प्रिय करिश्मा मानन्धर ज्यु,
स्थानीय निकायको पहिलो चरणको निर्वाचनताका तपाईँको एउटा फेसबुक पोस्टको विषयमा सार्वजनिक रूपमा सामाजिक सञ्जालहरुमा चर्चा-परीचर्चा हुँदा त्यतिबेला नै तपाईँलाई सार्वजनिक पत्र लेख्ने निधो गरेको थिएँ। तर, सार्वजनिक रूपमा बाहिर आए पनि, पहिलो त तपाईँहरुको निजी जिन्दगीको कुरा, अनी दोस्रोमा, त्यो चर्चा दुई चार दिनमा सेलाइसकेपछि, फेरि उचाल्दा नसोचिएको गलत परिणाममा पो पुग्ने हो कि भन्ने ठानेर मनको कुरा मन भित्र नै राखियो।
भर्खरै मात्र तपाईँ माद्यमिक विद्यालय भर्ना भएर औपचारिक शिक्षा हासिल गर्ने अभियानमा लाग्नु भएको कुरा थाहा पाएँ, र तपाईँको साहस र इच्छाशक्ति देख्दा मन गर्विलो हुँदै शरीरमा काँडा उम्रिए।
एउटा विवाहित पुरूष नै भए पनि सानो कुराले यो पत्र लेखकको मन छुन्छ र कहिलेकाहीं रून्छ पनि। हरेक बन्धनहरुका बाबजूद पनि कसैले हिम्मत र साहस गरेको सुन्दा भावबिह्वल हुन्छ।
तपाईँको उक्त फेसबुक पोस्ट र हिजो सेटोपाटीमा प्रकाशित खबरलाई आफ्नो भावनाको श्रोत मानेर यो पत्र लेख्दै छु, तपाईँको सम्पूर्ण जीवनको अध्ययन गरेको छैन, तपाईँ र तपाईँ सम्बन्धित केही विषय/घट्नाहरू गलत तरिकाले बुझेको हुन पनि सक्छु, त्यसो हुन गएको खण्डमा तपाईँसग बिनम्रतापुर्बक यहीँनेर नै अग्रिम क्षमा माग्छु।
मलाई राम्रोसँग थाहा छ कि यो पत्रलाई पढेर समाजको चौतर्फी दिशाबाट निम्नस्तरमा गालीका वर्षा हुनेछन्। अनी यो पनि आश छ कि - तपाईँको पीडा बुझेर पनि आलोचनाको डरले दुई शब्द बोल्न/लेख्न नसकेका/नभ्याएका आवाजबिहिनहरु पनि कतै होलान् र भविष्यमा आवाज निकाल्ने हिम्मत गर्लान्। त्यसैले यो पत्र सार्वजनिक रूपमा नै लेख्ने जमर्को गरिएको हो।
यो पत्रले तपाईँको विचार, हिम्मत र संघर्षलाई कदर गर्ने कम्तिमा एउटै भए पनि मसिनो स्वर पृथ्वीको कतै एउटा कुनामा रहेछ भनेर जानकारी गराइ तपाईँलाई थप भावनात्मक बल पुग्नेछ भनेर लग्भग निश्चित छु।
तपाईँको बारेमा आफूले जानेको कुरा बताएर तपाईँलाई सार्बजनिक रूपमा पत्र लेख्दै छु भन्दा खुशीले उत्साहीत हुँदै "लेख लेख" भनेर भान्साको टेबलमा आफ्नै भावनामा एक्लै रम्न दिएर सुत्न गएकी एउटी औसत नारी मेरी श्रीमतीको पनि तपाईँलाई भावनात्मक समर्थन रहेको जानकारी गराउँछु।
त्यतिबेला तपाईँले तपाईँहरुको निजी मामलालाई सार्वजनिक रुपमै राखे पनि उक्त फेसबुक पोस्ट महिलालाई हरेक विषय र अवस्थामा कम आँक्ने हाम्रो पितृसत्तात्मक अहमताप्रतिको रोषको प्रतिनिधित्व थियो।
हाम्रो समाजका बहुसंख्यक अनुदार, अशिक्षित तथा अल्पशिक्षित सदस्यहरु स्वभाभिक रुपमा उक्त पोस्टको अन्तर्यमा पुग्न सकेनन् र आफ्नो घरायसी झगडालाई सार्वजनिक विषय बनाएको भनेर हल्का मजाकमा उडाए। आफ्नो निजी मामलालाई सार्वजनिक रूपमा राख्नपर्नेसम्मको बाध्यता कसरी उत्पन्न भयो होला भनेर तपाईँलाई बुझ्न कसैले खोजेन/सकेन।
तपाईँको उक्त पोस्ट एकदमै सभ्य भाषामा लेखिएको आक्रोश थियो। तपाईँको भाषा हेर्दा तपाईँ धेरै नै सुशिक्षित, चेतनशील, र संघर्षशील नारी हुनुहुन्छ। तपाईँमा भएको क्षमताको कदर नहुँदाको आक्रोश सार्बजनिक रूपमा पोखिन गएको एउटा बिनम्र ब्यक्तिले बुझ्न नसक्नु कमजोरी पनि हो र अज्ञानता पनि हो।
दु:ख साथ भन्नुपर्दा हाम्रो समाजका महिला सदस्यहरुले समेत तपाईँले सभ्य रूपमा राख्नु भएको आक्रोशलाई समालोचनात्मक दृष्टिकोणबाट हेर्न चुके, खाली आलोचना मात्रै गरे। हाम्रो समाजमा माहिलाहरुको बिडम्बना नै यही हो कि उनिहरू आफूलाई शिक्षित र चेतनशील सोच्दछन् तर लोग्ने या घरका पुरूष सदस्यहरुलाई उनीहरु आफैंले खाएको जुठो थाल खोसेर माझेर मौन रुपमा पितृसत्तात्मकतालाई बढावा दिन्छन्।
विदेशबाट फर्केर नेपालको राजनीतिमा सहभागी हुनु भएको खबर आफैंमा गर्बिलो थियो तर त्यसमै पनि धेरैले तपाईँको आलोचना गरेको पाइयो। राजनीतिलाई नबुझेका या अल्पज्ञान भएकाहरुले हल्का ढंगले उडाए किनकि उनीहरुको स्तर नै त्यही हो। राजनीति बुझेका तर दलगत स्वार्थभन्दा माथि उठ्न नसकेकाहरुलाई त्यसै औडाह हुने नै भयो किनकी तपाईँजस्तो नाम चलेको कलाकार उनीहरुको प्रतिद्वन्दी दलमा सहभागी भएपछि उनीहरुको दललाई नोक्सान हुने भो।
रूढी र पुरातनपन्थी केही सिमित राजनीतिक समूहबाहेक जुनसुकै दलमा सहभागी भई देशको बेथितिलाई सुधार्न आफ्नो ठाउँबाट सकेको गर्छु भनी आँट गर्नु उत्कृष्ट सचेतनाको धोतक हो। कुनै दल विशेषमा लाग्नु भएकोले तपाईँको प्रशंशा गरेको होइन, तपाईँको हिम्मतिलो कदमको समर्थन गरिएको हो।
तपाईँलाई सम्बोधन गरेर पत्र लेखेपछि बिनोद मानन्धरज्यूलाई छुटाउँदा उहाँप्रति अन्याय गरेको हुनेछ, दुराशय राखेको हुनेछ।
बिनोद जी,
तपाईँ देशको स्थापित ब्यबसायी तथा कलाकार हुनुहुन्छ, तपाईँलाई सल्लाह सुझाव दिन खोज्नु दुस्साहस हुन सक्छ। तर आफ्नो ब्रम्हले सुझाएपछि प्वाक्क नबोलिकन धरै पाउन सकिनँ। करिश्माजीले चाल्नुभएका कदमहरुका समर्थनमा लेखिरहँदा हजुरलाई खलनायकको रुपमा चित्रण गर्न खोजेको भनेर नबुझिदिनु होला किनकि त्यो साँचो हैन।
करिब १० वर्ष सँगै बिताउँदा हरेक कुराको दोष श्रीमतीलाई लगाएर बाझाबाझ गरेपछि पछील्लो समयमा आएर मलाई महशुस भएको कुरा हो कि - प्राय गरेर हामी पुरुषहरुलाई सधै स्वास्नी भन्दा जान्ने हुँ जस्तो लाग्दो रहेछ, उनीहरुले भनेको कुरा महत्वहिन लाग्दोरहेछ।
उनीहरूले केही कुरा भन्न ढंग नपुर्याएका हुन सक्छन्, तर उनीहरुको कुरा, इच्छा, आकांक्षा, र चाहना हामी पुरूषहरुप्रतीको मायामै केन्द्रित हुने रहेछ भन्ने कुरा बुझ्न र उनीहरुलाई त्यसै अनुरुप माया गर्न चुक्दो रहेछौँ हामी पुरूष।
उनीहरूलाई कम आँकेर उनिहरूले उठाएका विषयलाई खारेज गर्नुको सट्टा मायाले सम्झाउँदा जीत/जीतको अवस्था हुने रहेछ। फरक भौतिक स्वरुप भए पनि उनिहरु पनि उत्तिकै क्षमतावान मानवहरू हुन भन्ने कुरा हाम्रो अन्तस्करणले स्वीकार गर्नु जरूरी छ।
जान्ने भएर बक बक गर्छे भन्दै उनिहरुसँग दिक्क मान्नुभन्दा उनीहरूलाई विचार प्रकट गर्न इन्करेज गर्दा जिन्दगी सहज हुने रहेछ र त्यसो गर्नु हाम्रो कर्तब्य पनि हो।
हामीले घरमा श्रीमतीलाई सम्मान गर्न सकेनौं भने घरबाहिर दिलदेखि नै अरुलाई सम्मान गर्न कसरी सक्छौँ? अरुलाई सम्मान गर्न सकेनौँ भने हामी बुद्ध जन्मेको देशका नागरिक भनेर कसरी गर्व गर्ने ठाउँ रहला?
नारी सुन्दर्ताको अनुपम नमुना करिश्माजी आफ्नो श्रीमती भएकोमा सधैं गर्व गर्नुहुनेछ भन्ने आश छ। तपाईँलाई सम्बोधन गरेर यी वाक्यहरु लेखिरहँदा बुद्धको उपदेशलाई दिशानिर्देशको रुपमा लिएको छु। कहीँ कतै कुनै पनि तवरले तपाईँलाई बैरभाव राखी तपाईँको मन दुखाउने हिसाबले यो लेखिरहेको छैन। यदी कुनै कारणले तपाईँको मन दुखेमा या तपाईँलाई रिस उठ्न गएमा इमान्दारीपूर्बक अन्तर्मनदेखि क्षमा माग्छु।
करिश्मा जी,
विद्यालय भर्ना भएर शिक्षित हुने तपाईँको हिम्मतको जती प्रशंशा गरे पनि कम हुन्छ। माथि नै भनिसकेँ कि- तपाईँमा चेतनशिलता र हिम्मतको कुनै कमी छैन, औपचारिक शिक्षा आर्जनले तपाईँलाई अझै ज्ञानी, सक्षम र दरिलो बनाउने छ।
तपाईँका साहसिला कदमलाई नैतिक समर्थन गर्दै विवेकले भ्याएसम्म केही सुझाव दिन चाहन्छु।
केही गर्छु भनेर पाइलाहरू अघि सार्दा चार दिशाबाट नकारात्मक शक्तिहरूले पछि धकेल्न खोज्छन् भन्ने कुरा पहिले नै मनन गर्नु जरूरी छ। उक्त नकारात्मक तत्वहरूका चुनौतीलाई हिम्मत, धैर्य, र चातुर्यले परास्त गर्न सक्ने क्षमता विकास गर्नु जरुरी छ।
उदाहरणका लागि तपाईँ विद्यालय जाने कुरालाई केही सिमित मिडिया तथा ब्यक्तीहरुले अनावश्यक चर्चा गरेका रहेछन्। उक्त नकरात्मक विषयलाई लिएर तपाईँले त्यस्को बिरोध या आफ्नो निर्णयको बचावमा शक्ती खर्च गर्नु भनेको आफूसँग भएको सकारात्मक शक्तिको क्षय गर्नु हो। ठूलो उद्धेश्य राखेर अघि बढेपछि हरेक नकारात्मक शक्तिलाई बेवास्ता गर्दै या लत्याउँदै आफ्नो लक्ष्य भएको दिशातर्फ उत्साहीत भएर लाग्नु श्रेयस्कर हुन्छ।
मलाई लोकप्रिय कलाकार हरिबंश आचार्यको दोस्रो विवाहका अफबाहहरुको याद आउँछ घरी घरी। प्रिय पूर्वपत्नी मीराको मृत्युपछि एकल नारीलाई विवाह गर्ने उनको साहसिक प्रगतिशील कदमलाई स्वागत गर्नुको सट्टा उनलाई नानाभाँती गाली गलौजहरु समेत हुँदा उनले उत्तेजीत नभैकन त्यस्लाई सामना गर्नुभयो।
मेरो बिनम्र मनले तपाईँले पनि चुनौतीहरु टक्कर दिन आउँदा आवश्यकता अनुसार संयमता अपनाएर आफूलाई तर्कपूर्ण विचारको मद्धतले सुझबुझ र पाको सिद्ध गर्नुहुनेछ भन्ने पूर्ण विश्वास अनी साथै कामना पनि गरेको छु।
तपाईँको भौतिक सौंदर्यका बारेमा फगत एउटा शब्द या हजार वाक्यहरु लेखे/भने पनि त्यो बेकार हो। प्रकृतिले सिमित महिलाहरुलाई मात्र तपाईँ लाई जस्तो सौंदर्यको बरदान दिन्छ जस्तो लाग्छ। अझ बाहिरी सौंदर्यसँगै तपाईँ भित्र भएको आँटले तपाईँलाई उत्कृष्ट बनाएको महसुस गरेको छु।
कुनै एक्स्पर्ट या प्रोफेसनल काउन्सिलर हैन तै पनि आफ्नै अनुभव र विवेकको आधारमा अर्को बिनम्र सल्लाह के भने - नियमित ब्यायामले ब्यक्तिको बाहिरी सौंदर्यलाई निखार्नुको अलावा भित्रबाट सकारात्मक सोचलाई विकास र अभिवृद्धि गर्न मद्दत हुने रहेछ। यदी ब्यायाम तपाईँको नियमित तालिकामा छैन भने, कृपया शुरू गर्नुहोस्, केही महिनाको समय पछि नै तपाईँले आफूलाई अझ सुन्दर, दरिलो र फरक ब्यक्तिको रूपमा पाउनु हुनेछ।
दैब संयोगले जुराएमा तपाईँसंग बसेर कुनै दिन मनभरिका भावना आदानप्रदान गर्ने कल्पना गर्दै, तपाईँले नेपाली मनोरन्जनको क्षेत्रमा गर्नु भएको योगदान र तपाईँको कलाकारिताप्रति सम्मान गर्दै, तपाईँका हरेक हिम्मतिला कदमप्रति उच्च आदर गर्दै, तपाईँको मनोबल उच्च राख्न तपाईँप्रतिको दृष्टिकोणमा मसँग समान विचार राख्नेहरुको नैतीक बल तपाईँको साथ हरदम हुनेछ।
तपाईँले ढुक्क भएर पृथ्वीको कुनै कुनामा आफ्नो कदमहरुलाई न्यायोचित र सकारात्मक तरिकाले हेरिदिने अनी समर्थन गरिदिने मान्छेहरु छन भनेर सोच्नु भए हुन्छ।
तपाईँको संघर्ष जीवन्त रहोस्। तपाईँ हाम्री सेलिब्रेटी भैसक्नु भएको ब्यक्ति, संघर्षको अर्को सफलता मिलोस्, नेपाली नारीहरुको नमुना बन्नुहोला।
बिकेस आईपीबो
