तस्विरः रासस
नेपाल र भारतबीच भएको द्विपक्षीय पर्यटन प्रवर्द्धन तथा विकाससम्बन्धी समझदारीपछि पर्यटन उद्योगले ‘उल्लेख्य छलाङ' मार्ने विज्ञहरूले अनुमान गरेका छन्। यसको नेतृत्व भने नेपाली पक्षबाट हुनुपर्ने उनीहरूको भनाइ छ।
भारत छिमेकीमात्र नभई नेपालको पर्यटन क्षेत्रको विकास र प्रवर्द्धनमा बृहत भूमिका खेल्न सक्ने राष्ट्र हो। नेपाल भ्रमणमा आउने कुल पर्यटकको ४० प्रतिशतभन्दा बढी हिस्सा भारतीयले ओगट्ने गरेका छन्। उताबाट कम खर्च गर्नेदेखि बढी पैसा खर्च गर्ने गुणस्तरीय पर्यटक आइरहेका छन्। आजको नागरिक दैनिकमा खबर छापिएको छ।
बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी भारतीय पर्यटकको पहिलो रोजाइ हुने गरेको छ। भारतीय टुर अपरेटरहरूले ‘लुम्बिनीमा एक रात पनि बास नबस्ने र केही खर्च नगर्ने' गरी टुर वा ट्राभल प्याकेज बनाउने गरेका कारण भारतीय पर्यटकबाट नेपालको पर्यटन उद्योगले उल्लेख्य आम्दानी भने गर्न नसकिरहेको व्यवसायीको गुनासो छ।
नेपाली टुर अपरेटरहरूले कम्तीमा तीन रात र चार दिन लुम्बिनी क्षेत्र घुम्न मिल्ने गरी भ्रमण प्याकेज बनाएका छन्। यसबाट भारतीयमात्र नभई तेस्रो देशका पर्यटकले लुम्बिनी र कपिलवस्तु क्षेत्रमा पर्याप्त भ्रमण र मनोरञ्जन लिनसक्ने व्यवसायीको भनाइ छ।
‘नेपाल र भारतबीच भएको पर्यटन प्रवर्द्धन र विकाससम्बन्धी समझदारीबाट हामी सकारात्मक छौं,' वरिष्ठ पर्यटन व्यवसायी विक्रम पाँडेले बुधबार नागरिकसँग भने, ‘यो समझदारीबाट लुम्बिनीसहित समग्र नेपालको प्रवर्द्धन हुनेछ तर यसको नेतृत्व नेपाली पक्षले लिनुपर्छ। हामीसँग ज्ञान, उपाय र मान्छेलाई प्रभावित पार्नसक्ने क्षमता छ।' अब चाँडै लुम्बिनी गएर त्यहाँका होटल तथा टुर अपरेटरलाई यसबारे जानकारी गराइने उनले बताए।
भारतीय टुर अपरेटरले मायादेवी मन्दिर देखाउने गरी प्याकेज बनाउने गरेकाले समस्या परिरहेको उनको भनाइ छ। विभिन्न देशबाट भारतका बोधगया वा बनारससम्म जहाजमा आउने र त्यहाँबाट गाडीमा लुम्बिनी ल्याइने प्याकेजबाट नेपाली पक्षलाई कुनै आम्दानी नहुने उनले उल्लेख गरे।
‘तेस्रो देशका पर्यटकलाई काठमाडौंस्थित भारतीय दूतावासले बुद्धिस्ट सर्किट वर्ग बनाई भिसा दिने व्यवस्था गर्नुपर्छ,' लुम्बिनी हुँदै बुद्ध सम्बद्ध भारतीय स्थल भ्रमण रुट तयार पारेको बुद्धिस्ट सर्किट डटकमका संस्थापकसमेत रहेका पाँडेले भने, ‘यस्तो व्यवस्था भए दुवै देशको पर्यटन प्रवर्द्धन र विकासमा ठूलो योगदान पुग्ने छ।'
बुद्धिस्ट सर्किट डटकमले नेपाल र भारत समेटेर यसअघि नै ‘बुद्धिस्ट सर्किट' का दुईवटा रुट तयार पारिसकेको छ। पाँडेका अनुसार पहिलो रुटअन्तर्गत लुम्बिनीबाट सुरु भई भारतका वैशाली, बोधगया, सारनाथ र कुशीनगर हुँदै पुन : लुम्बिनी आएर टुंगिन्छ। दोस्रो रुट लुम्बिनीबाट कुशीनगर, बोधगया, सारनाथ हुँदै वाराणसी जाने र त्यहाँबाट निजी क्षेत्रको वायुसेवा कम्पनी बुद्ध एयरको जहाबाट काठमाडौं फर्कने गरी बनाइएको छ।
