ट्रेड म्यानेजमेन्ट सिस्टम (टिएमएस) अनलाइनबाट सेयर कारोबार गर्नेको संख्या ४ लाख ४५ हजार ३५३ पुगेको छ।
नेपाल स्टक एक्स्चेन्जका अनुसार ५० वटा ब्रोकर कम्पनीको टिएमएस प्रयोग गरी सो संख्याले सेयर कारोबार गर्ने गरेका छन्।
हालसम्म दोस्रो बजारबाट सेयर कारोबार गर्नेको संख्या ५ लाख ९४ हजार ८७९ छ। कारोबार गरेकामध्ये अनलाइनमा आबद्ध ग्राहक संख्या करिब डेढ लाखले कमी देखिन्छ।
ब्रोकर नम्वर ५८ नासा सेक्युरिटीजका अनलाइन ग्राहक संख्या सबैभन्दा धेरै ४१ हजार ९०२ छन्। पछिल्लो समय प्राथमिक बजारमा संलग्न ग्राहक संख्या करिब १८ लाख पुगेको छ। प्राथमिक बजारमा आवद्ध भइकन पनि दोस्रो बजारमा करिब १३ लाख ग्राहक आवद्ध भएका छैनन्।
‘आइपिओ भर्ने तर दोस्रो बजारमा प्रवेश नगरेको संख्या ठूलो देखिन्छ,’ नेप्सेका प्रवक्ता मुराहरि पराजुलीले भने, ‘आइपिओ परेपछि बेच्नका लागि पनि दोस्रो बजारमा जानुपर्छ। क्रमिक रूपमा संख्या बढ्दै जानेछ।’
कतिपयलाई परेको आइपिओ दोस्रो बजारमा कसरी बेच्ने भन्ने जानकारीको अभाव छ। त्यस्तै आइपिओ परे पनि तुरुन्तै बेच्न आवश्यक नठानेका कारण धेरै दोस्रो बजारमा आएका छैनन्।
हेर्नुस् कुन ब्रोकर कम्पनीका ग्राहक कति?
| ब्रोकर कम्पनी | अनलाइन ग्राहक | कुल ग्राहक |
| कुमारी सेक्युरिटिज | 4178 | 10125 |
| अरुण सेक्युरिटिज | 4725 | 5906 |
| ओपल सेक्युरिटिज | 8442 | 7664 |
| मार्केट सेक्युरिटिज | 3185 | 4444 |
| अग्रवाल सेक्युरिटिज | 4844 | 14412 |
| जे एफ सेक्युरिटिज | 6220 | 6893 |
| आशुतोष ब्रोकरेज | 2868 | 8651 |
| प्रज्ञान सेक्युरिटिज | 2141 | 8237 |
| मल्ल एण्ड मल्ल सेक्युरिटिज | 5678 | 7783 |
| थ्राइब ब्रोकरेज सर्भिस | 2896 | 7332 |
| नेपाल स्टक हाउस | 7561 | 11563 |
| प्रिमो सेक्युरिटिज | 8379 | 13104 |
| एबिसी सेक्युरिटिज | 6896 | 15090 |
| सगरमाथा सेक्युरिटिज | 779 | 4020 |
| नेपाल इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरिटिज | 3481 | 7884 |
| सिप्ला सेक्युरिटिज | 1515 | 5518 |
| मिडास स्टक ब्रोकरेज | 20503 | 21484 |
| सिप्रबी सेक्युरिटिज | 11088 | 11918 |
| श्वेता सेक्युरिटिज | 7179 | 7332 |
| एसिएन सेक्युरिटिज | 3998 | 10696 |
| श्रीकृष्ण सेक्युरिटिज | 4260 | 11440 |
| त्रिशुल सेक्युरिटिज | 7326 | 12556 |
| प्रिमिययर सेक्युरिटिज | 10802 | 13366 |
| दक्षिणकाली इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरिटिज | 3128 | 6471 |
| भिजन सेक्युरिटिज | 18914 | 18853 |
| कोहिनुर इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरिटिज | 10382 | 9334 |
| सेक्युर्ड सेक्युरिटिज | 6333 | 10160 |
| स्वर्णलक्ष्मी सेक्युरिटिज | 2192 | 5303 |
| दिपशिखा धितोपत्र कारोबार कम्पनी | 18779 | 30904 |
| सुमेरू सेक्युरिटिज | 6027 | 15772 |
| क्रियटिभ सेक्युरिटिज | 4563 | 10411 |
| लिन्च स्टक मार्केट | 15735 | 16457 |
| सनी सेक्युरिटिज | 27669 | 24113 |
| साउथ एसिएन बुल्स | 4001 | 8057 |
| डायनामिक मनी म्यानेजर | 6427 | 13057 |
| इम्पेरियल सेक्युरिटिज | 19028 | 25214 |
| कालिका सेक्यरिटिज | 8634 | 7617 |
| निभ सेक्युरिटिज | 4501 | 11467 |
| त्रिशक्ति सेक्युरिटिज | 9517 | 11298 |
| अनलाइन सेक्युरिटिज | 18550 | 20385 |
| क्रिस्टल कन्चनजंगा सेक्युरिटिज | 5654 | 6880 |
| अक्सफोर्ड सेक्युरिटिज | 11792 | 10740 |
| सुन्धारा सेक्युरिटिज | 13089 | 12728 |
| इन्भेष्टमेन्ट म्यानेजमेन्ट नेपाल | 5517 | 5440 |
| सेवा सेक्युरिटिज | 4387 | 5553 |
| भृकुटी स्टक ब्रोकिङ | 7140 | 7527 |
| श्री हरि सेक्युरिटिज | 6422 | 12482 |
| आर्यतारा इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरिटिज | 19815 | 19363 |
| नासा सेक्युरिटिज | 41902 | 31184 |
| दिव्या सेक्युरिटिज | 6311 | 10691 |
| कुल | 445353 | 594879 |
दोस्रो बजारमा कसरी आवद्ध हुने?
सबभन्दा पहिले आफूलाई कारोबार गर्न नजिक हुने ब्रोकर कम्पनी छनौट गर्नुपर्छ। हाल देशभर ५० वटा ब्रोकर कम्पनी छन्।
ब्रोकर कम्पनी छनौट भइसकेपछि ब्रोकर खाताका लागि केवाइसी फारम भर्नुपर्छ। केवाइसी भर्दा आफ्नो नागरिकताको फोटोकपी, पासपोर्ट साइजको फोटो, बैंक खाता नम्बर, डिम्याट खाता नम्बरसहित आफैं ब्रोकर कार्यालयमा उपस्थित हुनुपर्छ।
केवाइसी फारम भरिसकेपछि मात्रै अनलाइनबाटै कारोबार गर्न अनलाइन कारोबार (टिएमएस) खाता खोल्न सकिन्छ। ती दुवै फारम भरेर बुझाएको करिब एक सातामा आफ्नो इमेल ठेगानामा ब्रोकर कम्पनीले ‘युजरनेम’ र एउटा वेबलिंक पठाउँछ।
सो वेबलिंकमा क्लिक गरिसकेपछि त्यहाँ नयाँ पासवर्ड हाल्न सुझाव दिइन्छ। त्यहाँ आफूले सम्झनेगरी पासवर्ड हालेर ‘सबमिट’ गरेपछि टिएमएसको पासवर्ड तयार भयो, युजरनेम छँदैछ।
अब टिएमएस (ब्रोकर कम्पनीको नम्बर) डट नेप्सेटिएमएस डट कम डट एनपी लिंक खोलेर युजरनेम, पासवर्ड र दिइएको ‘क्याप्चा’ राखेर टिएमएस खोल्न सकिन्छ।
यसरी खुलेको लिंकमा बायाँतर्फ अर्डर म्यानेजमेन्टमा गई किन्न वा बेच्न आदेश दिन सक्छौं। सो आदेश म्याच भएपछि कारोबार सम्पन्न हुन्छ। आफूले दिएको आदेश कारोबार भयो वा भएन भनेर हेर्न ट्रेड म्यानेजमेन्टअन्तर्गत डेली ट्रेडबुकमा गई हेर्न सकिन्छ।
बुझ्नुपर्ने एउटा विषय, नयाँ हुनुहुन्छ भने आइपिओ बिक्री गर्न तपाईंलाई कुनै समस्या हुँदैन। तर दोस्रो बजारबाट खरिद गर्नगि ब्रोकर कम्पनीमा निश्चित रकम पहिले नै धरौटीस्वरुप जम्मा गर्नुपर्ने व्यवस्था छ।
जति रकम धरौटीस्वरुप जम्मा हुन्छ, त्यसको चार गुणासम्म कारोबार गर्न पाइन्छ। तीस हजार रूपैयाँ धरौटी राखेमा एक लाख बीस हजार रूपैयाँसम्मको सेयर खरिदका लागि अर्डर गर्न सकिन्छ।
हेर्नुस् भिडिओ
