कार्यान्वयनका लागि हाम्रो शासकीय क्षमता र शुसासनको अवस्था खराव रहेको भन्दै उनले सरकारको ध्यानाकर्षण गराए।
‘कुल सरकारी बजेटको खर्चमा पुँजीगत बजेटको अंश करिब १५ प्रतिशतको हाराहारीमा मात्रै रहनु दुखद हो’ उनले भने ‘केन्द्रदेखि प्रदेश र स्थानीय तह सम्म नै शासकीय क्षमतामा सुधार ल्याउन सकेनौं भने लक्षित विकास हासिल गर्न सक्दैनौँ।’
