तस्विरः पिजे क्लब
दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन (सार्क) १८औंँ शिखर सम्मेलनको उद्घाटनसत्र झैंँ समापनसत्र पनि विविध रोचक प्रसङ्गका साथ सम्पन्न भएको छ ।
आकर्षक बनाइएको राष्ट्रिय सभागृहमा आठै सदस्य मुलुकका राष्ट्राध्यक्ष/सरकार प्रमुखको प्रवेश र बाहिरिएका दृश्य जति हेर्नलायक थियो, समयअनुसार त्यसलाई व्यवस्थापन र सुरक्षित बनाउनु आयोजक मुलुकलाई उत्तिकै चुनौतीपूर्ण थियो ।
समग्र सम्मेलनलाई नै विशेष स्मरणीय बनाउने गरी समापनसत्रमा भारतीय प्रधानन्त्री नरेन्द्र मोदी र पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री नवाज सरिफले हात मिलाएपछि उत्साहको वातावरण पैदा भयो । सम्मेलनको सुरुआतदेखि नै मोदी र सरिफबीचको सम्बन्ध मित्रवत् हुन्छ कि हुँदैन भनेर उत्सुकतापूर्वक हेरिएको थियो ।
सम्मेलनको दोस्रो दिन आज बिहान काभ्रेको धुलिखेलमा भएको विश्रामका अवसरमा दुवै प्रधानमन्त्रीले हात मिलाएको भन्ने समाचारले राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यममा निकै चर्चा पाएको थियो । दुई देशका प्रधानमन्त्रीको मिलनलाई लिएर सार्क सदस्य राष्ट्र मात्र नभई पर्यवेक्षक राष्ट्रले पनि उत्तिकै चासो लिएका थिए ।
समापनका अवसरमा भने दुई देशका प्रधानमन्त्रीले हात मिलाउनाका साथै आपसमा निकै सौहार्द्रपूर्वक भलाकुसारी पनि गर्नुभयो । मोदीले त्यतिबेला सरिफको काँधमा थुम्थुम्याउँदा सभाकक्ष ताली र खुसीका स्वरले गुञ्जायमान भयो । समापनको सो दृश्यले आठै सदस्य राष्ट्रबीच एकापसमा भाइचारा, मेलमिलाप र सद्भावका साथ सम्मेलन सम्पन्न भएको स्पष्टै भयो ।
समापनमा कसको कति सम्बोधन
समापन समारोह निर्धारित समयभन्दा झन्डै आधा घन्टा ढिला सुरु भयो । समापन समारोह औपचारिक रुपमा अपराह्न ४ बजे सुरु भएर ४ः२२ मा सम्पन्न हुने तय भए पनि समापन समारोह ४ः२८ मा नेपाली राष्ट्रिय गान बजाएर सुरु भयो ।
अठारौँ शिखर सम्मेलनको अध्यक्षता गर्नुभएका प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालाले एक मिनेटपछि (४ः२९) मा समापन समारोह सुरु गर्नुभयो । सार्क ऊर्जा व्यापार सम्झौतामा आठै सदस्य राष्ट्रबीच हस्ताक्षर भयो । आगामी सम्मेलनको आयोजक राष्ट्रको हैसियतले पाकिस्तानी प्रधानमन्त्री सरिफले सम्बोधन गर्नुभयो । सामूहिक तस्बिर खिंचेर करिब पाँच बजे (४ः५९) बजे सम्मेलन सम्पन्न भयो ।
सम्मेलनस्थलका दृश्य
सम्मेलनस्थल राष्ट्रिय सभागृहभित्र मुख्य मञ्चमा आठ सदस्य राष्ट्रका प्रमुख बस्ने कुर्सी राखिएको थियो । दायाँतर्फ पोडियम, देब्रेपट्टि सार्कका महासचिव अर्जुनबहादुर थापा, मुख्य मञ्चको दायाँबायाँ सार्कसहित आठ सदस्य राष्ट्रका रङ्गीचङ्गी झन्डा राखिएका थिए ।
मञ्चको अगाडि नेपालका दुई झन्डा राखिएका थिए । त्यसका माथि सार्कको ठूलो प्रतीकचिह्न थियो भने त्यसका माथि ‘शान्ति र समृद्धिका लागि गहन सम्मिलन’ भन्ने नारा लेखिएको थियो । मुख्य मञ्चलाई रङ्गीचङ्गी फूलमालाले सजाएर निकै आकर्षण बनाइएको थियो ।
मञ्चको दायाँपट्टि मञ्चमा पर्यवेक्षक बस्ने स्थान थियो । मञ्चको अगाडि आठ सदस्य राष्ट्रका विदेशमन्त्रीको आसनस्थान थियो । त्यसमाथि विभिन्न देशबाट आएका प्रतिनिधि र अगाडिको देब्रे स्थानमा प्रथम महिला बसेका थिए। त्यसभन्दा माथिल्लो स्थानमा सभामुख सुवासचन्द्र नेम्वाङ, पूर्वप्रधानमन्त्री झलनाथ खनाल, माधवकुमार नेपाल, शेरबहादुर देउवा, पुष्पकमल दहाल, डा बाबुराम भट्टराई, लोकेन्द्रबहादुर चन्द र सूर्यबहादुर थापा तथा मन्त्रिपरिषद्का पूर्वअध्यक्ष खिलराज रेग्मी थिए।
सबैभन्दा माथि दलका नेता, पूर्व मन्त्रीलगायतले आसन गरेका थिए।सम्मेलन चलिरहेका समयमा चराचुरुङ्गीको आवाजले सम्मेलनस्थललाई सुनमा सुगन्ध थपिदिएको थियो ।
अतिथिलाई स्वागत
उद्घाटन र समापन समारोह दुवै अवसरमा प्रधानमन्त्री सुशील कोइराला र प्रथम महिला सुजाता कोइरालाले सबै अतिथिलाई स्वागत गरेका थिए। सम्मेलनस्थलमा रहेको मुख्यद्वारदेखि नै सार्क सदस्य राष्ट्रका सदस्यलाई वर्णानुक्रमअनुसार अफगानिस्तान, बङ्गलादेश, भुटान, भारत, नेपाल, माल्दिभ्स, पाकिस्तान र श्रीलङ्काका राष्ट्र तथा सरकार प्रमुखले आआफ्नो स्थान आसन गरे।
सम्मेलनस्थलको सौन्दर्य
शिखर सम्मेलनस्थल रहेको सभागृहको चोला नै फेरिएको थियो । पाहुनाका स्वागतका लागि पानीको सुन्दर फोहराले सम्मेलनस्थल निकै आकर्षक थियो । सम्मेलनको उद्घाटन र समापन समारोहमा भृकुटीमण्डप, पुतलीसडक, सिंहदरबारलगायत स्थानमा कडाइका साथ सुरक्षा व्यवस्था मिलाइएको थियो । त्यस समयमा यातायातको साधन र सर्वसाधारणलाई समेत सुरक्षाका कारण आवतजावतमा रोक लगाइएको थियो ।
सार्क राष्ट्रध्यक्ष/सरकार प्रमुखका व्यस्तता
बिहानदेखि नै सार्क सदस्य राष्ट्रका राष्टा«ध्यक्ष/सरकार प्रमुख बिहान ८ बजे सोल्टी होटलबाट विशेष सुरक्षाका साथ अन्तर्राष्ट्रिय त्रिभुवन विमानस्थलबाट नेपाली सेनाको विशेष हेलिकप्टरबाट विश्रामका लागि काभ्रेपलाञ्चोकको धुलिखेल गएका थिए।
बिहान ९ः१५ मा प्रधानमन्त्री कोइराला र १०ः१५ मा सबै देशका राष्ट्राध्यक्ष/सरकार प्रमुख धुलिखेल पुगिसकेका थिए। त्यहाँ उनीहरू करिब साढे चार घन्टा रहे। त्यसपछि आठै सदस्य राष्ट्रका राष्ट्राध्यक्ष/सरकारप्रमुख सोल्टी होटलमा पुगेर केही समय आराम गरी समापनस्थलमा अपराह्न ३ः४० देखि ४ः२१ बजेसम्म पुगिसकेका थिए।
समापनका अवसरमा सबैभन्दा पहिला भुटानका प्रधानमन्त्री छिरिङ तोब्गे र पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री सरिफ सम्मेलनस्थल पुगेका थिए। त्यसपछि बङ्गलादेशका प्रधानमन्त्री शेख हसिना, भारतीय प्रधानमन्त्री मोदी, माल्दिभ्सका राष्ट्रपति अब्दुल्ला यामिन गैयम र सबैभन्दा अन्तिममा श्रीलङ्काका राष्ट्रपति महिन्द राजपक्ष ४ः२१ बजे पुगेका थिए।
प्रथम महिला भक्तपुरमा
सदस्य राष्ट्रबाट सम्मेलनका अवसरमा आएका प्रथम महिलाहरूको अगुवाइ नेपालका प्रथम महिला कोइरालाले गरेकी थिइन्।आज उनीहरू सांस्कृतिक सहर भक्तपुर पगेका थिए।
सामूहिक छायाङ्कन
समापनका अवसरमा सम्मेलनस्थल आउने सबै राष्ट्राध्यक्ष/सरकार प्रमुखको स्वागत गर्ने क्रममा प्रधानमन्त्री सुशील कोइराला र प्रथम महिला कोइरालाले अन्य सात राष्ट्रका प्रमुखसँग छुट्टाछुट्टै तस्बिर लिए।
सम्मेलनको उद्घाटन र समापनका दुवै अवसरमा आठै राष्ट्राध्यक्ष/सरकार प्रमुखहरू सामूहिक तस्बिर खिँचेर हातमा हात मिलाउँदै सन् २०१६ मा पाकिस्तानको इस्लामावादमा हुने १९औँ सार्क सम्मेलनमा भेट्ने वाचा गर्दै छुट्टिए। रासस
