असार २४ साँझ ७ बजेतिर उपत्यकाभरका प्रहरीको वाकीटकीमा कन्ट्रोलबाट एउटा निर्देशन आयो, ‘निल स्ट्यामर भन्ने अमेरिकी नागरिक अरुकै राहदानी प्रयोग गरेर काठमाडौंमा बसिरहेका छन् भने जानकारी आएको छ। विदेशी, गोरो वर्णका मानिसहरुलाई तपाईँ जहाँ देख्नुहुन्छ, विशेष ध्यान दिनू। विशेषगरी ठमेल र सुन्धारा क्षेत्रका प्रहरी अधिकारीहरु चनाखो रहनुस्।’
कन्ट्रोल रुमबाट सेटमा निर्देशन आएपछि महानगरीय प्रहरी वृत्त जनसेवाका डिएसपी उमेशराज जोशी सिधै आयुक्तको कार्यालय रानीपोखरी गए। आयुक्तको कार्यालयबाट उनले निल स्ट्यामरको जानकारी लिए। कम्युटरमा निल स्ट्यामरको फोटो र पासपोर्ट स्क्यान गरी प्रहरीले राखेको थियो।
हातमा रहेको मोबाइलमा स्ट्यामरको तस्बिर र स्क्यान गरी राखिएको पासपोर्ट कैद गरे। हतारिँदै जनसेवा आए। आफू मातहतका प्रहरीलाई बोलाए।
सबै कर्मचारीलाई निल स्ट्यामरको फोटो र पासपोर्टको स्क्यान देखाए। डायरीमा नोट गर्न लगाए। अनि भने, ‘जोजो विदेशी देख्छौ, सबैलाई सभ्यतापूर्वक सोधपुछ गर।’
जनसेवाका प्रहरीहरुले विदेशी जो देख्थे, चेक गर्न थालिहाले। सुन्धारामा रहेका सबै होटलहरुमा प्रहरीले छापा मार्यो।
सुन्धाराको राइजिङ होटलमा स्ट्यामर छन् भन्ने सुराकी जोशीलाई आयो। सुन्धारा क्षेत्रमा कुनै पनि राइजिङ नाम गरेको होटल नभएको कारण जोशी नेतृत्वको टोली भोटबहालको राजस्थानमा होटलमा पुग्यो। तेस्रो तल्लामा रहेको कोठामा पुग्दा स्ट्यामर कपालमा मेहन्दी लगाउँदै थिए।
जोशीले आफ्नो मोबाइलमा रहेको उनको तस्बिर हेरे। ठ्याक्कै मिल्यो। त्यसपछि स्ट्यामरसँग पासपोर्ट मागे। त्यो पनि सही निस्क्यो। डिएसपी जोशीले कपालमा रहेको मेहन्दी तुरुन्त पखाल्न लगाए।
उनले आफूभन्दा माथिका प्रहरी अधिकृतलाई सेटमा भने, ‘स्ट्यामर फेला पर्यो।’ उनलाई तुरुन्त आयुक्तको कार्यालयमा ल्याउन ती अधिकारीले अह्राए।
स्ट्यामर २ वर्षअघि नै अमेरिकामा मृत्यु भएका केभिन जोनको पासपोर्टमा ४ वर्षदेखि नेपालमा अवैधानिक रुपमा बस्दै आएका थिए।
ड्राइभरलाई आयुक्तको कार्यालयतर्फ लैजान जोशीले निर्देशन दिए। स्ट्यामर नेपाली पनि ठिकै बोल्थे। उनले मेरो झोला खोइ भनेर जोशीलाई सोधे। जोशीले झोला देखाउँदै यहीँ छ भने।
जोशीले स्ट्यामरलाई तिमीले किन यस्तो गरेको भनेर सोधे। स्ट्यामरले आफूलाई निकै डर लागिरहेको मात्र बताए। राति ९ बजेर २० मिनेटमा उनले स्ट्यामरलाई आयुक्तको कार्यालयमा बुझाए अनि जनसेवा फर्के।
स्ट्यामर पहिले सुन्धाराको होटल स्वस्तिकमा बस्थे। ‘प्रहरीले खोजिरहेको उनलाई थाहा थियो,’ डिएसपी जोशीले भने, ‘होइन भने स्ट्यामर किन होटल परिवर्तन गरी भोटेबहाल गए त?’
४७ वर्षीय स्ट्यामरलाई आयुक्तको कार्यालय रानीपोखरीले अध्यागमन विभागलाई बुझायो। अध्यागमनले उनीविरुद्ध नक्कली राहदानी प्रयोग गरेको अभियोगमा अदालतमा मुद्दा हाल्यो।
१५ हजार रुपैयाँमा जमानतमा उनी रिहा भए। उनलाई शुक्रबार नयाँ दिल्ली पुर्याएर अमेरिका पठाइयो। गत असार ३२ गते बसेको गृहसचिवस्तरीय बैठकले उनलाई ५ वर्ष नेपाल आउन प्रतिबन्ध लगाएको छ।
तीन महिनाअघि काठमाडौँमा रहेको अमेरिकी दूतावासले प्रहरीलाई खबर गरेको थियो, नेपालमा केभिनको नाममा स्ट्यामर लुकेर बसेका छन् भनेर।
उनीमाथि यौन दुव्र्यवहार र अपहरणको अभियोग छ। अमेरिका ओर्लेलगत्तै उनलाई एफबिआइले नियन्त्रणमा लिएको त्यहाँका संचारमाध्यमहरुले जनाएका छन्।
एफबिआइले उनको राहदानी यसअघि नै सिज गरिसकेको छ। सन् २००० मा अदालतबाट धरौटीमा रिहा भएका स्ट्यामर केभिनको नाममा रहेको राहदानी प्रयोग गरी सुरक्षित तवरले यहाँ आएको प्रहरी
अधिकारीहरुले बताएका छन्। सुरुमा २०६३ सालमा नेपाल आएका स्ट्यामरले एक वर्षसम्म कास्कीको गन्डकी स्कुलमा पढाएको प्रहरीले बताएको छ।
पोखरामा नै उनले लक्ष्मी थापासँग बिहे पनि गरेका थिए। लक्ष्मीलाई बिहे गरी उनले अमेरिका लगेका थिए।
लक्ष्मीले ग्रिनकार्ड पाएपछि आफूलाई छाडेको उनले बताएका थिए। दोस्रो विवाह गर्न उनी पुनः नेपाल आएको हुनसक्ने प्रहरीले अनुमान गरेको छ। अमेरिकी दुतावासले स्ट्यामरलाई बुझाउन आग्रह गरे पनि कुटनीतिक कारण देखाउँदै अध्यागमन विभागले मानेन।