पश्चिम बंगालकी मुख्यमन्त्री ममता बेनर्जीले छुट्टै गोर्खाल्यान्ड राज्यको माग गर्दै जारी अनिश्चितकालीन आम हडताल ७२ घन्टाभित्र फिर्ता लिन दिएको चेतावनीको समय घर्किंदै जाँदा दाजिर्लिङमा राजनीतिक संकट गहिरिँदै गएको छ ।
सिलिगुडीमा शनिबार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा बेनर्जीले मंगलबारभित्र आम हडताल फिर्ता नलिए कानुनअनुसार कारबाही गर्ने चेतावनी दिएकी थिइन् । ‘हामीले सहनुसम्म सहिसक्यौं, अब जस्तोसुकै कडा कदम चाल्न पनि हामी तयार हुनेछौं,’ बेनर्जीले बंगाललाई विभाजित गर्ने खेल नखेल्न भारतीय केन्द्र सरकारलाई पनि चेतावनी दिइन्, ‘एक सिटका लागि केन्द्रले राजनीति नखेलोस् ।’
दार्जिलिङ क्षेत्रबाट लोकसभामा एक सदस्य चुनिन्छन् । भाजपाका पूर्वनेता जसवन्त सिंहले गत लोकसभा निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेदवारका रुपमा दार्जिलिङबाट जितेका थिए । आफूले जिते छुट्टै गोर्खाल्यान्डको माग उठाउने वचन दिएपछि सिंहलाई आन्दोलनरत गोर्खा जनमुक्ति मोर्चाले समर्थन गरेको थियो । सिंहले तेलंगनालाई छुट्टै राज्य दिएर त्योभन्दा पुरानो र जायज गोर्खाल्यान्डको मागमाथि अन्याय गरेको बताएका छन् । छुट्टै राज्य गोर्खाल्यान्ड मागको नेतृत्व गर्दै आएको गोर्खा जनमुक्ति मोर्चाका अध्यक्ष विमल गुरुङले पश्चिम बंगाल सरकारको धम्कीका अगाडि नझुक्ने बताएका छन् । राज्य सरकारले कफ्र्यू लगाएरै भए पनि स्थिति नियन्त्रणमा लिने चेतावनी दिइरहेका बेला गुरुङले ‘जनकफ्र्यू’को जवाफ फर्काएका छन्, ‘आवश्यक परे गोर्खाल्यान्ड क्षेत्रका जनताले घरबाट ननिस्किएर ‘जनकफ्र्यू’ लगाउनेछन् ।’
जसवन्त सिंहले गोर्खाल्यान्डले चारवटा अन्तर्राष्ट्रिय सीमा नेपाल, चीन, भुटान र बंगलादेश छुने भएकाले यसलाई बेग्लै राज्य बनाउनु भारतको सुरक्षा रणनीतिका लागि पनि आवश्यक रहेको जिकिर गरेका छन् ।
मोर्चा पश्चिम बंगाल सरकारसँग वार्ता नगर्ने र राज्य सरकार ‘गोर्खा टेरिटोरियल एड्मिनिस्ट्रेसन (जिटिए)’ मा नयाँ नेतृत्व स्थापना गर्ने दिशातर्फ अघि बढेपछि दार्जिलिङमा तनाव झनै चुलिएको छ । गोर्खाल्यान्ड स्थापनाको मागलाई पुनः बढाउँदै जिटिएका मुख्य कार्यकारी गुरुङले साउन १५ गते पदत्याग गरेका थिए । राज्य सरकारले जिटिएका दोस्रो वरियतामा रहेका पूर्वकर्नेल रमेश आलेलाई मुख्य कार्यकारीको पद सम्हाल्न अनुरोध गरेको थियो । गुरुङ निकट आलेले जिटिएको नेतृत्व लिन अस्वीकार गरेका छन् । मंगलबारसम्ममा आलेले नेतृत्व नलिए जिटिएका सदस्य तथा लोकप्रिय गायक दुर्गा खरेल मुख्य कार्यकारी बनाउने तयारी राज्य सरकारले गरेको छ । खरेल ममता बेनर्जीको तृणमुल कांग्रेसका कानुनी सल्लाहकार हुन् । उनले आफ्ना दाइ बद्री खरेलसँग मिलेर गाएको ‘बोलाउँ भने तिमीलाई बात लाग्ने डर’ गीत निकै लोकप्रिय छ ।
मोर्चाले भने गोर्खाल्यान्ड राज्यको माग थप चर्काउँदै लैजाने रणनीति बढाएको छ । दसौं हजारको आमसभालाई कालिम्पोङमा सोमबार सम्बोधन गर्दै गुरुङले राज्य सरकारले जबर्जस्ती गरे हिंसा भड्किनसक्ने चेतावनी दिए, ‘प्रजातान्त्रिक हिसाबले हामी आफ्नो माग अघि बढाउँछौं, यदि राज्य सरकारले दमन गर्न खोज्यो भने हिंसा भड्कन सक्नेछ । छुट्टै गोर्खाल्यान्डको सवालमा अब राज्य सरकारसँग वाता नगर्ने पनि गुरुङले बताए । ‘गोर्खाल्यान्ड प्राप्तिका लागि केन्द्रीय सरकारसँग भने हामी वार्ता गर्नेछौं,’ उनले भने ।
दुई हप्ताअघि आन्ध्र प्रदेशको तेलगांना क्षेत्रलाई भारतको २९ औं राज्यका रुपमा मान्यता दिएपछि छुट्टै गोर्खाल्यान्ड राज्यको माग पुनः चर्केको हो । दुई वर्षअघि मात्र गोर्खा मुक्ति मोर्चा, पश्चिम बंगाल सरकार र केन्द्रीय सरकारबीच सहमति भएर जिटिए गठन भएको थियो । मोर्चाले गोर्खाल्यान्डभन्दा कान्छो छुट्टै तेलगांना राज्यको माग स्वीकार गरेर आफूहरूमाथि अन्याय गरेको दाबी गरेको छ । तस्विर सौजन्य विमल गुरुङ
