पशुबलि रोक्न आदेशको माग गर्दै परेको रिटमा सर्वोच्च अदालतले यसलाई व्यवस्थित गर्न आदेश दिएको छ।
न्यायाधीश गोविन्द प्रसाद उपाध्यायको एकल इजलासले यसलाई व्यवस्थित गर्न स्थानीयलाई ध्यानाकर्षण गराउन भन्दै सोमबार विपक्षीका नाममा अन्तरिम आदेश गरेको हो।
‘यस अदालतले थप आदेश गर्नु भन्दा ती कानूनहरु प्रतिकुल कुनै काम नहोस भन्ने कुरामा स्थानीय सबै र प्रशासन, प्रहरीआदिले तत्परता देखाउनु आवश्यक हुने हुँदा ती ऐन कानूनलाई मध्यनजर राखी गढीमाई
मेलाको व्यवस्थापन गर्न का लागि विपक्षीहरुको ध्यानाकर्षण गराउनु भनी यो अन्तरिम आदेश जारि गरेको छ।’
रिट निवेदक अधिवक्ता अर्जुन कुमार अर्यालले पशु वलिले गर्दा मानिसको स्वास्थ्य र गढीमाईवरिपरिको वातावरण समेत दुषित हुने जिकिर गर्दै त्यसलाई रोक्न माग गरेका थिए।
सर्वोच्च अदालतको आदेशमा रोक्न नहुने भनेर सिधै नभने पनि व्यवस्थापन गर्न ध्यानाकर्षण गराउन दिएको आदेशले पशुबलीलाई ग्रीन सिग्नल दिएको छ।
निवेदकले उठाएका विषयहरुलाई पशुसेवा ऐन, पशु वधशाला लगायतका ऐनले सम्बोधन गरेको भन्दै आफुले केही गर्न नपर्ने सर्वोच्चको आदेशमा उल्लेख छ।
पशु बलिको विकल्पमा फुल प्रसाद चढाउने व्यवस्था गर्न आदेश दिन माग गर्दै अधिवक्ता आर्जुन कुमार अर्याल र काठमाडौँ, गौशाला बस्ने सरोज कुमार न्यौपानेले बिहिबार सर्वोच्चमा रिट दायर गरेका गरेका थिए।
गढीमाईमा हुने पशुवलीले वातावरणलाई दुषित पार्ने र आफ्नो स्वच्छ वातावरणमा बाँच्न पाउने मौलिक हक कुण्ठीत हुने भएकोले त्यसलाई रोक्न आफुहरु अदालत आएको रिट निवेदकले उल्लेख गरेका थिए।
गर्भवती,रोगी पशुहरुको कुनै पर्वाह नगरी, पशुहरुलाई दानापानी समेत खान नदिई अत्यन्तै वरवरता पूर्वक पशुहरुलाई बलि दिइने हुँदा मेला हेर्न जानो बालबच्चा मा त्यो दृश्यले अपराधिक मानसिकता पैदा गर्ने जिकिर गरिएकोे थियो।
‘आम मानिसहरुप्रति आपराधिक चिन्तन चरित्र विकशित भई समाजमा नकारात्ममक प्रभाव समेत पर्ने भएकाले लाखौँ पशुहरुको वली नगर्न नगराउनु भनि विपक्षीहरुको नाममा अन्तरिम आदेश गरी पाउँ' रिटमा माग गरिएको थियो।
पाँचवर्षमा मनाईने गढीमाई मेलामा पाँचैलाख जति पशुबली दिइने गरेको पनि रिट निवेदकको दावी छ।
‘सनातन हिन्दु वैदिक दर्शनको दृष्टिमा समेत बलि दिनुलाई महापाप मानिन्छ, रिटमा भनिएको छ, ‘यसले सनातन हिन्दु वैदिक दर्शनको मर्ममा प्रहार गरी हिन्दूधर्म समेतलाई विकृत बनाउने आशंका समेत श्रृजना गरिदिएको छ।’
हरेक पाँच वर्षमा मनाईने गढीमाई मेला यही मंसीर ११ गतेबाट सुरु हुदैँ छ। गढीमाई मेलाको परम्परा झण्डै २ सय वर्ष मात्र पुरानो मानिन्छ। एकजना स्थानिय भुमीपतिलाई तत्कालीन मकवानपुरका राजाले बन्धक बनाएका थिए। बन्धक भुमिपतिले सपनामा गढीमााई मन्दिरमा रगत चढाए सबै कुरा ठिकठाक हुने देखेका थिए। सपनामा अनुुसार उनले गढीमाईमा गई आफ्नै शरिर पाँचठाउँमा खोपेर रगत चढाएको र त्यही समय देखि हरेक पाँचवर्षमा गढीमाई मेला गरिदै आएको जनविश्वास छ।
रिट निवेदकले नेपाल सरकार,वातावण तथा विज्ञान मन्त्रालय गढीमाई मेला आयोजक समिति र गढीमाई मन्दिर व्यवस्थापन समितिलाई विपक्षी बनाएका थिए। अर्यालबाहेक, सभासद् राज्यलक्ष्मी गोल्छाले पनि गढीमाई रोक्न रिट दिएकी थिइन्।
