मधेशी दलित जातिको बाहुल्यता रहेको नवलपरासीको कुडिया ४ मर्चहवा। ठाकुर, कोईरी, पासी, बढई, दुसाद, हरिजन, कोहार, चमार लगायतका समुदायका डेढ सय बढी घरपरिवार मिलेर बसेको उक्त गाउँ विगत ४ दिनयता उराठ जस्तै छ।
अधिकांश खर र झिंगटीबाट बनाईएका घर टहराहरुको बिचका केहि घर गोठहरु भत्कार्ईएका छन्। दुई दिन भयो कसैका घरमा चुलो बलेको छैन। बालबालिका, युवायुवतीदेखि वृद्धवृद्धा समेत त्रसितसँगै आक्रोशित छन्।
गत मंगलबारदेखि हराएका स्थानीय १० वर्षीय बालक ४ दिनपछि घाँटी रेटि हत्या गरिएको अवस्थामा भेटिएपछि झारफुकको नाममा उनको बलि चढाईएको भन्दै स्थानीयवासी घटनाका दोषिप्रति आक्रोशित छन्।
घटना नवलपरासी जिल्लाको कुडिया ४ मर्चहवा गाउँको हो। शुक्रवार साँझ करिब साढे पाँच बजेको थियो। नवलपरासीका पत्रकार हरि शर्माको समाचार आयो बलि दिने भन्दै १० वर्षिय बालकको घाँटी रेटि हत्या।
स्थानीय स्तरमा मैले काम गर्ने लुम्बिनी सामुदायिक टेलिभिजनको साँझ सवा सात बजेको समाचार सम्पादन गर्दै थिएँ। समाचार हेरेँ तर पत्यार लागेन। हरिलाई फोन गर्दा ‘घटना सत्य हो मलाई पनि सुरूमा पत्यार लागेन धेरै समयपछि एक बोतल पानी खाएर बल्ल समाचार लेख्न सकेँ’, भन्ने जवाफ दिए। उनको जवाफ पछि म स्तब्ध भएँ। हरीसँगै घटनास्थलमा रहेका प्रहरी निरीक्षक जगतबन्धु पोखरेलको मोबाईल नं. लिई फोन गरेर घटनाबारे अझ प्रष्ट भएँ।
हरीसँगै प्रहरी निरीक्षक पोखरेलसँगको कुराकानीको आधारमा झारफुकको नाममा बालकको बली भन्ने समाचार लेखेर घर गएँ। रातभर निद्रा लागेन। सोचे घटनास्थल बुटवलबाट टाढा भएपनि भोलि बिहानै जानुपर्ला भन्ने लाग्यो। घटनाको वास्तविकता र त्यहाँको पछिल्लो अवस्थाबारे बुझ्नुपर्छ भन्ने लाग्यो।
बुटवलदेखि घटनास्थल रहेको नवलपरासीको कुडिया ६० किलोमिटर टाढा थियो। भौगोलिक हिसाबले नयाँ ठाउँ त थियो नै स्थानीय भाषा बुझ्न र बोल्न समेत समस्या हुने भएपछि एक्लै जान सक्ने सम्भावना थिएन। पत्रकार महासंघ रुपन्देहीका अध्यक्ष शेरबहादुर केसी र पत्रकार दिनेश पाण्डेलाई घटनास्थल जान आग्रह गरेँ। दुवैजनाले आफूहरू पनि जाने बताएपछि सनिबार बिहानै बुटवलबाट घटनास्थल नवलपरासीतर्फ लागेकि थिएँ।
घटनास्थल मर्चहवा पुग्दा बिहानको ८ बजेको थियो। खर र झिंगटीले बारेका र टिन, टायल तथा खरले छाएका झुरुप्प घरहरुको बस्ती। हामीलाई देख्नेवित्तिकै पूर्व वडासदस्य समेत रहेका स्थानीय हरिलाल गुप्ताले घटनाबारे बुझ्न आउनु भएको हो भन्दै घटनास्थल देखाउँदै उक्त त्रासदीपूर्ण घटनाबारे बताउन थाले।
गुप्ताका अनुसार गत मंगलबार स्थानीय खुदई चमारका छोरा विजय हरिजन विरामी भए। सामान्य ज्वरो आएका उनलाई बुवा खुदई र धामी झांक्रीको काम गर्ने सर्यभान हरिजन र रुद्धल हरिजनले झारफुक गरे। झारफुकको क्रममा विजय हरिजनले आफूलाई मान्छेको मासु खान मन लागेको र बली दिनुपर्ने बताए । बिहान झारफुकको क्रममा विजयले मान्छेको बली दिन भनेको र सोहि दिन दिउँसो ४ बजेदेखि स्थानीय शिवमंगल कोहार र निर्मला कोहारका १० वर्षिय छोरा सोनी भन्ने जीवन कोहार हराएका थिए।
विजयले झारफुकको क्रममा बली दिन भनेको र सोहि दिन हराएका बालक ४ दिनपछि शुक्रबार दिउँसो घर नजिकैको झाडीमा घाँटी रेटिएको अवस्थामा फेला परेपछि बलीको नाममा चमार परिवारले बालकको हत्या गरेको स्थानीयको दाबी छ।
हत्या गरिएका बालक जीवनका काका लालबहादुर कोहारले घर बाहिर खेल्दै गरेका भतिजालाई चमार परिवारले अनार खान दिने भन्दै फकाएर घर लगेर हत्या गरेको आरोप लगाए।
‘बिहान खुदईको छोराले बली चाहियो भनेको थियो सोहि दिन जीवन हराएपछि उनीहरूको परिवारप्रति शंका लागेको थियो। तर प्रमाण केहि नभएपछि भन्न सकेनौं शुक्रबार हत्या गरिएको अवस्थामा फेला परेपछि सोध्दा बली दिएको स्वीकार गरे,’ उनले भने।
बालकको शव भेटिएपछि खुदई चमारको श्रीमती शान्ति चमारलाई सोध्दा आफूले खुट्टा समातेको र श्रीमानले घांटी रेटेर हत्या गरेको बताएको उनले बताए। लालबहादुर सँगै स्थानीय तुलसीप्रसाद शर्मा, सन्दीप यादव, राम प्रवेश लगायतले समेत बालकको बलीको नाममा चमार परिवारले घरभित्र पूजा गरी हत्या गरेको र हत्यापछि घरभित्र रहेको टिनको बाकस, शौचालय हुँदै झाडीमा लगेर फालेको दावी गर्छन्।
घटनापछि हत्या गरिएका बालकका पुरै परिवार विक्षिप्त छन्। बालकका बुवा आमा सँगै ६२ वर्षिय हजुरबुवा परमानन्द र हजुरआमा सुभावती कोहार, काका काकी, ठूलो बुवा ठूलो आमा, भाई बहिनी सबै शोकमग्न छन्।
हत्या गरिएका बालक कोहार दम्पतिका चार सन्तान मध्ये जेठो छोरा हुन्। उनीमाथि एक दिदी र एकएक जना भाई बहिनी छन्। जीवन स्थानीय शिवसम्भु प्राविमा कक्षा ३ मा पढ्ने उनकी दिदी प्रिती कोहारले बताईन्।
आक्रोशित स्थानीयले घटनामा संलग्न भनिएका खुदई चमार, रुद्धल चमार लगायतका आरोपितका घरगोठ तोडफोड गरेका छन्। रुद्धलको घरभित्र विभिन्न देवी देवताका फोटोहरु झुण्डाईएको र पूजा गरेका सामाग्रीहरु छरिएका थिए।
प्रहरीले घटनामा संलग्न भनिएका लुधिया चमार, चिनक चमार, दिनानाथ चमार, रुद्धल चमार, शान्ति चमार, विजय चमार लगायत ८ जनालाई शुक्रबार नै पक्राउ गरेपनि घटनाका मुख्य आरोपी खुदई चमारलाई सनिबार पक्राउ गरेको छ।
ईलाका प्रहरी कार्यालय बेलाटारीका प्रहरी निरीक्षक जगतबन्धु पोखरेलले बालकको हत्या भएपनि कारण भने अनुसन्धानपछि मात्र खुल्नसक्ने बताएका छन्। घटनाका मुख्य आरोपी खुदई चमारलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालय परासी लगेपछि हामी पनि बुटवल फर्कियौं।
घटनास्थलबाट फर्किदै गर्दा मेरो मनमा एउटा प्रश्न तेर्सियो। संविधानको प्रारम्भिक मस्यौदामाथि सुझाव संकलन भईरहँदा केहि सहभागिले सभासदलाई सुझाव दिँदै भनेका थिए, ‘बाल बालिका अपहरण, हत्या, बलात्कार, देशद्रोह जस्ता जघन्य प्रकारका घटनाका दोषिलाई मृत्युदण्ड दिनसक्ने कानुन बनाउने बहशको थालनी गरियोस्।’
देश अहिले नयाँ संविधानको संघारमा उभिएको छ । संविधान जारी हुँदै गर्दा के साच्चै नेपालमा नभएको मृत्युदण्डको व्यवस्थामा पुनर्विचार गर्नुपर्ने समय आएको हो त?
भाग्दाभाग्दै समातिए खुदई
मोटरसाईकलमा लैजानु प्रहरीको कमजोरी
मंगलबार बालक हराएको खबर गाउँभरी फैलिएपछि बालकको खोजी गर्ने बहानामा फरार घटनाका मुख्य आरोपि खुदई चमारलाई शनिबार स्थानीयको सहयोगमा प्रहरीले पक्राउ गरेको छ।
प्रहरीका अनुसार बालकको हत्या गरेको आरोपमा परिवारका सबै सदस्य पक्राउ परेपछि खुदई गाउँटोलको अवस्था बुझ्न सुटुक्क घर आएका थिए। प्रहरीले स्थानीयले खुदईलाई फेला पारे अर्को घटना घट्न सक्ने अनुमान गरी मोटरसाईकलमा सुटुक्कै प्रहरी चौकी लैजादै थिए। स्थानीयले देखेपछि लखेटेर कुटपिट गरेका थिए।
प्रहरी भ्यान घटनास्थलमा भएपनि मोटरसाईकलमा प्रहरी चौकी लैजान प्रहरीले गरेको कमजोरीका कारण पक्राउ परेका आरोपित झण्डै फेरि फरार भएका थिए। मोटरसाईकललाई बाटो छेकी कुटपिट गर्दै गरेका आरोपित खुदईलाई प्रहरी निरीक्षक पोखरेलले छेकेर ईलाका प्रहरी कार्यालय बेलाटारी पुर्याएका थिए।
जघन्य अपराधको आरोपी व्यक्तिलाई स्थानीय व्यक्तिको विश्वासमा मोटरसाईकलमा प्रहरी चौकी लैजान भनी पठाउनु प्रहरीको आत्मघाती निर्णय थियो। जुन निर्णयले आरोपित भाग्न सक्नुको साथै स्थानीयको आक्रमणबाट थप घटना समेत घट्न सक्थ्यो। यद्दपी ईलाका प्रहरी कार्यालयबाट बोलाईएको प्रहरीको मोटरसाईकलले उद्धार गरी आरोपित व्यक्तिलाई सकुशल प्रहरी चौकी पुर्याइयो।
