नेपाल सरकारले भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई जनकपुर, लुम्बिनी र मुक्तिनाथको भ्रमण रद्द नगर्न आग्रह गरेको छ।
शुक्रबार बिहान भारतीय राजदूत रञ्जित रेमार्फत सरकारले सो अनुरोध गरेको हो।
भारतीय राजदूत रेलाई उपप्रधानमन्त्री वामदेव गौतमले प्रधानमन्त्री मोदीको जनकपुरस्थित १२ बिघामा सम्बोधन गर्ने ईच्छा भए, त्यही अनुसार सरकारले सुरक्षा व्यवस्था मिलाउने जानकारी पनि गराएका छन्। राजदूत रेलाई गौतमले जानकी मन्दिरमा नागरिक अभिनन्दन गर्ने कुरा दुवै देशका अधिकारीहरु बीचको छलफलमा तय भएको पनि स्मरण गराए।
'मोदीको १२ बिघामा सम्बोधन गर्ने इच्छा भएको भए हामीले त्यसको जानकारी कहिल्यै पनि पाएनौँ,' सरकारका उच्च अधिकारीले सेतोपाटीसँग भने, 'किन भारतले हामीसँग सल्लाह नै नगरी भ्रमण एकाएक रद्द गर्यो त्यो पनि थाहा भएन।'
मोदीको काठमाडौं बाहिरको भ्रमण रद्द हुँदा नेपालले पर्यटकीय र धार्मिक स्थलहरुको भारतमा प्रवर्धनको ठूलो अवसर गुम्ने ठहर गर्दै उनलाई जनकपुर, लुम्बिनी र मुक्तिनाथका भ्रमण जारी राख्न अनुरोध गर्ने निर्णयमा सरकार पुगेको हो।
जनकपुरमा मोदी भ्रमणको संयोजन गर्ने जिम्मा पाएका भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्री बिमलेन्द्र निधिले पनि सेतोपाटीसँग कुरा गर्दै मोदीको जनकपुर भ्रमण जारी राख्न सरकारले प्रयास गरिरहेको बताए, 'हामी अझै पनि उहाँको जनकपुर भ्रमण रद्ध नहोस भनेर सरकारी तहमा प्रयास गरिरहेका छौ।'
भारतीय राजदूत रेले गृहमन्त्रीसँगको छलफल पछि रिपोटर्स क्लवमा बोल्दै प्रधानमन्त्री मोदीको काठमाडौं बाहिरको भ्रमण रद्ध भएको जानकारी आफूलाई थाहा नभएको बताए। उनले भ्रमण रद्द भएको बारे नेपाली मिडियाबाट थाहा पाएको र दिल्लीमा परराष्ट्र मन्त्रालयसँग बुझेर मात्र मोदीको भ्रमणको सम्पूर्ण कार्यक्रमबारे जानकारी दिने बताए।
भारतले किन अकस्मात र एकपक्षीय रुपमा रद्द गर्यो मोदीका काठमाडौं बाहिरका कार्यक्रम?
तयारी अघि बढिसकेको काठमाडौं बाहिरको मोदीको भ्रमण एकपक्षीय रुपमा रद्द गर्ने निर्णयमा दिल्ली किन र कसरी पुग्यो अझै यकिन छैन। औपचारिक रुपमा भ्रमण रद्द भएको जानकारी नत भारतीय पक्षले आजसम्म दिएको छ, न परराष्ट्र मन्त्रालयले नै।
जनकपुरमा मोदी जानकी मन्दिर दर्शन गर्न जाने भएपछि नेपाल-भारतका अधिकारीबीचको छलफलमा नागरिक अभिनन्दन पनि मन्दिर परिसरमै गर्ने तय भएको थियो। नेपाल पक्ष भारतमा जानकी मन्दिरको प्रचार होस् भन्ने चाहन्थ्यो भने सुरक्षाका दृष्टिकोणवाट भारतीय पक्ष पनि मन्दिरमै कार्यक्रम गराउन बढी आस्वस्त देखिथ्यो।
भारतीय पक्षले नेपाललाई औपचारिक जानकारी नै नदिई जनकपुरमा आफ्ना अतिथिका लागि व्यवस्था गरेको गाडी र होटलको व्यवस्था एकाएक रद्द गर्यो। जनकपुरमा त्यसको हल्ला फैलिसकेको थियो। त्यसपछि स्थानीय ब्यवस्थापन सम्हालेका मानिसहरुले मोदीको भ्रमण व्यवस्था संयोजक मन्त्री निधीलाई सोधे। उनलाई भ्रमण रद्द भएको थाहा थिएन। उनले पराष्ट्र मन्त्रालयमा भारत डेस्क हेर्ने सहसचिव अमृत राईलाई फोन गरे। भारतीय विदेश मन्त्रालयसँग संयोजन उनैले गर्दै थिए।
राईले मोदीको काठमाडौँ बाहिरको भ्रमण रद्द हुने जानकारी दिए। निधिले त्यसपछि भारतीय दूतावासमा सम्पर्क गरे। राजदूतसँग सम्पर्क हुन सकेन। डीसीएम प्यूष श्रीवास्तवले काठमाडौं बाहिरका भ्रमण रद्द भएको जानकारी उनलाई गराएका थिए।
त्यसपछि मात्र निधीले सार्वजनिक बक्तब्य निकालेका थिए। बक्तव्यमा उनले २२-दलीय मोर्चाले अनावश्यक विवाद झिकेर मोदीको जनकपुर भ्रमण रद्द गराएको आरोप लगाएका छन्।
'जगत् जननी जानकी माताको प्रांगणमा भारतीय प्रधानमन्त्रीको स्वागत गर्ने टुङ्गो लागि सकेको अवस्थामा एकीकृत माओवादीको नेतृत्वमा केही मधेसवादी दलहरुले गैरजिम्मेवारपूर्ण तरिकाले तयारीको विरोधमा जिल्ला प्रशासनमा गई उग्ररुपले जुलुस प्रदर्शन गरेको, ज्ञापनपत्रमार्फत समानन्तर मञ्च बनाउन र सुरक्षा घेरा तोड्ने धम्की दिएको त्यतिमात्र होइन, कुटनीतिक प्रचलनको विपरित वीरगञ्जस्थितच भारतीय काउन्सिलरको कार्यालयमा गई ज्ञापनपत्र दिएको जस्ता अवाञ्छित र अतिवादी व्यवहारले अभिनन्दन कार्यक्रम विथोल्ने चेतावनी दिएको विवादित वातावरण सिर्जना गरेको कार्यप्रति म घोर भत्र्सना गर्दछु,' उनले विज्ञप्तिमा भनेका छन्।
