अण्डा उत्पादन गर्दै आएका चितवनका किसानहरुलाई लागत अनुसारको मुल्य नपाउँदा समस्या परेको छ। कुखुराको राजधानी मानिने चितवनमा किसानहरुले लागतअनुसार मुल्य पाउन नसकेको भन्दै मुल्य समायोजनका लाग नेपाल अण्डा उत्पादक संघसँग माग गरेका छन्।
आज सोही विषयमा अण्डाउत्पादक संघ केन्द्रिय समितिले चितवनका किसान र सप्लायर्सहरुसँग सुझाव समेत संकलन गरेको छ। सो क्रममा किसानहरु र सप्लायसले सहमतीबाट निकास निकाल्लनुपर्ने सुझाव दिएका छन्।
अहिले प्रतिगोटा अण्डामा करिव २० पैसा घाटा भैरहेको पूर्वी चितवन पोल्ट्री व्यवसायी संघका अध्यक्ष रघुनाथ भट्टले बताए। त्यसैले अहिले अण्डाको समाजोजन आवश्यक भएको भन्दै ठूलो अण्डाको क्रेट मुल्य रु ३०० गर्नुपर्नेमा किसानहरुले जोड दिएका छन्। त्यसोगर्दा १० पैसा नाफामा जाने भट्टले बताए।
अहिले जिल्लामा ठूलो अण्डा प्रतिक्रेट रु २७० कायम गरिएको छ। मिडियम अण्डा बढीमा करिव २ सय सम्ममा विक्रि भैरहेको अण्डा उत्पादक संघका केन्द्रीय अध्यक्ष शिवराम केसीले बताए। मुख्य गरी अण्डा उत्पादक किसान र सप्लायर्सहरुको विचमा सामाञ्जस्यता कायम नहुँदा केही समस्या परेको भन्दै अध्यक्ष केसीले समस्या समाधानको प्रयास भैरहेको बताए। उनले आवश्यक परेमा मुल्य समायोजन गरेरै भएपनि समस्या समाधान गर्ने र यदी कहिं कतै किसान या सप्लायर्सले गल्ती गरेमा कडा कारवाही गरिने बताए।
तीन महिना अघि जिल्लामा ठुलो अण्डा करिव ३२० रुपैयाँ प्रतिक्रेट मुल्य थियो। त्यसपछि बीचमा प्रतिक्रट रु २२५ मा अण्डाको भाउ घटेकोमा अहिले केही बढेपनि पर्याप्त नभएको संघका महासचिव त्रिलोचन कँडेलले बताए।
किसानहरुले भने तोकेको मुल्यमा समेत अण्डा वेच्न नपाएको गुनासो गरेका छन्। विचका व्यापारीहरुले भाउ घटाउने गरेको उनीहरुको आरोप थियो।
कँडेलले आज किसानहरुको सुझाव संकलन गरिएको र छलफलपछि आवश्यक निर्णय लिने बताए। चितवनमा एक बर्ष अघि कुल ६५ सय पेटी भन्दा बढी अण्डा उत्पादन हुँदै आएको थियो। तर अहिले घटेर ३५ सय पेटिमा झरेकाले अण्डाको माग अत्याधिक रहेको कँडेलले बताए। प्रति पेटी २१० गोटा अण्डा हुन्छ।
उनका अनुसार कच्चापदार्थको मुल्य थेग्न नसक्नु,चल्लाको गुणस्तर नहुनु ,गर्मी मौसम हुनु र विगत वर्षमा भएकेा बर्डफ्लुले सखाप भएका फर्ममा नयाँ उत्पादन हुन नसक्नु नै अण्डाको व्यवसाय खस्कनुको मुख्य कारण हो। सार्वजनिक तथ्यंक अनुसार नेपालमा दैनिक कुल ९ हजार पेटी अण्डाको माग भएपनि करिव ८ हजारको हाराहारीमा अण्डा उत्पादन हुँदै आएको छ।
भारतबाट समेत सेतो अण्डा आईरहेको व्यवसायीहरुले बताएका छन्। अण्डा उत्पादनमा चितवनमा करिव २ हजार किसान संलग्न रहेको संघका अध्यक्ष केसीले जानकारी दिए। अनुमानित नेपालमा दैनिक १३ लाख बढी अण्डा उत्पादन हँदै आएको छ।
चितवनमा त्यसको करिब आधा उत्पादन हुन्छ। उत्पादन बढाउन र रोग नियन्त्रणका लागि जैविक सुरक्षा प्रणाली अपनाउन पशुसेवा कार्यालय चितवनका प्रमुख डा रामकुमार कार्कीले सबैमा आग्रह गरे। उनले अहिलेनै अण्डाकेा मुल्य बढाउनुभन्दा छलफल गरेर बैज्ञानिक तथ्यंक आवश्यक भएको बताए।
कार्यक्रमममा अण्डा उत्पादन संघका उपाध्यक्ष प्रदिपवावु खनाल, किसानहरु विष्णु अधिकारी , प्रकाशवावु ढकाल , किरण वली ,कुलराज शर्मा , द्रोण लामिछाने ,नेत्र हमाल ,अजिव पौडेल ,तारा काफ्ले र सप्लायर्सका तर्फबाट विमल पोख्रेलले सुझाव दिएका थिए।
