नेकपा एमालेका बरिष्ठ नेता एवम् पूर्वप्रधानमन्त्री झलनाथ खनालले संबैधानिक राजनीतिक संबाद तथा सहमति समितिले संविधानसभामा पठाएको प्रतिवेदन कुनै पनि हालतमा फिर्ता हुन नदिने र प्रक्रियामा गएर माघ ८ गते नै संविधान जारी गर्ने अठोट ब्यक्त गरेका छन ।
रिपोर्टर्स क्लब नेपालले आईतवार आयोजना गरेको साक्षात्कारमा नेता खनालले भने–‘संसारमा कतैपनि सर्वसहमतिको संविधान बनेको छैन, सबै विवादित विषयहरुमा सहमति सम्भव छैन । गणतन्त्र, संघीयता र धर्मनिरपेक्षता नचाहनेहरु पनि संविधानसभामा छन । हामी सबैको सम्मान गर्छौ त्यसैले अब प्रक्रियाबाट संविधान जारी गर्नुको विकल्प छैन ।’
खनालले धर्मनिरपेक्षता, गणतन्त्र र संघीयताको पक्षमा अहिलेको संविधानसभामा दुई तिहाई बहुमत भएकोले प्रक्रियाबाट भएपनि संविधान जारी गर्नु पर्नेमा जोड दिदै सिंगो संविधानसभाले माघ ८ गतेभित्र संविधान जारी गर्ने प्रतिबद्धता ब्यक्त गरेकोले अब माघ ८ गतेलाई लक्ष्मण रेखा मानेर एमाले प्रतिबद्धताबाट एक ईन्च पनि पछि नहट्ने स्पष्ट पारे ।
उनले चेतावनी दिदै भने–‘अब प्रक्रियाबाट संविधान बन्नु पर्छ । सहमति नभए दुई तिहाई बहुमतबाट अघि बढ्छौ । यो एमालेको बरिष्ठ नेता झलनाथ खनालले बोलेको कुरा हो । अवरोध गर्नेको प्रतिकार गर्छौ । मुलुकलाई झारेटाकुरे राज्य बनाउने कुरा मान्दैनौ ।’
खनालले एक महिनाभित्रै संविधान जारी गर्न सक्ने स्पष्ट पार्दै बालुवाटारमा भएको तीन दलको बैठकबाट एमाओवादी नेताहरु‘ हामीलाई पेल्न खोज्नु भयो’ भन्दै एक्कासी उठेर गएको जानकारी दिदै एमाओवादीको १० वर्षको जनयूद्ध देखिसकेकोले १९ दलको सडक आन्दोलनको कुरा नगर्न सञ्चारकर्मीहरुलाई सुझाव दिए ।
उनले भने–‘हामीले जनयुद्ध देख्यौं, मधेश आन्दोलन देख्यौं त्यसैले उनीहरुले यो गर्छौ त्यो गर्छौ भनेर अब हावादारी धम्कीबाट जनता डराउने पक्षमा छैनन, त्यसकोवारेमा उनीहरुले जानेहुन्छ । दलहरुको धारणामा बहस नगरेसम्म सहमति हुँदैन । यसरी उठेर हिडेर बार्ता हुन सक्दैन, सहमतिको लागि बहस गर्नुपर्छ । म अझै बार्ताको लागि आब्हान गर्छु ।’
उनले संघीयताको नाममा मधेस र पहाडलाई कुनै पनि हालतमा छुट्टयाउने नदिने भन्दै त्यस्तो दुष्प्रयासको विरुद्धमा सम्झौता नगरी आफ्नो पार्टी लड्ने चेतावनी दिए । ‘‘पहाड र मधेशलाई छुट्याउने काम नगर्नुहोस, यो राष्ट्रनिर्माणको लागि नेपालीहरुको धेरै गर्दनहरु काटिए, यदि पहाड र मधेशलाई छुट्याईयो भने नेपाल आमालाई काटेर दुई टुक्रा बनाए सरह हुनेछ, त्यसैले हामीलाई अमान्य छ,–खनालले आक्रोश पोखे ।
माघ ८ भित्रै संविधान जारी गर्ने पक्षमा संविधानसभामा दुई तिहाई बहुमत रहेकोले संविधान जारी हुने भन्दै जातीय राज्य खोज्नेहरु प्रतिगामि भएको टिप्पणी गरे ।
खनालले नेपाल आमाको छार्ती चिरा चिरा पार्ने गरी समग्र मधेस एक प्रदेश हुनै नसक्ने ठोकुवा गर्दै माघ ८ गते अघि सरकार र राष्ट्रपति परिवर्तनको कुरा नगर्न सबैलाई आग्रह गरे । उनले भने– ‘दुई तिहाई बहुमत भएको सरकार यो नै राष्ट्रिय सरकार हो । अहिले हाम्रो ध्यान संविधान जारी गर्नेमा छ, सरकारले भ्रष्टाचार गरेको छ कि छैन अहिले हाम्रो ध्यान त्यतातिर छैन ।
एमाओवादीले सहि बाटो लिन नसक्दा पहिलो संविधानसभाले मृत्यूबरण गरेकोले दोस्रो संविधानसभामा पुनः त्यही नियती दोहर्याउन नदिने स्पष्ट पार्दै उनले सबै दलले एक वर्षभित्र संविधान दिने प्रतिवद्धता गरेकोले अबको एक महिनाभित्र को संविधान दिन चाहन्छ र को चाहँदैन भन्ने कुारको उदाङ्ग हुने ठोकुवा गरे । उनले भने–‘यो एक महिनामा सबैको असली रुप देखिन्छ । यो अग्निपरिक्षाको घडीसमेत हो । ’
खनालले आफू धेरैपछि रिपोर्टर्स क्लबमा आएर बोलेको स्मरण गर्दै यहाँ बोलेपछि केही तरङ्ग पैदा हुने समेत दाबी गरे । उनले भने–‘यहाँ आएर नेताले बोल्दा मुलुकले निकास पाएको छ ।’
