तेह्रथुमको सदरमुकाम म्याङलुङ नजिकै रहेको दशकते सामुदायिक वनमा रहेका ऐतिहासिक टुङ्ना गुफा र मन्दिर संरक्षणका लागि स्थानीयवासी जुटेका छन् । गुफा तथा मन्दिरको धार्मिक महत्वलाई प्रचारमा ल्याएर पर्यटकीयस्थलका रूपमा विकास गर्न उनीहरूले गुफा तथा मन्दिर व्यवस्थापन समिति पनि गठन गरेका छन् ।
उक्त समितिलाई आकर्षक पार्क र बगैँचासमेत निर्माण गरेर प्रचारमा ल्याउन जिम्मेवारी दिइएको छ । सदरमुकाम नजिकै भएकाले गुफा हेर्न, मन्दिरमा दर्शन गर्न र पार्क अवलोकनका लागि आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई आकर्षित गर्न सकिने स्थानीयवासीको बुझाइ छ ।
शनिबार बिहान बसेको स्थानीयवासीको भेलाले व्यवस्थापन समितिको अध्यक्षमा पदम तुम्बाहाम्फे, उपाध्यक्षमा कृष्णबहादुर कटुवाल, सचिवमा भगिश्वर लिम्बू र कोषाध्यक्षमा रामबहादुर तुम्बाहाम्फेलाई चयन गरेको छ । समितिको सदस्यमा देवीबहादुर श्रेष्ठ, मानबहादुर लिम्बू र लैनबहादुर तुम्बाहाम्फे छन् ।
नवगठित समितिले यहाँ रहेको ‘केमुक’ अर्थात् ‘टुङ्ना’ गुफा, दशकते देवीथान, महादेव हाङसाम माङ्हिमलगायत ऐतिहासिक धार्मिक क्षेत्रको सरसफाइ, संरक्षण र व्यवस्थापनका लागि आर्थिक स्रोत जुटाइ काम गर्ने अध्यक्ष तुम्बाहाम्फेले बताए ।
सदरमुकाम आएका मानिसलाई यहाँसम्म पु्र्याउन र यहाँको धार्मिक तथा ऐतिहासिकताबारे जानकारी दिँदै ती सम्पदाको पनि संरक्षण गर्न सकिने भएकाले स्थानीयवासी एकजुट भएको समितिका सचिव भगिश्वर लिम्बूले बताए । यसअघि सो गुफा तथा मन्दिर परिसरसम्म पुग्ने गोरेटो बाटो नेपाली सेनाले निर्माण गरिदिएको थियो ।
यसैबीच गुफामा प्रवेश गर्नका लागि असजिलो रहेको ठाउँमा म्याङलुङका व्यवसायी गोकुल सुवेदीले फलामको भर्याङ निःशुल्क उपलब्ध गराएका छन् । गुफाको संरक्षण र व्यवस्थापन गरी पर्यटकीय स्थल बनाउने अभियानमा स्थानीयवासी जुटेको थाहा पाएपछि गुफा प्रवेशका लागि सहज होस् भनेर भर्याङ उपलब्ध गराएको व्यवसायी सुवेदीले बताए । रासस
