-चिसो बढेपछि ठोकर्पामा चार दिने बच्चाको मृत्यु भयो । अत्याधिक चिसोकै कारण निमोनियाले समातेको बच्चाका लागि न्यानो कपडा नभएकै कारण मृत्यु भएको पीडित परिवारको भनाई छ ।
-गएको विहीबार मेलम्ची नगरपालिका–१५ की ७० वर्षीया विष्णुकुमारी खड्काको पनि निधन भयो । दिउँसो नुहाएर साँझ सुतेकी खड्का राति अचानक छट्पटाएकी उनको पनि मध्यरातमा बितिन् ।
-दुई वर्षदेखि दमको रोगले ग्रस्त ठोकर्पा ३ जामुनेका ६१ वर्षीय अक्कलबहादुर पहरीको महिना दिनअघि मृत्यु भयो । एक सरो कपडामा जस्ताको टहरामुनी रात बिताउन बाध्य बनेका उनको चिसोकै कारण मृत्यु भएको उनको परिवारको भनाई छ ।
-शुक्रबार बिहान कालिका गाविसका ६५ वर्षीय सनमान माझीको बारीमा नल काट्दा काट्दै कठ्यांग्रिएर मृत्यु भयो । रातभर टहरोमा सुतेका माझी बिहान काममा निस्किएपछि कठ्यांग्रिएर बेहोस भएका थिए ।
बढ्दो चिसोसँगै पछिल्लो समय सिन्धुपाल्चोकमा ज्यान गुमाएकाहरु उदाहरण पात्र मात्रै हुन्। शीत चुहिने जस्ताको अस्थायी टहरोमा बस्दै आएकाहरुलाई यो हिउँद कटाउन अहिले हम्मे परेको छ । विशेष गरी दीर्घ रोगी, बालबालिका तथा बृद्धबृद्धालाई चिसोले समस्या पारिरहेको छ। यो हिउँदमा विशेष गरी सिन्धुपाल्चोकको हिमाली गाउँमा बसोबास गर्नेहरुलाई समस्या छ।
हिमालको सिरेटोलाई जस्ताको टहरोले नछेक्ने भएकाले भूकम्पपीडितहरु राम्रोसँग रातभर निदाउन सकेका छैनन् । जिल्लाका सबै गाउँमा रहेका दीर्घ रोगीहरु यो हिउँदबाट त्रसित बनेका छन् । जिल्लामा पछिल्लो साता एकै गाउँमा चिसोका कारण ७ जनाको मृत्यु भएको खबर सञ्चारमाध्यममा आएपछि दीर्घ रोगीहरु आफू मृत्यु कुरेर बसिरहेको भान भएको बताउन थालेका छन् ।
शुक्रबार बिहान कालिका गाविसका ६५ वर्षीय सनमान माझीको बारीमा नल काट्दा काट्दै कठ्यांग्रिएर मृत्यु भयो । रातभर टहरोमा सुतेका माझी बिहान काममा निस्किएपछि कठ्यांग्रिएर बेहोस भएका थिए । चिसोका कारण नल काट्दा काट्दै बारीको कुनामा ढलेको उनलाई स्थानीयले देखेपछि परिवारलाई खबर गरेका थिए । त्यसपछि उनका छोरा पूर्णले बाबुलाई तत्काल धुलिखेल र पछि काठमाडौँ पुर्याएका थिए उपचारका लागि।
पूर्णले आफ्ना बाबुलाई अनेकौँ कोशिस गर्दा पनि बचाउन नसकिएको बताए । पूर्णका अनुसार बिहान घरमा दाउरा चिरेर नल काट्न गएका सनमान चिसोले कठ्यांग्रिएर ढलेको अचेत अबस्थामा फेला परेका थिए । पूर्णका अनुसार सनमानलाई कुनै अन्य रोग थिएन । उनले अत्यधिक चिसोकै कारण आफ्ना बुबाको मृत्यु भएको बताए ।
भूकम्पले घर भत्काएपछि जस्ताको टहरामा बस्दै आएका भूकम्पपीडितलाई पछिल्लो समय बढ्दै गएको चिसोले सताएको छ । अत्यधिक चिसोकै कारण दमका बिरामीहरुलाई समस्या परेको छ । दुई वर्षदेखि दमको रोगले ग्रस्त ठोकर्पा–३ जामुनेका ६१ वर्षीय अक्कलबहादुर पहरीको महिना दिन अघि मृत्यु भयो। एक सरो कपडामा जस्ताको टहरामुनी रात बिताउन बाध्य बनेका उनको चिसोकै कारण मृत्यु भएको उनका कान्छा छोरा रमेशबहादुर पहरीले बताए । ‘एक पाखे जस्ताको टहरामा बस्दा चिसोले बुबालाई झन बढी ग्रस्त पारेको थियो,रमेश भन्छन्, ‘भूकम्पले घर भत्काउँदा सबै कपडा पुरियो, न्यानोका लागि नयाँ किन्न पैसा भएन।’ उनले आफ्नो बुबाको चिसो भएकै कारण मृत्यु भएको बताए। ‘न्यानो कपडा भएको भए बुबा अझै बाँच्नुहुन्थ्यो,उनले भने।’
पहरी गाउँमा अहिले त्रास फैलिएको छ। ‘हाम्रो रात कठ्यांग्रिदै बित्छ,’ पहरी गाउँका शेरबहादुर भन्छन्,‘हामी साह्रै कष्टमा छौँ ।’ उनले गाउँमा रहेका दीर्घ रोगीहरु अरुको तुलनामा धेरै कष्टका साथ बाँचिरहेको बताए।‘गाउँमा बसेकाहरुसँग एक जोर पनि राम्रो न्यानो हुने कपडा छैन,उनले गाउँको समस्या सुनाए,‘जस्ताको टहरोबाट शीत झर्छ,ओड्ने ओच्याउने पनि राम्रो छैन ।’
हालै ठोकर्पामा चार दिनको बच्चाको मृत्यु भयो । बच्चाका हजुरबुबा यामबहादुर पहरी भर्खरै जन्मेको बच्चा चिसोकै कारण मृत्यु भएको बताउँछन् । ‘भर्खरै जन्मेको हुनाले उसलाई चिसोका कारण निमोनिया भयो,’ उनी भन्छन्,‘ओड्ने ओच्छ्याउने केही न्यानो कपडा नभएकैले नाति गुमाउनु प¥यो।’ उनले आफूसँग पैसा नभएकाले न्यानो कपडा खरिद गर्न नपाएको दुखेसो पोेखे ।
दीर्घ रोगीहरुलाई बाँच्न धौ धौ परेको भूकम्पपीडितहरु बताउँछन् । यो साताको बिहीबार मेलम्ची नगरपालिका–१५ की ७० वर्षीया विष्णुकुमारी खड्काको पनि निधन भयो । दिउँसो आफैले नुहाइधुवाई गरेर साँझ सुतेकी खड्का राति अचानक छट्पटाएकी उनी मध्य रातमा बितिन् । दिउँसोसम्म सामान्य अबस्थामा रहेकी खड्का जस्ताको टहरोमा चुहिने शीत र सिरेटो सहन नसकेर चिसोकै कारण बितेको स्थानीयले बताए । चिसोकै कारण उनको मृत्यु भएको स्थानीयहरु स्वीकार्छन् ।
श्रीमानको मासिकको अघिल्लो दिन नुहाइ धुवाइ गरी एक छाक खाएर बसेकी खड्कालाई चिसोका कारण दम बढेपछि गाह्रो भयो भन्दा भन्दै बेहोस भएर ढलेको मृतकका छोरा इन्द्रराज खड्कालाई उद्रित गर्दै स्थानीय शिक्षक केदार विष्टले बताए । विष्टका अनुसार बेहोस भएको केही समयपछि नै खड्काको निधन भइसकेको थियो । राम्रोसँग हावा नछेकिने टहरोमा चिसोमा बसेका कारण उनको निधन भएको गाउँलेको भनाइ रहेको विष्टले बताए ।
चिसो बढेसँगै भूकम्पपीडितहरु चिसोको मारमा परेका छन्। जस्ताको टहरोले चिसो थेग्न नसक्दा स्वासप्रश्वास लगायतका रोगीहरुको मृत्यु हुन थालेको छ। चिसो बढेसँगै वृद्ध, वृद्धा र दीर्घ रोगीको अवस्था दयनीय बन्दै गएको पीडितहरु बताउँछन्। न्यानो लुगाको अभाव र जस्ताको टहरोबाट चुहिने शीतका कारण समस्या थपिएको छ। यसअघि ठोकर्पाको पहरीबस्तीमा कात्तिक यता सात जनाको मृत्यु भइसकेको छ। सिन्धुपाल्चोकका अन्य भागमा पनि चिसोका कारण बिरामी पर्नेको संख्या बढेको छ।
स्थानीय प्रशासनले भने चिसोका कारण कसैको पनि निधन नभएको दाबी गरेको छ । ठोकर्पाको चेपाङबस्तीमा चिसोका कारण मृत्यु भएको खबर सञ्चार माध्यममा आएपछि प्रशासनले विज्ञप्ति जारी गर्दै मृत्यु नै नभएकाको नाम आएको जनाएको छ । समाचार आए लगत्तै चिकित्सकसहितको टोलीले स्थलगत अबलोकन गरेर फर्केपछि चिसो नभइ अन्य रोगको औषधि सेवन गरिरहेकाहरुको मृत्यु भएको भनि समाचारको खण्डन गरेको छ ।
जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख डा. सागरकुमार राजभण्डारी पनि चिसोका कारण जिल्लामा कसैको मृत्यु नभएको दाबी गर्छन् । स्वास्थ्य केन्द्रहरुमा पनि चिसोका कारण भएका बिरामीको संख्या सामान्य रहेको राजभण्डारीले बताए । ‘रोगी मान्छेहरुको मृत्यु हुनु सामान्य कुरा हो, तर चिसो भएकै कारणले मात्र मृत्यु भएको हाम्रो अभिलेखमा छैन, राजभण्डारीले भने।’
