सोलिडारिटी फर डा. गोविन्द केसी अलाइन्सले शुक्रबार साँझ यहाँ आयोजना गरेको नागरिक सांसद अन्तरसंवाद कार्यक्रममा सांसद श्याम श्रेष्ठले व्यवस्थापिका संसदभित्र तीन किसिमका सांसद चित्रण गरेका छन्।
हालै संसदमा दर्ता भएको अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग र प्रमुख आयुक्त लोकमानसिंह कार्कीबारेको सार्वजनिक महत्वको प्रस्ताव र डा. गोविन्द केसीले उठाएका मागका विषयमा छलफल चलिरहेको थियो। त्यसक्रममा आफ्नो बोल्ने पालो आएपछि सांसद श्रेष्ठले तीन किसिमका सांसदको चित्रण गरेका थिए।
ग्रेड नै छुट्याएर उनले ‘ए’, ‘बी’ र ‘सी’ किसिमका सांसद रहेको बताए। श्रेष्ठका अनुसार ‘ए’ वर्गमा ‘मलाई पार्टीले जागिर दिएको हो, त्यसको सोझो गर्नुपर्छ’ भन्ने सांसद पर्छन्। त्यस्तै ‘बी’मा ‘हैन मैले बोल्नुपर्छ, मेरो चेत छ, तर, पार्टीको ह्वीप लाग्ला नबोलौं’ भन्ने छन् र ‘सी’ वर्गमा ‘जे पर्ला पर्ला बोली छाड्छु’ भन्ने किसिमका सांसद छन्।
उनले आफूलाई ‘सी’ वर्गमा राखेका छन्। र, अहिले ‘सी’ वर्गका सांसदको उपस्थिति विस्तारै बाक्लिन थालेको श्रेष्ठले बताए।
ढिलै भए पनि अख्तियार प्रमुख लोकमानसिंह कार्कीमाथि सार्वजनिक रुपमा छलफल सुरू भएको भन्दै सांसद श्रेष्ठले एउटा प्रक्रियाको थालनी भएको बताए। संसदको सुशासन तथा अनुगमन समिति र बाहिरका सांसदको उल्लेख्य सहभागिता रहेको कार्यक्रममा श्रेष्ठले लोकमानको नियुक्ति नै ‘महाभूल’ भएकाले लज्जित हुनुपरेको बताए।
उनले अहिले कार्कीबारेका विषय प्रमाणसहित आउने गरेकाले डराउनु नपर्ने बताए। ‘म संसदभित्र र बाहिर खुला रुपमा बोल्न तयार छु,’ श्रेष्ठले भने, ‘सुशासन समितिले एउटा प्रक्रियामार्फत थालनी गरेको छ, यदि त्यसबाट भएन भने प्रस्तावमार्फत संसदमा कुराकानी थाल्छु।’ श्रेष्ठ, सांसद धनराज गुरूङ र गगन थापाले उक्त प्रस्ताव दर्ता गराएका थिए।
चिकित्सा क्षेत्रमा नांगो हस्तक्षेप आरोप लागेपछि कार्कीमाथि सार्वजनिक रुपमा टिप्पणी हुने क्रम बढेको छ। उनको नियुक्तिदेखि अख्तियारमा रहँदा गरिरहेको भूमिका भ्रष्टाचार नियन्त्रणउन्मुख नभएर भ्रष्टाचारलाई प्रोत्साहन गरेको आरोप लागिरहेको छ।
कार्यक्रममा सांसदहरूले लोकमानका विषयमा खुलेर बोले, खुलेर संसदमा कुरा उठाउने हिम्मत रहेको बताएका छन्। निर्वाचन क्षेत्रविकास रकम दुरूपयोग गर्ने गरेको आरोपमाथि खुला तरिकाले बोल्दै सांसद रामहरि खतिवडाले त लोकमानलाई चुनौती नै दिएका छन्।
‘म खुला रुपमा च्यालेन्ज गर्छु, मैले कहीँ कतै अख्तियार दुरुपयोग गरेको रहेछु भने छानविन गरेर कारबाही गर्दा हुन्छ,’ खतिवडाले भने।
उनले एन्फाका पूर्व अध्यक्ष गणेश थापालाई ५८ करोड जरिवाना भ्रष्टाचार गरेको आरोप लागेर पनि अख्तियारबाट फाइल फिर्ता हुनुजस्तो बिडम्बना पनि देखिएको सुनाए। ‘संसारमा यस्तो पद्दति हुँदो रहेछ,’ खतिवडाले भने। उनले आफू संसदमा रहेर अख्तियारमाथि लागेका आरोपबारे छलफल गर्न तयार रहेको बताए।
सांसद धनराज गुरूङले सुशासन समितिले हतारमा उपसमिति गठन गरेर भूल गरेको बताए। उनले सुशासन समितिले बोलाउनेवित्तिकै कार्कीलाई बोल्न गाह्रो हुने के भएको भन्दै उनलाई ठिक भएपछि बोलाउनुपर्नेमा हतारमा उपसमिति गठन गरिएको बताए। ‘म भएको भए अर्को सात दिनपछि बोलाउँ भनेर निर्णय गराउँथेँ,’ उनले भने, ‘लोकमान घाँटीका बिरामी रहेछन्, अरु आयुक्तको चाहिँ के जिब्रो, मुख खराब भएको थियो?’
उनले एन्फाको भ्रष्टाचार र सुन तस्करीमा नेपाल प्रहरीको नक्कली सुराकी काण्डको अडियो प्रमाणसहित ल कारबाही गर भनेर पठाउँदा पनि कारबाही नभएकोतर्फ आक्रोश पोखे। ‘दुहुनो गाई, लखर–लखर घरमै अख्तियार आई’ जस्तै हो अहिले,’ उनले भने, ‘बेथिति, विसंगतिविरूद्ध अब सुशासनको बाटो रोजिन्छ, आफ्नो विवेक बन्धकमा राखिँदैन।’
सांसद रबिन्द्र अधिकारीले अख्तियार दुरुपयोग रोक्नुपर्ने निकायले दुरुपयोग बढाएको भन्दै त्यसमाथि खुला रुपमा छलफल हुनुपर्ने बताए। अख्तियारले आफ्नो कामकारबाही गर्ने सिलसिलामा भएका दुरुपयोगबारे अनुसन्धान प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्ने उनले बताए। ‘राम्रो कुरा छ, सुशासन समितिले अनुसन्धान गरेर ल्याउनुपर्छ, यसबारे जमेर छलफल गराउनुपर्छ,’ उनले भने, ‘यो कुरालाई अगाडि बढाउन म तयार छु।’
उनले निर्वाचन क्षेत्रविकास कोषको रकमबारे हजारपटक परीक्षण गर्न आफू तयार भएको बताए। उनले यदि दुरुपयोग गरेको भेटिए राजनीति छोड्ने, सांसद पदबाट राजीनामा गर्ने बताए।
सांसद गगन थापाले संसदभित्र छलफल चलाउन नपाउनु दुःखदायी भएको बताउँदै आफूलाई ठूलो असन्तुष्टि रहेको बताए। ‘संसदमा आफूलाई लागेको कुरामा छलफल गर्न नपाइने, पार्टीको स्वीकृति लिनुपर्ने, संसदको बिजनेश यही हो?,’ उनले प्रश्न गरे। सांसद थापाले अहिलेको संसदीय अभ्यासमाथि प्रश्न उठाएका छन्। संसदमा नियमित प्रश्नोत्तर हुनुपर्नेमा सबै कुरा दलीय भागबण्डामा दलले मिलाउने गरेको भन्दै सांसदको अस्तित्व नै नरहेकोजस्तो देखिएको बताए।
उनले लोकमानलाई नियुक्ति नगर्न आफूहरू दबाब दिन जाँदा अघिल्लो दिन पार्टी सभापतिले बचन दिएको, राष्ट्रपतिले बचन दिएको तर एकाएक भोलिपल्ट उनै कार्की नियुक्त भएको भन्दै आश्चर्य व्यक्त गरे।
उनले संसदीय पद्दति सुधानुपर्ने बताउँदै अख्तियारका विषयमा संसदमा खुला छलफल हुने र त्यहाँ आफ्नो भूमिका रहने बताए।
सांसद अमनलाल मोदीले निःस्वार्थ तरिकाले आफूहरू राष्ट्रिय हितमा काम गर्न तयार रहेको बताए। उनले अख्तियारका कामकारबाहीका विषयमा छानविन समिति गठन भएको र त्यसले बुझाएको प्रतिवेदनका आधारमा कारबाहीका लागि सिफारिस गर्न सकिने बताए। कार्यक्रममा सांसद आशा कोइराला, भीमसेनदास प्रधान, प्रकाश पौडेललगायतले अख्तियारका कामकारबाही सम्बन्धमा प्रमाणसहित अहिले उठेका सवालमा संसदभित्र छलफल हुनुपर्ने बताए। उनीहरूले सभामुखले चाहेको खण्डमा मात्र त्यो सम्भव रहेकाले सभामुखलाई दबाब दिनुपर्ने बताए।