गाई अर्थात गौ मातालाई व्यवसायिकताका लागि मात्र पालन गरिएको भन्ने भ्रम चिर्न मुलुकमै पहिलो पटक झापाको सताक्षीधाममा गौ संरक्षण केन्द्र स्थापना भएको छ।
केन्द्रमा रोगी, बृद्ध अपाङ्ग, असाहाय र गर्भधारण शक्ति गुमेका हजारौ गाईको संरक्षण गर्न लागिएको हो। अब नेपाल लगायत भारतका बिभीन्न स्थानबाट केन्द्रमा गाई संरक्षणका लागि ल्याउन सकिने गौ संरक्षणका अभियन्ताले बताएका छन्।
केन्द्रमा पहिलो चरणमा कम्तिमा २ सय स्थानीय जातका गाई ल्याईने छ । पहिलो चरणमा दुई सय गाई आएपनि पछिल्ला दिनमा हजारौ गाईको संरक्षण हुनेछ। अब मुलुकका केहि स्थानमा यस्ता केन्द्र स्थापना गरेर गौ संरक्षण अब अभियानकै रुपमा अघि बढाईने केन्द्रका टेकनाथ घिमिरेले बताए।
‘यसअघि शारीरिक अपाङ्गता भएका गाई पशु बजारमा बिक्रीका लागि लगिन्थे,’ स्थानीय सताक्षीधाम मन्दिर बिकास समितिका अध्यक्ष प्रसाद सुव्वाले भने, ‘दुध दिउन्जेल माता भनेर पुजा गरिने गाईको सम्पूर्ण शक्ति ह्रास भएपछि बिक्रिका लागि बजार लगीने कार्य अब रोक्नुको बिकल्प छैन।’
गोलोक गोवर्धन गौशाला नामको संस्थाले मुलुकमै पहिलो र ठूलो नाफारहित गौपालन केन्द्र स्थापना गरेको दाबी गरेको छ। केन्द्रका अध्यक्ष मोतिबहादुर चापागाईले मुलुकमा व्यवसायिकताका लागि धेरै गौसाला छन्। तर, हामीले स्थापना गरेको केन्द्र नाफा रहीत र नितान्त गौ संरक्षणका लागि मात्र भएको उनले बताए। गाई हिड्न सक्दिनन् तर यातायातको साधनमा कोचेर पनि बजारमा बिक्रिका लागि लगिन्छ यसको अर्थ बताउँदै नेपाली काँग्रेस शिवसताक्षी नगरका सभापति पर्शुराम ढुँगानाले दुध नपाएपछि पैसा लिएर मासुमा बिक्रि गरीएको बताए।
गाई संरक्षणका अभियन्ता समेत रहेका हिन्दु स्वयसेवक संघका जिल्ला अध्यक्ष बेदप्रसाद अग्रवालले नेपालका जुनसुकै भुमिमा पनि गाईको खरिदबिक्री बन्द गर्नका लागि केन्द्र स्थापना भएको बताए।
उनले भने, ‘कुनैपनि क्षेत्रका मानिसले गाईको सम्पूर्ण आय शक्ति लिएर अनुत्पादक जस्तो गर्दे बेच्नेले निस्वास्र्थ केन्द्रमा ल्याईदिन अनुरोध समेत गरे। गाईको खरिद बिक्रि गौ अपराध नै हो भन्ने अग्रवालले माउ ल्याएर बाछी लैजान समेत आग्रह गरे।
गौ संरक्षणका लागि स्थानिय सतासीधाम सामुदायीक बन उपभोक्ता समिति महमाईले आफ्नो धार्मीक बन क्षेत्रबाट साढे ४२ बिघा जग्गा सताक्षीधाम मन्दिर विकास समितिलाई उपभोगका लागि दिएको थियो। केन्द्रलाई गौपालनका लागि सोहि जग्गा मध्येबाट पुनः सताक्षीधाम मन्दिर बिकास समितिले ११ बिगाहा जग्गा दिएको सो सामुदायीक बनका अध्यक्ष गोपाल श्रेष्ठले जानकारी दिए।
सो क्षेत्रमा उन्नत जातका घाँस लगाएर गाईलाई ख्वाउने समेत केन्द्रले तयारी गरेको छ। यसका अलावा खुला चरणले पनि गौपालनमा सहज हुने केन्द्रले बताएको छ। सताक्षीधाम बन क्षेत्र ईलामको महमाईस्थित चुरे बनसँग जोडिएको छ भने दक्षीण क्षेत्र रतुवामाई बृक्षारोपण आयोजनाको खुला चरण क्षेत्र रहेको छ।
केन्द्रका अनुसार गाईको संरक्षणका लागि आवस्यक भौतिक पुर्वाधार, जनसक्ति दिल्लीस्थित भारतीय गौ संरक्षण परिषदले गर्ने समचार श्रोतले बताएको छ। बिहीबार केन्द्रद्धारा संचालन हुने गौशालाको एक धार्मीक अनुष्ठानको आयोजना गरेर भारतीय गौ संरक्षण परिषदका अधिकारीले शिलान्यास गरे।
सो कार्यक्रममा दिल्लीबाट आएका आचार्य पंडित नन्दिकिसोर भारदाजले सनातन धर्म र गौ माताबीचको बढ्दो दुरी रोक्न गौशालाको स्थापना गर्न परिषद राजी भएको बताए। उनले नेपालमा मात्र होईन बिश्वमा पनि गौमाताको संरक्षण गर्नुपर्ने आवश्यकता औल्याए।
गौशाला निर्माणका लागि सताक्षीधाम मन्दिर विकास समितिले जग्गा प्रदान गरेर बिश्वमा नाम र पुन्य कमाएको पनि उनले तर्क गरे। उनले भने, ‘गौशालाका लागि धेरै ठाँउबाट दाता नआएका होईनन तर सताक्षीधामको मौलिकता , ऐतिहासीकता र धार्मिक बिशेषताले नै यो क्षेत्र गौ संरक्षणका लागि चयनमा परेको हो।’
कार्यक्रममा १००८ स्वामि भागवतचार्य, पंडित सोमथाथ सुवेदी, अग्रसेन भवन बिर्तामोडका अध्यक्ष मोहन मित्तल स्थानीय चन्द्रमणी नेपाल, सहकारीकर्मी घनश्याम अधिकारी लगायतले गौसंरक्षणका लागि सवैले साथ सहयोग दिनुपर्ने बताए। कार्यक्रममा मंगलाचरण लक्ष्मीनारायण मन्दिरका विद्यार्थीले गरेका थिए। कार्यक्रम केन्द्रका अध्यक्ष मोतिबहादुर चापागाईको सभापतित्व र सञ्चालन टेकनाथ घिमिरेले गरेका थिए।
