लुम्बिनी अञ्चल अस्पतालले सटरहरु टेण्डरमा लगाएपछि हाल भइरहेकोभन्दा कयौं गुणा बढी रकम आम्दानी गर्ने भएको छ। पटक–पटक विभिन्न कारणले टेण्डर हुन नसकिरहेको अवस्थामा अख्तियारको निर्देशनमा सटरहरु टेण्डरमा गएपछि अस्पतालले अब वार्षीक ४ करोड हाराहारी वार्षिक आम्दानी हुने देखिएको छ।
अस्पतालले बिगतमा ७३ सटर र ३ वटा सिढीबाट वार्षिक १ करोड २७ लाख २ हजार रुपैयाँ आम्दानी गर्दै आएको थियो। टेण्डर प्रक्रियाबाट सटर भाडामा लगाउँदा वार्षीक करिब ४ करोड आम्दानी हुने देखिएको छ।
अस्पतालका सटरमा अहिलेको भाडाभन्दा कयौं मूल्य बढीको टेण्डर परेको कारण टेण्डरमा सहभागीहरू ति सटरमा ब्यवसाय गर्छ नै भन्ने बिश्वसनीय आधार भने कमजोर देखिएको छ। कतिपय ठेकका पट्टामा जस्तै बढी मूल्यमा टेण्डर पार्ने र पहिलोले म्याद गुजारेर दोस्रोले स्वीकार गर्ने अवस्था आउन सक्ने होकी भन्ने आशंका पनि देखिन्छ।
लुम्बिनी अञ्चल अस्पतालका मेडिकल रेर्कडर लक्ष्मीराज रेग्मीले अस्पतालले छिटैनै सम्झौता प्रक्रियामा जाने तयारी गरिरहेको बताए। उनले सम्झौतामा ढिलाई गर्दा ब्यवसायीले राखेको धरौटी रकम स्थीर हुने हुँदा त्यो रकम व्यवसायीले छिटै प्रयोग गर्न पाउन भन्ने सोच अस्पतालको रहेको बताए। टेण्डर प्रक्रियामा सहभागी भएका ६ सय २५ व्यबसायीले राखेको धरौटी रकम मात्र करिब एक अर्ब रुपैयाँ बराबर छ।
उनले टेन्डरमा सहभागी भएर सबैभन्दा धेरै रकम कबोल गर्ने व्यवसायीलाई अन्य मापदण्ड र कानुनी प्रक्रिया पूरा गरेको भए निश्चित समय दिएर सम्झौता गर्न बोलाईने र समय सिमा भित्र सम्झौता गर्न नआएमा निजले राखेको धरौटी जफत गरीने बताए। रेग्मीले सटर सम्झौता सम्पन्न भएपछि अन्य सहभागीहरुको धरौटी रकम फिर्ता गर्ने प्रक्रिया सुरु गरिने बताए।
बिगतमा ८ देखि २० हजारसम्म भाडामा लाग्दै आएका सटरहरु पौने २ लाख सम्ममा भाडामा जाने देखिएका छन, तर कहाँबाट त्यो भाडा बुझाउने वातावरण तयार हुन्छ प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ। औषधि पसल चलाउँदै आएका ति सटरबाट अब बिरामी चुसेरै अस्पताललाई भाडा बुझाउनुपर्ने अवस्था श्रृजना भएको जानकारहरु बताउँछन्। सायद सार्वजनिक भवनको एउटै सटरको मासिक भाडा १ लाख ७५ हजार पुगेको नेपालको पहिलो घटना नै मान्नुपर्छ।
अस्पतालको सटरबाट समेत राज्यले मनग्य घर बाहल कर उठाउने अवस्था समेत श्रृजना भएको छ अब अस्पतालको भाडासँगै घरबाहल कर समेत बढेको छ। अहिले खुलेको टेण्डर अनुसार भाडा लिँदा कर कार्यालयले वार्षीक करिब ५० लाख बाराबरको राजस्व रकम प्राप्त गर्ने देखिन्छ।
अस्पतालका ७३ सटरहरुका लागि २ महिनाको अवधिमा ६ सय २५ टेन्डर दर्ता हुन आएका थिए। ७३ सटरहरु मध्ये सवैभन्दा बढी मूल्य सटर नं. १४ लाई परेको छ। उक्त सटरबाट १२ हजार ९ सय १४ रुपैयाँ आम्दानी गरेको अस्पतालले अब मासिक १ लाख ७५ हजार २३ रुपैया आम्दानी गर्नेछ। अस्पतालका ९ वटा सटरमा १ लाखभन्दा बढी भाडा बुझाउने कवोल गरीएको छ।
सम्झौता हुँदा अस्पतालका सटरमा ब्यवसाय गरिरहेका ७० प्रतिशतभन्दा बढी व्यवसायी बिस्थापित हुने अवस्था देखिएको छ। धेरै सटरमा ब्यवसाय सञ्चालन गर्नेभन्दा बाहिरका व्यवसायीले हात पार्ने छन्। कतिपय व्यवसायीले अस्पतालसँग सम्झौता गरेर वर्षौअघि आफैले निर्माण गरेका थिए भने कतिपय सटरको भित्र भित्रै कारोबार र बेचबिखन हुने गरेको थियो जसका कारण अस्पताललाई टेन्डरमा जान दवाव श्रृजना भएको थियो।
अख्तियारको मनसाय अस्पतालको सटरमा व्यवसाय चलोस सटरको व्यवसाय नहोस भन्ने देखिन्छ तर अहिले टेन्डर खुलेसँगै भित्र भित्रै कारोबार सुरु हुन थालेको छ। कतिपय व्यवसायीहरु आफूलाई परेको सटर त्यहीँका व्यवसायीलाई बेच्ने योजनामा छन भने लामो समय व्यवसाय गरेर त्यहाको आम्दानीबारे बुझेकाहरु जसरी भएपनि टेण्डर पारेकाहरुकासँग खरिद गरेरै भएपनि व्यवसाय निरन्तर चलाउने सोचमा रहेका छन्।
“तपाईलाई परेको सटर मलाई दिनुपर्यो जति पैसा लाग्छ दिउँला भनेका छन्, तर म आफै व्यवसाय चलाउने सोचमा छु ”टेण्डरमा सहभागी एक व्यवसायीले भने। उनले अब त्यहाँ के व्यवसाय चलाउने भन्ने अलमलमा परेको बताए। फार्मेसी वा क्लिनिक चलाउन आफूसँग दक्ष जनशक्ति र ईजाजत नभएकोले अन्य कुनै ब्यवसाय गर्ने सोचमा रहेको बताए। सरसर्ति हेर्दा औषधी पसल सञ्चालन भएका अधिकांश सटरमा अन्य व्यवसाय सञ्चालन हुन सक्ने छन।
अस्पतालका सटर खरिद बिक्रि कार्य बढेको तथा लामो समयसम्म टेण्डर प्रक्रिया नभएको भन्दै अख्तियारले करिब १० वर्षअघि नै तत्काल टेण्डर प्रक्रिमा जान निर्देशन दिएको थियो। राजनीतिक अस्थिताका कारण अस्पतालले टेण्डर खोल्न सकेको थिएन। पछिल्लो समय जागिरै जाने अवस्था आएपछि अस्पतालका प्रमुख तारानाथ पौडेलले ठूलो बिवाद र तनावका बिच टेण्डर आव्हान गरेका थिए।
यो पनि हेर्नुहोस्
